دانشگاه پیام نور، دانشگاهی با 460 مرکز آموزش عالی و تمام رشته‌های تحصیلی

دانشگاه پیام نور، فراتر از یک دانشگاه است و باید آن را «شبکه دانشگاهی» دانست که در سراسر ایران، واحدهای آموزشی آن گسترش پیدا کرده است. شیوه آموزشی این دانشگاه به صورت حضوری و نیمه‌حضوری است. سازمان مرکزی این دانشگاه در تهران واقع است و در هر کدام از استان‌های ایران، مرکزی مدیریتی برای انسجام فعالیت‌های دانشگاه در آن استان، به وجود آمده است.

تاریخچه دانشگاه پیام نور

دانشگاه پیام نور در سال 1988 میلادی (1367 خورشیدی) کار خود را آغاز کرد. البته تقریبا دو سال پیش از شروع رسمی فرایند آموزش، طرح تاسیس آن به تصویب رسیده بود. نخستین گروه دانشجویان دانشگاه پیام نور، در پنج رشته تحصیلی و در 28 مرکز مشغول به تحصیل شدند. دانشگاه در سال‌های بعد به سرعت توانست مراکز خود را گسترش دهد و به یکی از ارکان آموزش عالی در ایران تبدیل شود. این دانشگاه امروز در تمام 31 استان ایران دانشگاه‌‌هایی استانی تاسیس کرده است و شمار مراکز و واحدهای آن در سراسر ایران، به 460 می‌رسد. بر اساس آمارها، شمار اعضای هیات علمی این دانشگاه نزدیک 3500 نفر و تعداد دانشجویان آن حدود 344 هزار نفر (سال 2023) است.

دانشگاه با حرکت به سوی آموزش‌های نیمه‌حضوری، تلاش کرد با استفاده از فناوری آموزشی و کتاب‌های درسی خودآموز و دانشجومحور، ضرورت حضور دانشجویان در کلاس درس را کم‌رنگ‌تر کند. دانشگاه پیام نور نقشی ویژه‌تر در گسترش هر چه بیشتر آموزش عالی در ایران ایفا کرد.

امروزه رشته‌های تحصیلی دانشگاه پیام نور در قالب 9 بخش سازماندهی شده‌اند:

1. ادبیات و علوم انسانی

2. الهیات و علوم اسلامی

3. علوم اجتماعی

4. علوم پایه

5. علوم تربیتی و روانشناسی

6. علوم کشاورزی

7. فنی و مهندسی

8. مدیریت، اقتصاد و حسابداری

9. هنر و معماری

از این میان، دانشکده‌های «علوم پایه» و «ادبیات و علوم انسانی» همزمان با تاسیس دانشگاه به وجود آمده‌اند و قدمت آن‌ها از سایر دانشکده‌ها، بیشتر است. تقریبا تمام رشته‌های دانشگاهی ذیل این 9 بخش آموزشی، قابل تعریف است. در هر واحد و مرکز دانشگاه، شماری از آن بر اساس نیازها و ظرفیت‌های منطقه‌ای، در برنامه آموزشی گنجانده می‌شود.

در زمینه پژوهشی، دانشگاه پیام نور مجموعا 37 نشریه را منتشر می‌کند که تا سال 2023 شمار مقالات منتشرشده در آن‌ها از 8300 عنوان فراتر رفته است. شش عنوان از 37 عنوان نشریه دانشگاه، به صورت بین‌المللی و با زبان انگلیسی منتشر می‌شود. 20 پژوهشکده نیز برای ارائه خدمات پژوهشی به دانشجویان و پژوهشگران دانشگاه، تاسیس شده است.

دانشگاه پیام نور چندین پارک علمی و فناوری و مرکز رشد را با هدف حمایت از پژوهشگران تاسیس کرده است. این مراکز با ایجاد زیرساخت‌های لازم و کاهش خطرپذیری، واحدهای کوچک و متوسط را که بر اساس ایده‌های فناورانه تاسیس شده‌اند و قابلیت تجاری‌‌شدن دارند، مورد حمایت قرار می‌دهند. در مجموع نیز 39 شرکت دانش‌بنیان زیر نظر دانشگاه پیام نور به فعالیت مشغولند. «گروه کارآفرینی و نوآوری» محل اصلی مدیریت فعالیت‌های دانشگاه در ارتباط با نوآوری و صنعت به شمار می‌آید.

در سال 2022 مرکزی جدید با نام «نوآوری صنایع خلاق و فناوری‌های نرم» در دانشگاه به وجود آمده که به دنبال ایجاد اکوسیستم نوآوری و ارتقای جایگاه دانشگاه در نوآوری و کارآفرینی است. همچنین ارتباط بین پژوهشگران دانشگاه با صنایع مختلف و ارتباط دادن آنان با پژوهشگاه‌ها و پژوهشگران خارجی از دیگر اهداف این مرکز عنوان شده است.

فعالیت‌های بین‌المللی دانشگاه پیام نور

فعالیت‌های بین‌المللی دانشگاه زیر نظر مرکزی با عنوان «امور بین‌الملل» مدیریت می‌شود. این مرکز 17 نمایندگی در کشورهای مختلف دارد و در پذیرش دانشجویان غیر ایرانی علاقمند به تحصیل در ایران، نقش‌آفرینی می‌کند. برگزاری همایش‌ها و سمینارهای بین‌المللی، انعقاد تفاهم‌نامه با دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی خارج از ایران، عضویت در مجامع بین‌المللی و تعریف فرصت‌های مطالعاتی برای پژوهشگران ایرانی و غیر ایرانی، از جمله وظایف این مرکز به شمار می‌رود. به گفته مسئولان دانشگاه، در سال 2023 شمار دانشجویان غیر ایرانی شاغل به تحصیل در واحدهای بین‌المللی دانشگاه پیام نور، نزدیک سه هزار نفر است.

یکی از مراکزی که به برای آموزش دانشجویان بین‌المللی دانشگاه پیام نور تاسیس شده، مرکز آموزش زبان فارسی است. این مرکز در سال 2016 میلادی (1395 خورشیدی) کار خود را آغاز کرده است و علاوه بر دانشجویان غیرفارسی‌زبان، به شهروندان دیگر کشورها نیز خدمات آموزشی ارائه می‌دهد.

اطلاعات

نام	دانشگاه پیام نور، دانشگاهی با 460 مرکز آموزش عالی و تمام رشته‌های تحصیلی
کشور	ایران
نوع	غیر انتفاعی
تعداد کل دانشجویان	344000
تعداد دانشجویان خارجی	3000
تماس	02123320000
وب سایت	http://www.pnu.ac.ir/portal/home/