در قرآن به همان میزان که به ایمان به خداوند و ایمان به سایر امور دینی اهمیت داده شده است به عمل درست نیز اهمیت داده شده است و در عمده موارد ایمان و عمل صحیح در کنار هم و با هم شرط رستگاری و رسیدن به نتایج مطلوب معرفی شده است. از نظر دین اسلام، نتیجه عمل درست قبل از هر کسی به خود انسان می‌رسد همان‌طور که نتیجه عمل نادرست در ابتدا به خود انسان خواهد رسید. عمل درست درواقع ایمان را تثبیت و شکوفا کرده بلکه آن را گسترش داده و عمیق می‌کند. در مقابل عمل نادرست می‌تواند به تدریج ایمان را دستخوش سایش و فرسایش کرده، حتی آن را از بین ببرد. ممکن است کسانی ابتدا ایمان بیاورند ولی چون کارهای متناسب با ایمان‌شان انجام ندهند، درنهایت به تکذیب ایمان خویش کشیده شوند یعنی اگر در ابتدا وجود خالق و خداوند را قبول داشتند درنهایت یا او را انکار کنند یا فرستادگانش را. بنابراین سامان ندادن اعمال و بلکه زندگی مطابق ایمان مانند رفتن به سمت مرداب و قدم زدن در حاشیه آن است و هر آن ممکن است فرد درون مرداب کشیده شود. البته تا وقتی انسان در دنیا است فرصت اصلاح دارد مگر آن‌که آن‌قدر بدی کرده باشد که به هیچ وجه خدا و فرستادگانش را قبول نداشته باشد.

اسلام البته فقط شکل ظاهری عمل را مطالبه نمی‌کند بلکه برای آن‌که کاری نیک شمرده شود باید باطن یعنی غرض و هدف انجام‌دهنده آن هم نیکو باشد. هرچه نیت و خواسته درونی فاعل عمل پاک‌تر و آسمانی‌تر باشد آن عمل عملی بهتر و مطلوب‌تر نزد خداست. یکی از چیزهایی که باعث فساد اعمال خوب می‌شود آن است که کار خوبی برای نمایش و دیده شدن توسط دیگران و تمجید شدن انجام شود. از نظر اسلام هر فردی باید اعمال خوب خود را برای خدا انجام دهد گرچه دیگران وظیفه دارند که اعمال شایسته هر فردی را قدر بدانند و حتی آن را تشویق کنند.

درباره کارهای نیک باید گفت در اسلام فراوان انجام دادن خواسته نشده است بلکه انجام با کیفیت خواسته شده است گرچه اگر کار نیکوی با کیفیت، فراوان هم انجام شود، مطلوب است به شرط آن‌که مانع انسان از انجام سایر وظایف و مسؤلیت‌هایی که خداوند بر عهده‌اش گذاشته یا به واسطه روابط اجتماعی باید به آن‌ها رسیدگی کند، نشود. در مقام سنجش عیار و قیمت عمل، دامنه اثر عمل هم مهم است؛ برخی کارها خود یک روند و جریان را ایجاد می‌کنند و برخی دیگر مانع یک روند و جریان می‌شوند. اگر کار خوبی باعث جریانی مناسب شود حتماً از عملی که فقط نسبت به خود انجام‌دهنده مؤثر بوده است، دارای ارزش بالاتر و پاداش بیشتری است. البته باید به خاطر داشت که موقعیت انسان‌های مختلف و وضعیت پیشین و فعلی ایشان درباره یک کار واحد تأثیرات متفاوتی دارد. مثلاً کمک کردن به دیگران ممکن است برای کسی که ثروت اندکی دارد بسیار سخت‌تر از کسی باشد که ثروت فراوان دارد بنابراین گاهی ممکن است کمک اندک و ناچیز یک فرد در راه خدا به یک مسکین یا فقیر بسیار با ارزش‌تر از کمک فراوان یک فرد ثروتمند به همین فرد باشد. به طور کلی دشواری انجام کار خوب باعث می‌شود عیار آن کار و ارزشش نزد خداوند بالاتر برود. ازاین‌رو آغازگران مسیر درست پاداش و بهره بیشتری از رهروان دارند زیرا شروع کار خوب سخت‌تر از تداوم کاری است که قبلاً انجامش آن را مقدور ساخته است. به‌عکس درباره شروع کارهای بد هم همین طور است و کسانی که مسیر نادرستی را باز می‌کنند عواقب سخت‌تری در انتظارشان خواهد بود.
عمل نیک اگر بدون ایمان در این دنیا انجام شود پاداشش توسط خداوند در همین دنیا داده خواهد شد و انجام‌دهنده بهره و نصیبی در دنیای دیگر ندارد زیرا او خود وجود دنیای دیگر را انکار کرده است.

گاهی در روز قیامت افراد مشاهده می‌کنند که در کارنامه اعمالشان کارهایی است که خودشان در دنیا انجام نداده‌اند؛ این‌ها چند منشأ دارد یکی از منشأها آن است که ما راضی به کاری هستیم که دیگری انجام داده است. رضایت به کار خاص دیگری به معنای مشارکت در آن است حتی اگر این رضایت فقط در قلب باشد گرچه به زبان هم گفته نشده باشد. به خاطر همین در قرآن، کار برخی از پیشینیان به افراد زمان حاضر نسبت داده شده است و ایشان جزو یک گروه قلمداد شده‌اند چرا که گروه حاضر به اعمال پیشینیان خود راضی هستند. بنابراین یک مسلمان حتی باید نسبت به جهت‌گیری قلب خود درباره کارهای خوب و بد دیگران توجه داشته باشد؛ از کارهای خوب دیگران خوشحال شود و از کارهای بدشان ناراحت گردد.

از نظر اسلام کار خوب فقط در عباداتی مانند نماز و روزه خلاصه نمی‌شود بلکه برخی کارها و ویژگی‌ها مانند راستگویی و امانت‌داری معیارهای مهم‌تری در ارزیابی کارهای افراد و بلکه خود افراد است.