دانشگاه فنی و حرفه‌ای، 181 واحد آموزشی برای توانمندسازی حرفه‌ای

تحصیل در دانشگاه فنی و حرفه‌ای؛ پیوند مهارت و دانش در مسیر اشتغال

در نظام آموزش عالی ایران، دانشگاه‌ها زیر نظر سه وزارتخانه فعالیت می‌کنند:
«علوم، تحقیقات و فناوری»، «بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» و «آموزش و پرورش».
در میان آن‌ها، دانشگاه فنی و حرفه‌ای جایگاهی ویژه دارد؛ دانشگاهی مهارت‌محور که مأموریت اصلی‌اش آموزش عملی و تربیت نیروی متخصص برای بازار کار است.
این دانشگاه، با گستره‌ای ملی و واحدهایی در سراسر کشور، پلی است میان آموزش نظری و اشتغال پایدار.

تاریخچه و جایگاه علمی دانشگاه فنی و حرفه‌ای

ریشه‌های دانشگاه فنی و حرفه‌ای به سال 1965 میلادی (1344 خورشیدی) بازمی‌گردد، زمانی که «انستیتو تکنولوژی» با مجوز رسمی دولت وقت تأسیس شد تا تکنسین‌های فنی را در مقطع کاردانی تربیت کند.
چند سال بعد، مراکز تربیت معلم فنی و حرفه‌ای زیر نظر وزارت آموزش و پرورش نیز شکل گرفتند و آموزش‌های تخصصی گسترش یافت.

از سال 1986 میلادی (1365 خورشیدی)، با راه‌اندازی دوره‌های کارشناسی ناپیوسته برای تربیت دبیران فنی، مسیر توسعه آموزش‌های مهارتی هموارتر شد.
در نهایت، در سال 1995 میلادی (1374 خورشیدی) نظام جدید آموزشی کشور، زمینه‌ساز اجرای دوره‌های دو ساله کاردانی پیوسته در رشته‌های فنی و حرفه‌ای شد.

تا سال 2011 میلادی (1390 خورشیدی) این مجموعه زیر نظر وزارت آموزش و پرورش فعالیت می‌کرد و با نام مجتمع آموزش عالی پیامبر اعظم (ص) شناخته می‌شد.
در همین سال، برای ارتقای کیفیت آموزش و هماهنگی بیشتر با سیاست‌های آموزش عالی، این مجموعه به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منتقل و به‌طور رسمی به دانشگاه فنی و حرفه‌ای تغییر نام یافت.

معرفی دانشگاه فنی و حرفه‌ای در یک نگاه

مشخصات کلی

• سال تأسیس: 1965 میلادی (1344 خورشیدی)

• نوع: دانشگاه مهارت‌محور دولتی

• زیر نظر: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

• مکان: تهران (دفتر مرکزی) با 181 واحد آموزشی در سراسر ایران

• دانشجویان: بیش از 170,000 نفر (2023)

• اعضای هیئت علمی و مدرسان: بیش از 17,000 نفر

• فارغ‌التحصیلان: بیش از 382,000 نفر تا سال 2023

• دانشجویان بین‌المللی: بیش از 300 نفر از کشورهای منطقه

جایگاه علمی و رتبه‌ها

• Times Higher Education: در دسته دانشگاه‌های مهارتی و کاربردی ایران

• Webometrics (2023): در میان 50 دانشگاه برتر ایران

• دستاوردهای علمی: بیش از 1,400 مقاله منتشرشده در نمایه‌سازهای بین‌المللی

• نشریات تخصصی: 3 مجله علمی معتبر در حوزه آموزش‌های فنی، مهارت و نوآوری

دانشکده‌ها و گروه‌ها

دانشگاه فنی و حرفه‌ای از شبکه‌ای گسترده از 181 آموزشکده و دانشکده در سراسر کشور تشکیل شده است.
این واحدها در قالب پنج حوزه آموزشی اصلی فعالیت می‌کنند:

1. کامپیوتر: فناوری اطلاعات، شبکه، برنامه‌نویسی، تولید محتوا و گرافیک.

2. خدمات: بهداشت و سلامت، حمل‌ونقل، بازرگانی و امور اداری.

3. صنعت: برق و الکترونیک، مکانیک، نگهداری و تعمیر ماشین‌آلات، ساختمان، معماری و فرآوری مواد.

4. کشاورزی: امور دامی، زراعت و باغداری، صنایع غذایی و ماشین‌آلات کشاورزی.

5. هنر: پویانمایی و سینما، صنایع دستی، طراحی و دوخت، موسیقی، نمایش، نقاشی و مرمت آثار فرهنگی.

در حال حاضر، دوره‌های دانشگاهی در دو مقطع کاردانی پیوسته (54 رشته) و کارشناسی ناپیوسته (26 رشته) ارائه می‌شود.
واحدهای دانشگاه به‌صورت تک‌جنسیتی فعالیت دارند و حدود دوسوم مراکز به دانشجویان پسر اختصاص دارد.

پژوهش و نوآوری

دانشگاه فنی و حرفه‌ای علاوه بر آموزش‌های مهارتی، در زمینه پژوهش‌های کاربردی و نوآوری صنعتی نیز فعال است.

• انتشار بیش از 1,400 مقاله علمی در نمایه‌سازهای بین‌المللی

• سه مجله تخصصی فعال در حوزه فناوری و آموزش مهارتی

• اجرای طرح‌های پژوهشی مشترک با صنایع داخلی و مراکز فنی منطقه‌ای

ارتباط با صنعت و کارآفرینی

یکی از ارکان اصلی مأموریت دانشگاه فنی و حرفه‌ای، ارتباط مؤثر آموزش با بازار کار است.
مرکز «کارآفرینی و ارتباط با صنعت» در دانشگاه با هدف تقویت مهارت‌های دانشجویان و توسعه اقتصادهای محلی تأسیس شده است.
اهداف اصلی این مرکز عبارت‌اند از:

• پیوند دانش‌آموختگان با صنایع کشور

• آموزش مهارت‌های کارآفرینی و تحلیل محیط کسب‌وکار

• تقویت توانمندی‌های فنی اساتید و دانشجویان

• حمایت از ایده‌های نو در قالب پروژه‌های صنعتی و کارگاه‌های مهارت

فعالیت‌های بین‌المللی

دانشگاه فنی و حرفه‌ای در سال‌های اخیر پذیرای بیش از 300 دانشجوی خارجی از کشورهای همسایه بوده است.
این دانشگاه با توسعه همکاری‌های منطقه‌ای در زمینه آموزش‌های فنی، تبادل استاد و دانشجو و اجرای طرح‌های مشترک مهارت‌آموزی، در مسیر بین‌المللی‌سازی آموزش مهارت‌محور ایران گام برداشته است.

امکانات و خدمات رفاهی

• کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌های تخصصی در رشته‌های فنی و هنری

• خوابگاه‌های دانشجویی در سراسر کشور

• امکانات ورزشی و فرهنگی

• خدمات مشاوره و راهنمایی شغلی

• ارتباط گسترده با صنایع و شرکت‌های خصوصی

چشم‌انداز آینده

• حرکت به سمت دانشگاه نسل سوم مهارت‌محور

• توسعه مراکز نوآوری و شتاب‌دهنده‌های فنی

• گسترش دوره‌های آموزش مجازی و مهارت دیجیتال

• افزایش همکاری‌های بین‌المللی در حوزه آموزش‌های فنی

• تبدیل‌شدن به مرجع ملی مهارت و اشتغال پایدار در ایران

بهترین و مطمئن‌ترین راه برای اخذ پذیرش در دانشگاه‌های ایران، استفاده از خدمات مؤسسات مجاز جذب دانشجو است که تحت نظارت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فعالیت می‌کنند. 

سامانه آنلاین متمرکز  iranian.university، با مجوز رسمی از وزارت علوم اطلاعات کاملی از  دانشگاه‌های بین المللی ایران به همراه رشته های قابل پذیریش در هر دانشگاه را برای دانشجویان فراهم کرده است. در این سامانه، متقاضیان می‌توانند بر اساس شهر، رشته تحصیلی، شهریه و سایر معیارهای مورد نظر، دانشگاه مناسب خود را به‌سادگی انتخاب کنند.