گذری بر تاریخ هفت هزارساله سکونت انسان در حاشیه ارس در موزه خداآفرین
گذری بر تاریخ هفت هزارساله سکونت انسان در حاشیه ارس در موزه خداآفرین
استان آذربایجان شرقی با داشتن مناظر طبیعی دیدنی و پیشینه تاریخی طولانی، یکی از مطلوب‌ترین مقاصد برای گردشگران است. در این استان موزه‌های متعددی وجود دارد. موزه خداآفرین از جمله همین موزه‌هاست که در شهر خمارلو واقع شده است. آثار تاریخی گردآمده در این موزه، بیانگر تاریخ چند هزار ساله سکونت انسان در این منطقه است.
موزه خداآفرین در کجا قرار دارد؟
خداآفرین شهرستانی در شمال استان آذربایجان شرقی است. خداآفرین از شمال به رود ارس ختم می‌شود و یکی از شهرستان‌های مرزی ایران به شمار می‌آید. وسعت شهرستان نزدیک هزار و 525 کیلومتر مربع است و 3.3 درصد از مساحت استان را در بر می‌گیرد. در سال 2010 میلادی (1389 خورشیدی) شهرستان خداآفرین از شهرستان کلیبر منفک شد. شهر خمارلو مرکز این شهرستان است.
قرار گرفتن خداآفرین در میان رشته‌کوه‌های قره‌داغ و قفقاز و دسترسی به منابع آبی مناسب، کشاورزی در این منطقه را رونق داده است. سد بزرگ خداآفرین از نوع سدهای خاکی با هسته رسی است و منبعی مهم برای تامین آب کشاورزی این شهرستان به شمار می‌رود. ارتفاع سد 61 متر (ارتفاع از پی 64 متر) و طول تاج آن 390 متر است. این سد علاوه بر تامین آب کشاورزی حدود 30 هزار هکتار از اراضی پایین‌دست، نیروگاه بزرگی برای تامین برق منطقه به شمار می‌رود. خداآفرین به عنوان بخشی از منطقه آزاد تجاری ارس، نقش برجسته‌ای در مبادلات اقتصادی نیز ایفا می‌کند.
از نظر تاریخی، خداآفرین سکونت‌گاهی باستانی محسوب می‌شود. وجود پل‌های تاریخی در خداآفرین، نشان می‌دهد از گذشته‌های دور برای عبور از رود ارس و رسیدن به کرانه‌های شمالی آن، از این منطقه استفاده شده است. بر اساس برخی نقل‌ها خداآفرین محل زندگی قوم رس بوده، قومی که قرآن به صورتی کوتاه به داستان زندگی آنان اشاره کرده است. بر اساس نظر برخی مفسران مردم رس پیامبر خود را به درون چاه انداختند و بدینوسیله به عذاب الهی گرفتار شدند.
بر اساس یافته‌ها، در زمان حکومت اورارتوها (هزاره نخست پیش از میلاد) زندگی در این منطقه رونق داشته است. برج قارلوجه، عمارت و منطقه حفاظت‌شده آینالو، غار وایقان، روستای مردانقم، کلیسای تومنیانس و پل‌های خداآفرین، به عنوان مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری و آثار تاریخی این شهرستان شناخته می‌شوند. علاوه بر این موزه خداآفرین نیز به عنوان محلی برای گردآوری آثار کشف‌شده در کاوش‌های باستان‌شناسی شهرستان تاسیس شده است و در آن اشیای مختلفی نگهداری می‌شود.
موزه خداآفرین
تاسیس موزه خداآفرین به سال 2012 میلادی (1391 خورشیدی) بر می‌گردد. در این موزه آثار کشف‌شده در کاوش‌های باستان‌شناسی منطقه نگهداری می‌شود. اشیای مفرغی و سفالی متعددی در این موزه به چشم می‌خورد که اغلب آن‌ها به هزاره دوم پیش از میلاد مربوطند. سفالینه‌های موجود، اغلب از نوع سفال‌های خاکستری یا نخودی هستند. کاسه، تنگ و کوزه، بیشترین ظرف‌های سفالی موزه را تشکیل می‌دهند. کشف این ظروف بیانگر شیوه زندگی مردمان منطقه در دوره‌های گذشته است و نشان می‌دهد آنان در فن سفالگری تبحر داشته‌اند. به جز این اشیا، در موزه خداآفرین زیورآلاتی از جنس صدف، خمیر شیشه و سنگ‌های زینتی به نمایش درآمده‌اند. دیگچه، خنجر، سرپیکان و ابزارهای جنگ و شکار، دیگر اشیای موجود در این موزه است.
با مروری بر اشیای به نمایش گذاشته شده در این موزه، مشخص می‌شود استقرارهای بشری در این منطقه به زندگی کوچ‌نشینی محدود نبوده، بلکه نوعی از زندگی یک‌جانشینی نیز در هزاره‌های پیش از میلاد، در آن جریان داشته است. همچنین در تپه‌های باستانی پاسگاه و کهنه‌تپه‌سی در نزدیکی روستای شجاعی‌لو، آثاری از استقرار دائمی انسان در هفت هزار سال پیش به دست آمده است. دیگر آثار به دست‌آمده نشان می‌دهد سکونت انسان در این منطقه علاوه بر عصر مس‌سنگی (کالکولیتیک) در دوره‌های مفرغ نیز ادامه داشته است.
| نام | گذری بر تاریخ هفت هزارساله سکونت انسان در حاشیه ارس در موزه خداآفرین |
| کشور | ایران |
| ناحیه | آذربایجان شرقی |
| شهر | خمارلو |
| نوع | تاریخی |
موزه‌ها
 ابرکوه_crop.jpg)
نوع کور رنگی را انتخاب کنید
کوری سرخ کوری سبز کوری آبی قرمز به سختی دیده می شود سبز به سختی دیده می شود آبی به سختی دیده می شود تک رنگ تک رنگ خاصتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله کلمات:
تغییر ارتفاع خط:
نوع ماوس را تغییر دهید: