دانشگاه علوم پزشکی تبریز، ادامه‌دهنده 750 سال آموزشِ پزشکی در تبریز

بیش از 750 سال پیش (قرن هشتم هجری قمری یا قرن سیزدهم میلادی)، دانشگاهی در تبریز دایر بود که «ربع رشیدی» نامیده می‌شد. این مجتمع عظیم علمی و آموزشی را خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی، وزیر دانشمند حکومت آن دوره بنا نهاد. از آن جا که خواجه رشیدالدین پزشک بود، دانشکده پزشکی ربع رشیدی اهمیتی ویژه داشت و مرکزی پیشرفته برای پژوهش‌های پزشکی و معالجه بیماران منطقه به شمار می‌آمد. شیوه آموزش در این دانشکده به شکلی بود که هر پزشک در هنگام معالجه بیماران، پنج تا 10 دانشجو را در دو نوبت صبح (آموزش‌های تئوری) و عصر (آموزش‌های عملی) تعلیم می‌داد. دانشجویان پس از پنج سال، دوره کاملی از پزشکی دوران خود را فرا می‌گرفتند و جوازی به نام «اجازت» دریافت می‌کردند که معادل «دانشنامه» امروزی است. هر بیمار در این بیمارستان و دانشگاه، سه کمک‌هزینه مجزا برای نظافت، تغذیه و پوشاک دریافت می‌کرد.

اکنون پس از گذشت بیش از هفت قرن، دانشگاه علوم پزشکی تبریز میراث‌دار «ربع رشیدی» است و وظیفه تامین خدمات درمانی و بهداشتی مردم این کلان‌شهر را بر عهده دارد. ‌این دانشگاه در سال 1947 میلادی (1326 خورشیدی) به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد و در نخستین سال تحصیلی، 10 پزشک را برای آموزش دانشجویان به کار گرفت. در این سال، 75 دانشجو برای تحصیل در دانشگاه جذب شدند. تا دو سال بعد، 10 پزشک ایرانی و چهار پزشک اتریشی برای تقویت کادر آموزشی به دانشگاه دعوت شدند. همزمان شش بیمارستان، زیر نظر دانشگاه به کار مشغول شدند. رشته‌های مامایی، پزشکیاری و داروسازی، نخستین رشته‌هایی محسوب می‌شود که در ساختار آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تبریز تعریف شده است.

وضعیت کنونی آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تبریز

در حال حاضر شمار دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز به حدود 9 هزار نفر می‌رسد. 890 نفر نیز عضو تمام‌وقت هیات علمی این دانشگاه هستند و مجموع رشته‌ها و گرایش‌های این دانشگاه در سال 2023 به 200 رسیده است. دانشگاه علوم پزشکی تبریز 11 دانشکده دارد:

1. بهداشت

2. پرستاری و مامایی

3. پزشکی

4. پیراپزشکی

5. تغذیه و علوم غذایی

6. داروسازی

7. دندانپزشکی

8. طب سنتی

9. علوم توانبخشی

10. علوم نوین پزشکی

11. مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی

در مجموع 32 واحد آموزشی و 30 مرکز تحقیقاتی زیر نظر این دانشگاه فعالیت می‌کنند. سالانه بیش از دو میلیون مراجعه به واحدهای اورژانس زیر مجموعه این دانشگاه انجام می‌شود. همچنین عمل‌های جراحی انجام‌شده در این واحدها، سالانه به 280 هزار مورد بالغ می‌شود.

13 مجله تخصصی در دانشگاه علوم پزشکی تبریز منتشر می‌شود. قدیمی‌ترین مجله پزشکی این دانشگاه که انتشار آن هنوز هم ادامه دارد، در سال 1951 میلادی (1330 خورشیدی) کار خود را آغاز کرده است.

فعالیت‌ها و جایگاه‌ بین‌المللی دانشگاه علوم پزشکی تبریز

بر اساس اعلام مسئولان دانشگاه 463 دانشجوی غیر ایرانی در سال 2023 در این دانشگاه مشغول به تحصیل بوده‌اند. این دانشگاه هر سال فراخوانی را برای جذب دانشجویان خارجی منتشر می‌کند.

در این دانشگاه مرکزی با عنوان «مدیریت امور بین‌الملل» تاسیس شده که وظیفه اصلی آن، انعقاد تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی و برگزاری نشست‌های مشترک با پژوهشگران و اساتید مراکز دانشگاهی و پژوهشی کشورهای دیگر است. در حال حاضر این دانشگاه با واحدهای آموزشی و پژوهشی 10 کشور جهان همکاری دارد.

از نظر رتبه‌های بین‌المللی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، به عنوان یکی از دانشگاه‌های برتر ایران محسوب می‌شود. در نظام رتبه‌بندی شانگهای که در سال 2023 منتشر شده، این دانشگاه در رشته علوم و فناوری غذایی با کسب رتبه 151 تا 200 در رتبه سوم ایران جای گرفته است. همچنین در رشته بیوتکنولوژی با رتبه 201 تا 300 موفق شده عنوان برترین دانشگاه ایران را از آن خود کند. در رشته‌های پزشکی بالینی (رتبه 401 تا 500)، پرستاری (رتبه 201 تا 300) و داروسازی و علوم دارویی (رتبه 401 تا 500) نیز نام این دانشگاه در جمع دانشگاه‌های برتر ایران دیده می‌شود.

دانشگاه علوم پزشکی تبریز در رتبه‌بندی تایمز نیز موفق شده خود را به عنوان بیست و دومین دانشگاه برتر ایران در سال 2023 معرفی کند. در این رتبه‌بندی این دانشگاه در میان دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران در رده نهم قرار گرفته است.

در نظام رتبه‌بندی ISC که در سال 2021 منتشر شده نیز نام دانشگاه علوم پزشکی تبریز مشاهده می‌شود. این دانشگاه در رشته علوم پزشکی و بهداشت رتبه 501 تا 600 و در رشته علوم کشاورزی رتبه 451 تا 500 را به دست آورده است.

اطلاعات

نام	دانشگاه علوم پزشکی تبریز، ادامه‌دهنده 750 سال آموزشِ پزشکی در تبریز
کشور	ایران
رتبه جهانی دانشگاه	151
نوع	دولتی
تعداد کل دانشجویان	8500
تعداد دانشجویان خارجی	463
تماس	04133355921
وب سایت	https://www.tbzmed.ac.ir/