دروغ و دروغ‌گویی

دروغ و دروغ‌گویی

دروغ و دروغ‌گویی

در اسلام، دروغ به عنوان یکی از بزرگ‌ترین گناهان معرفی شده است و در قرآن کریم و احادیث پیامبر اسلام (ص)، به‌شدت از آن نهی شده است. دروغ نه تنها موجب تخریب روابط انسانی می‌شود، بلکه ایمان انسان را نیز تضعیف می‌کند.

در روایات اسلامی آمده است که دروغ، پایه و اساس بسیاری از گناهان است تا آنجا که گفته شده: «مؤمن دروغ نمی‌گوید.» با اینکه در اسلام، شراب به‌عنوان کلید همه گناهان معرفی شده است، اما دروغ حتی از شراب نیز بدتر دانسته شده است: «خداوند برای شر قفل‌هایی قرار داده است و کلید این قفل‌ها شراب است، اما دروغ از شراب بدتر است.» این روایت نشان می‌دهد که دروغ، ریشه بسیاری از گناهان است و تأثیرات مخربی بر روح و ایمان انسان دارد.

قرآن کریم نیز دروغ را به‌شدت محکوم کرده است. خداوند در سوره نحل، آیه 105 می‌فرماید: «تنها کسانی دروغ می‌بندند که به آیات خدا ایمان ندارند.» این آیه نشان می‌دهد که دروغ‌گویی نشانه بی‌ایمانی و مخرب آن است. در تعبیری دیگر از بزرگان اسلام گفته شده است: «دروغ، ایمان را تباه می‌کند.»

اسلام نه تنها دروغ را در امور جدی ممنوع کرده است، بلکه دروغ‌گفتن در شوخی یا مسائل کوچک را نیز گناه می‌داند. پیامبر اسلام (ص) فرمودند:«وای بر کسی که سخن می‌گوید و دروغ می‌گوید تا مردم را بخنداند، وای بر او، وای بر او.» این حدیث نشان می‌دهد که حتی دروغ‌های به‌ظاهر بی‌ضرر نیز در اسلام مذموم است.

یکی از آثار راستگویی این است که خداوند راستگویان را در روز قیامت در زمره صدیقین محشور می‌کند. صدیقین، کسانی هستند که در گفتار و کردار خود کاملاً صادق‌اند و در نزد خداوند مقام والایی دارند. این مقام آن‌قدر در نزد پروردگار بالاست که آن را هم‌ردیف انبیا، صالحان و شهدا قرار داده است. قرآن کریم در سوره نساء، آیه 69 می‌فرماید: «و کسانی که از خدا و پیامبر اطاعت کنند، در زمره کسانی خواهند بود که خداوند به آنان نعمت داده است: از پیامبران، صدیقین، شهدا و صالحان.»

دروغ بستن به خدا، پیامبر و اولیای دین، گناهی بسیار بزرگ‌تر است. در قرآن کریم آمده است: «و چه کسی ستمکارتر از کسی است که بر خدا دروغ ببندد؟» در روایات نیز تأکید شده است که اگر فردی روزه‌دار چنین دروغی بگوید، روزه‌اش باطل می‌شود؛ با اینکه روزه معمولاً نگه‌داشتن دهان از خوردن و آشامیدن در وقت معین است اما در اینجا گناهی چون دروغ باعث از بین رفتن روزه دانسته شده است. متأسفانه در تاریخ ادیان الهی با اشخاصی مواجه می‌شویم که برای بهره خود یا جلوگیری از هدایت دیگران آموزه‌های آسمانی را با دروغ‌هایی ترکیب کرده‌اند و حاصل را به نام دین الهی به دست مردم هم‌عصر و طبعاً مردمان سایر اعصار رسانده‌اند. این درواقع یکی از دلایل جدی تجدید نبوت‌ها و آمدن پیامبران از پی یکدیگر است تا آنچه که به دروغ آمیخته شده است دوباره بهشکل اصلاح‌شده به دست مردم برسد. این دروغگویی بزرگ که بزرگترین دروغگویی است در قرآن با تعابیر فراوانی مورد نکوهش قرار گرفته است. خداوند در آیه 79 سورۀ بقره درباره برخی از یهودیان که دست به چنین کاری می‌زنند، آورده است:«واى بر آنان كه با دستان خود نوشته‌اى مى‌نويسند و مى‌گويند: اين از سوى خدا است ، تا با آن بهايى اندك به دست آورند. پس واى بر آن‌ها از آنچه با دستانشان نوشتند، واى بر آن‌ها از آنچه به دست مى‌آورند».

از نظر اسلام، دروغ‌گو نه تنها خود را هلاک می‌کند، بلکه پیروانش را نیز به هلاکت می‌کشاند. در تاریخ، بسیاری از انحرافات و گمراهی‌ها به دلیل دروغ‌گویی افراد به وجود آمده است.

در منابع روایی اسلام از قول حضرت عیسی (ع) نقل می‌شود که: «هر کس زیاد دروغ بگوید، آبرو و هیبتش از بین می‌رود.» دلیل این امر هم نکته‌ای عقلی است زیرا دروغ‌گویی، اعتبار و شخصیت فرد را در میان مردم نابود می‌کند، چه اینکه جوامع نوعاً بر مبنای اعتماد ساخته  می‌شود.

در دین اسلام، از دوستی و رفاقت با دروغ‌گو نهی شده است. در اسلام گفته شده است: «با دروغ‌گو همنشین مشو، زیرا او مانند سراب است؛ دور را به تو نزدیک و نزدیک را به تو دور نشان می‌دهد.»

دروغ همچنین بر حافظه انسان تأثیر می‌گذارد و او را دچار فراموشی می‌کند. در روایات آمده است که دروغ‌گویی، ذهن را تضعیف می‌کند و باعث می‌شود که فرد نتواند مسائل را به‌درستی به خاطر بسپارد یا به یاد آورد.

نام دروغ و دروغ‌گویی
کشور ایران
نوعفلسفه

سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی یکی از سازمان‌های وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که در سال 1374 ه.ش (1995 میلادی) تأسیس شده است.[بیشتر]

متن خود را وارد کرده و Enter را فشار دهید

تغییر اندازه فونت:

تغییر فاصله کلمات:

تغییر ارتفاع خط:

نوع ماوس را تغییر دهید: