دانشگاه علوم پزشکی تبریز، ادامه‌دهنده 750 سال آموزشِ پزشکی در تبریز

تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی تبریز؛ میراث‌دار ربع رشیدی، کانون دانش و درمان شمال‌غرب ایران

در شمال‌غرب ایران، در شهر تاریخی و فرهنگی تبریز، دانشگاهی پویا و باسابقه فعالیت می‌کند که ریشه‌های آن به نخستین نظام آموزشی پزشکی منطقه بازمی‌گردد؛ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز (Tabriz University of Medical Sciences).
این دانشگاه با الهام از میراث علمی «ربع رشیدی»، یکی از نخستین مراکز دانشگاهی جهان اسلام، امروز یکی از مهم‌ترین قطب‌های آموزش، پژوهش و خدمات درمانی ایران به شمار می‌آید.

تاریخچه و جایگاه علمی

بیش از ۷۵۰ سال پیش، در قرن هشتم هجری قمری (قرن سیزدهم میلادی)، «ربع رشیدی» به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراکز علمی و آموزشی جهان در تبریز بنا شد. این مجموعه عظیم را خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی، وزیر و پزشک نامدار دوره ایلخانی، پایه‌گذاری کرد.
در آن زمان، دانشکده پزشکی ربع رشیدی جایگاهی ویژه داشت و آموزش به شیوه‌ای نوین انجام می‌شد: هر پزشک، گروهی از دانشجویان را هم در جلسات نظری و هم در درمان بیماران آموزش می‌داد. دانشجویان پس از پنج سال تحصیل، مدرکی به نام «اجازت» دریافت می‌کردند که معادل دانشنامه امروزی بود.

اکنون، پس از گذشت قرن‌ها، دانشگاه علوم پزشکی تبریز میراث‌دار این سنت علمی است. این دانشگاه در سال 1947 میلادی (1326 خورشیدی) به‌صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. در نخستین سال تحصیلی، ۱۰ پزشک آموزش دانشجویان را بر عهده داشتند و ۷۵ دانشجو در رشته‌های پزشکی، مامایی، پزشکیاری و داروسازی مشغول به تحصیل شدند. به تدریج، با همکاری استادان ایرانی و خارجی، فعالیت‌های آموزشی و بالینی گسترش یافت و دانشگاه به‌سرعت جایگاه علمی برجسته‌ای در کشور پیدا کرد.

معرفی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در یک نگاه

سال تأسیس: 1947 میلادی (1326 خورشیدی)
نوع: دانشگاه دولتی
وابستگی: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جمهوری اسلامی ایران
مکان: تبریز، ایران
دانشجویان: حدود 9,000 نفر
اعضای هیئت علمی تمام‌وقت: حدود 890 نفر
رشته‌ها و گرایش‌ها: بیش از 200 رشته تحصیلی
مراکز آموزشی: 32 واحد
مراکز تحقیقاتی: 30 مرکز
مجلات علمی: 13 عنوان (از سال 1951 تاکنون فعال)

دانشکده‌ها و گروه‌ها

دانشگاه علوم پزشکی تبریز دارای 11 دانشکده فعال است که طیف گسترده‌ای از رشته‌های علوم پزشکی را پوشش می‌دهند:

• دانشکده پزشکی

• دانشکده داروسازی

• دانشکده دندان‌پزشکی

• دانشکده بهداشت

• دانشکده پرستاری و مامایی

• دانشکده پیراپزشکی

• دانشکده تغذیه و علوم غذایی

• دانشکده طب سنتی

• دانشکده علوم توانبخشی

• دانشکده علوم نوین پزشکی

• دانشکده مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی

این دانشکده‌ها مأموریت دارند تا متخصصانی آگاه، توانمند و متعهد در حوزه سلامت تربیت کنند.

پژوهش و نوآوری

دانشگاه علوم پزشکی تبریز با در اختیار داشتن ۳۰ مرکز تحقیقاتی و ۱۳ مجله علمی تخصصی، یکی از قطب‌های پژوهشی شمال‌غرب ایران است.
پژوهش‌های دانشگاه در حوزه‌های زیست‌فناوری، علوم دارویی، تغذیه و سلامت عمومی، پزشکی مولکولی، فناوری‌های نوین پزشکی و طب سنتی ایرانی انجام می‌شود.

قدیمی‌ترین نشریه دانشگاه که از سال 1951 میلادی (1330 خورشیدی) منتشر می‌شود، همچنان فعال است و از منابع علمی معتبر کشور به شمار می‌آید. این دانشگاه همچنین با بهره‌گیری از مراکز تحقیقاتی پیشرفته، سهم چشمگیری در تولید مقالات علمی کشور دارد.

خدمات آموزشی و درمانی

دانشگاه علوم پزشکی تبریز با شبکه گسترده‌ای از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی آموزشی، خدمات بهداشتی و درمانی را به مردم استان آذربایجان شرقی و مناطق همجوار ارائه می‌دهد.
سالانه بیش از دو میلیون مراجعه به اورژانس‌های زیرمجموعه این دانشگاه ثبت می‌شود و تعداد عمل‌های جراحی انجام‌شده در مراکز درمانی آن، به بیش از ۲۸۰ هزار مورد در سال می‌رسد.
این دانشگاه به عنوان یکی از مراکز اصلی درمانی شمال‌غرب کشور، نقش کلیدی در توسعه خدمات سلامت و آموزش پزشکی ایفا می‌کند.

فعالیت‌ها و جایگاه بین‌المللی

دانشگاه علوم پزشکی تبریز با تکیه بر سابقه علمی و جایگاه منطقه‌ای خود، حضور فعالی در عرصه بین‌المللی دارد.
در سال 2023 میلادی، شمار دانشجویان غیرایرانی این دانشگاه به ۴۶۳ نفر رسید. این دانشجویان از کشورهای مختلف آسیایی، آفریقایی و اروپایی برای تحصیل در رشته‌های علوم پزشکی به تبریز آمده‌اند.

به منظور گسترش همکاری‌های بین‌المللی، مدیریت امور بین‌الملل در دانشگاه تأسیس شده است. این مرکز وظیفه دارد تفاهم‌نامه‌های علمی با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی جهان را منعقد کند و نشست‌های مشترک علمی با اساتید و پژوهشگران خارجی برگزار نماید.
در حال حاضر، دانشگاه علوم پزشکی تبریز با دانشگاه‌ها و مراکز علمی از ۱۰ کشور جهان همکاری فعال دارد.

جایگاه علمی و رتبه‌ها

دانشگاه علوم پزشکی تبریز همواره در میان دانشگاه‌های برتر ایران در حوزه پزشکی قرار داشته و در رتبه‌بندی‌های معتبر جهانی جایگاهی درخشان دارد.

• در رتبه‌بندی شانگهای 2023، این دانشگاه در رشته علوم و فناوری غذایی رتبه 151 تا 200 جهان و در رشته بیوتکنولوژی رتبه 201 تا 300 را کسب کرده و در هر دو رشته در میان دانشگاه‌های ایرانی در جایگاه نخست قرار دارد.

• در رشته‌های پزشکی بالینی (401 تا 500)، پرستاری (201 تا 300) و داروسازی و علوم دارویی (401 تا 500) نیز نام این دانشگاه در میان دانشگاه‌های برتر ایران دیده می‌شود.

• در رتبه‌بندی تایمز 2023، دانشگاه علوم پزشکی تبریز به عنوان بیست‌ودومین دانشگاه برتر ایران و نهمین دانشگاه برتر علوم پزشکی کشور معرفی شده است.

• در نظام رتبه‌بندی ISC 2021، این دانشگاه در حوزه علوم پزشکی و بهداشت رتبه 501 تا 600 و در حوزه علوم کشاورزی رتبه 451 تا 500 را کسب کرده است.

این جایگاه‌ها بیانگر سطح بالای آموزش، پژوهش و تولید علم در دانشگاه علوم پزشکی تبریز است.

امکانات و خدمات رفاهی

دانشگاه علوم پزشکی تبریز امکانات گسترده‌ای برای رفاه دانشجویان خود فراهم کرده است که شامل:

• کتابخانه‌های تخصصی با منابع علمی فارسی و انگلیسی

• آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی پیشرفته

• بیمارستان‌ها و کلینیک‌های آموزشی مدرن

• خوابگاه‌های مجهز برای دانشجویان ایرانی و خارجی

• امکانات فرهنگی، ورزشی و رفاهی متنوع در محیطی پویا و علمی

زندگی دانشجویی در تبریز

تبریز، یکی از مهم‌ترین و زیباترین شهرهای ایران، علاوه بر غنای تاریخی و فرهنگی، شهری دانشگاهی با محیطی امن و دوستانه است.
دانشجویان در این شهر از امکانات آموزشی، فرهنگی و تفریحی گسترده‌ای بهره‌مند هستند و دسترسی آسان به سیستم حمل‌ونقل شهری (مترو، اتوبوس، تاکسی اینترنتی) دارند.
هزینه زندگی در تبریز در مقایسه با کلان‌شهرهای دیگر ایران مناسب‌تر است و این امر، دانشگاه علوم پزشکی تبریز را به گزینه‌ای ایده‌آل برای تحصیل در ایران تبدیل کرده است.

چشم‌انداز آینده

• توسعه همکاری‌های علمی و پژوهشی بین‌المللی

• گسترش رشته‌های میان‌رشته‌ای و نوین در حوزه پزشکی

• افزایش ظرفیت جذب دانشجویان خارجی

• ارتقای جایگاه جهانی در رتبه‌بندی‌های علمی

• تبدیل شدن به قطب علمی و درمانی منطقه شمال‌غرب ایران

بهترین و مطمئن‌ترین راه برای اخذ پذیرش در دانشگاه‌های ایران، استفاده از خدمات مؤسسات مجاز جذب دانشجو است که تحت نظارت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فعالیت می‌کنند. 

سامانه آنلاین متمرکز  iranian.university، با مجوز رسمی از وزارت علوم اطلاعات کاملی از  دانشگاه‌های بین المللی ایران به همراه رشته های قابل پذیریش در هر دانشگاه را برای دانشجویان فراهم کرده است. در این سامانه، متقاضیان می‌توانند بر اساس شهر، رشته تحصیلی، شهریه و سایر معیارهای مورد نظر، دانشگاه مناسب خود را به‌سادگی انتخاب کنند.