نیمه شعبان در احمدآباد اردکان و رسم قشنگ دوستی با بچه‌ها!

بیشتر سنت‌های ایرانی در باورهای دینی ریشه دارد. این سنت‌ها به طور خاص در عزاداری‌های محرم جلوه می‌کند ولی منحصر به عزاداری و سوگواری نیست و بسیاری از اعیاد دینی نیز جلوه‌گاه سنت‌های مردم است. از میان اعیاد مذهبی، نیمه شعبان یکی از بزرگ‌ترین مناسبت‌ها به شمار می‌آید. در این روز، مهدی موعود، دوازدهمین پیشوای شیعیان به دنیا آمده است. از ابتدای ولادت حضرت مهدی، دشمنان از وعده الهی درباره ریشه‌کن شدن ظلم به دست او مطلع بودند، از این رو تلاش زیادی برای به شهادت رساندن ایشان به خرج دادند. به همین خاطر حضرت از ابتدای ولادت از نظرها غایب شدند و تاکنون، پس از حدود هزار و 200 سال، کماکان در غیبت هستند. با این حال طبق اعتقاد تشیع، ایشان با شیعیان خاص ارتباط دارند و بر احوال پیروان خود آگاهند... یکی از جشن‌های ویژه‌ای که به صورت سنتی در عید نیمه شعبان در ایران به اجرا در می‌آید، در احمدآباد برگزار می‌شود، جشنی که در آن بزرگ‌ترها با اعطای خوراکی و هدیه به کودکان، به استقبال روز بزرگ میلاد حضرت مهدی می‌روند.

احمدآباد در کجا قرار دارد؟
احمدآباد شهری در شهرستان اردکان استان یزد است. درباره تاریخچه این شهر دو نقل وجود دارد که یکی تاسیس آن را به قرن سیزدهم میلادی (قرن هفتم هجری قمری) و دیگری آن را به قرن چهاردهم میلادی (قرن هشتم هجری قمری) منسوب می‌کند. احمدآباد در حال حاضر به عنوان یکی از تولیدکنندگان مهم پسته در استان یزد شناخته می‌شود.

جشن نیمه شعبان در احمدآباد
جشن‌های نیمه شعبان در شب و روز این عید بزرگ، در همه ایران برگزار می‌شود. از یکی دو هفته پیش از نیمه شعبان، همزمان با روزهای ولادت امام حسین، حضرت اباالفضل و امام سجاد، جشن‌های موسوم به «شعبانیه» در ایران آغاز می‌شود و تا نیمه شعبان ادامه دارد. حتما در ذهن مسافرانی که در این ایام به ایران سفر می‌کنند، از چراغانی‌های معابر و توزیع شیرینی و شربت در خیابان‌های مختلف خاطرات جالبی به جا می‌ماند... علاوه بر جشن‌های مرسوم، در احمدآباد اردکان در روز چهاردهم شعبان، مراسمی ویژه برگزار می‌شود که شاید نتوان در نقطه‌ای دیگر از ایران، مشابه آن را یافت.
مردم این شهر هر سال با خرید تنقلات و شیرینی، برای مراسم روز چهاردهم شعبان آماده می‌شوند. صبح چهاردهم شعبان، پس از آن که اذان صبح گفته شد، مردم جلوی در خانه خود را آب و جارو می‌کنند تا مهیای پذیرایی از مهمانان کوچک خود شوند! کم‌کم سر و صدای بچه‌ها در کوچه‌ها و خیابان‌ها می‌پیچد؛ بچه‌هایی که کیسه به دست در خانه‌ها می‌آیند تا صاحب‌خانه‌ها از آنان پذیرایی کنند. مردم با استقبال از این مهمانان کوچک، در کیسه‌های آنان نقل و شیرینی و عیدی می‌اندازند. اگر در خانه‌ای بسته باشد، بچه‌ها با خواندن شعرهای مخصوصی که محتوایی طنزآمیز دارد، در می‌زنند و صاحبخانه پس از گشودن در، با روی گشاده به آنان عیدی می‌دهد. عیدی گرفتن معمولا توسط دختربچه‌ها و پسربچه‌ها صورت می‌گیرد و پسران و دخترانی که به سنین نوجوانی رسیده‌اند، برای گرفتن عیدی به در منازل مراجعه نمی‌کنند.
مراسم پس از طلوع آفتاب، تا حوالی هشت صبح ادامه دارد. در این اثنا دیدن پسربچه‌ها و دختربچه‌هایی که با شعف فراوان کیسه‌های خوراکی به همراه دارند و هیاهوی آنان فضای کوچه‌ها را پر کرده، بسیار لذت‌بخش و به‌یادماندنی است. پس از پایان اعطای عیدی‌ها، مردم به امور روزمره و آماده‌سازی مقدمات نهایی جشن شب نیمه شعبان مشغول می‌شوند. بچه‌ها هم خوراکی‌هایی را که به عنوان عیدی گرفته‌اند، نگه می‌دارند تا صبح عید، در کنار خانواده میل کنند.
مردم احمدآباد در این روز، عیدی دادن به کودکان را بسیار دوست دارند و آن را مبارک می‌دانند. آنان نیمه شعبان را «عید برات» می‌دانند، یعنی عیدی که در آن حاجت‌ها برآورده و گناهان بخشوده می‌شود. حتی خانواده‌هایی که از نظر مالی وضعیت نامناسبی دارند، در طول سال پس‌اندازی فراهم می‌آورند و در حد توان خود، تنقلاتی برای اهدا به کودکان تهیه می‌کنند. کودکانی که در این مراسم حضور دارند، پس از رسیدن به سنین نوجوانی، همراه با والدین خود به پذیرایی از کوچک‌ترها می‌پردازند و به این شیوه، ادامه‌دهنده این رسم جالب می‌شوند.

ثبت ملی آیین عید برات احمدآباد
آیین جشن نیمه شعبان یا عید برات احمدآباد اردکان در سال 2015 میلادی (1394 خورشیدی) در فهرست آثار ناملموس ملی ایران ثبت شد.