معماری مسجد کبود

این مسجد مطابق کتیبه سردر اصلی آن توسط ابوالمظفر جهانشاه قراقویونلو و به قولی توسط همسر و دختر او در 870 هـ.ق در تبریز بنا شده است.

از این مسجد با نام‌های جهانشاه مظفریه کبود (به جهت رنگ زمینه نقوش سطوح داخلی رواق آن)، فیروزه اسلام (به واسطه گنبد فیروزه­ای که در قدیم داشت) و گوی مسجد (کبود به گویش محلی) یاد شده است. در اثر زلزله سقف‌های اصلی این بنا فرو ریخته و تنها ایوان، سردر، برخی جرزها و طاق‌های اصلی باقی مانده است. سردر این مجموعه روی زمین بلندی بنا شده و طاقی جناقی بالای آن قرار دارد. دو ستون با طرح مارپیچی چسبیده به بنا در دوسوی سردر با نگاره های زیبای چهارباهو و چهارپیلی دیده می­شود. این نگاره­‌ها از کهن‌ترین نگاره‌های ایران هستند. در فاصله کوتاهی از سردر اصلی، به نمازگاه با دو تالار بزرگ جدا از هم می‌رسیم.

محراب اصلی مسجد در تالار دوم قرار دارد. این محراب با کاشی‌های تراشیده کبود و هشت­‌ضلعی کوچک زینت یافته ­است. کف بنا سنگفرش بوده و دیواره­‌های آن از کاشی­‌های رنگی به شکل قطعات ریز تراشیده و به هم پیوسته همچون پارچه شکل یافته­ است. دیوارها از سنگ‌های مرمرین و تزئینات آن از کاشی آجر (معقلی) و کاشی تراش (معرق) ­است. سبک کاشی‌کاری این بنا به دلیل تفاوت و برتری خاص نسبت به سایر تزئینات سبک آذری منحصر به فرد است. کتیبه­ های متعدد برجسته با خطوط رقاع، کوفی، نسخ، ثلث و نستعلیق آذین­ بخش این مسجد شده‌اند و مهم‌ترین آن ها کتیبه بالای حاشیه عرضی طاقچه‌ها به عرض 60 سانتی­متر است.