الله الله حسینه وینا، آوای عزاداران مراغه‌ای در صبح عاشورا
الله الله حسینه وینا، آوای عزاداران مراغه‌ای در صبح عاشورا
محرم یکی از مهم‌ترین مناسبت‌های مذهبی ایرانیان است. در محرم، مردم ایران به مناسبت سالگرد شهادت امام حسین علیه‌السلام به عزاداری می‌پردازند. این عزاداری قرن‌ها قدمت دارد و متناسب با فرهنگ و جغرافیای هر منطقه، آدابی خاص به خود گرفته است، به طوری که مطالعه آداب و رسوم عزاداری محرم، به خوبی می‌تواند گوناگونی فرهنگ‌ها در ایران را به نمایش بگذارد.
در مراغه که یکی از شهرهای تاریخی و مهم استان آذربایجان غربی است، مردم در محرم با برگزاری مراسمی مخصوص، به عزاداری امام حسین مشغول می‌شوند. این مراسم به «الله الله حسین وینه» مشهور است.
عزاداری محرم در مراغه
مراغه از نظر برخورداری از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی، جایگاه ممتازی دارد. عبور رودخانه صوفی‌چای از میان این شهر، زیبایی‌های آن را دوچندان کرده است. این رود از کوه سهند سرچشمه می‌گیرد و پس از طی مسیری 70 کیلومتری، با گذر از شهر بناب، با رودخانه‌های سیمینه‌رود و زرینه رود می‌پیوندد و در نهایت به دریاچه ارومیه می‌ریزد.
در مراغه، مراسم‌های عزاداری شهادت امام حسین، به صورت گسترده، از اول محرم شروع می‌شود. کاروانسرای بزرگ، سراهای متولار و خواجه ملکم و مسجد شیخ بابا و میادین شجاع‌الدوله، امام حسین و دروازه، از مهم‌ترین مراکز برگزاری عزاداری هستند. این عزاداری‌ها با برگزاری آیین‌هایی متنوع همراه است که آیین شمع‌گردانی یا «بایلاماخ» از آن جمله محسوب می‌شد. در این آیین، عزاداران حسینی از عصر تاسوعا تا شب، به یاد آخرین لحظات حضور امام حسین در جمع یارانش، در مساجد شمع روشن می‌کنند. بازسازی بازگشت اسب بی‌سوار امام حسین از میدان جنگ در قالب شبیه‌خوانی، دیگر آیینی است که در روز عاشورا برگزار می‌شود.
آیین الله الله حسینه وینا
مراغه از گذشته‌های دور هیات‌های عزاداری متعددی داشته است که هیات عزاداری حاجی غفار، یکی از آن‌ها به شمار می‌آید. این هیات در دوره قاجار (قرن نوزدهم میلادی) از سوی فردی به نام «رئیس‌التجار» بنیان نهاده شده است. حاجی غفار یکی از افراد شناخته‌شده مراغه بود که پس از مرگش اموال خود را وقف حسینیه کرد.
در آیین الله الله حسینه وینا عزاداران قبل از طلوع آفتاب، پارچه‌های سفید یا حوله‌هایی را، شبیه حجاجی که در مراسم حج به سر می‌برند، به تن می‌کنند و به حسینیه حاجی غفار می‌روند. سپس نماز صبح را بر پا می‌کنند و بعد از آن، با صورت‌های گل‌آلود و پاهای برهنه، هروله‌کنان ندای «الله الله حسینه وینا» سر می‌دهند. جمعیت با این زمزمه از حسینیه بیرون می‌روند و به دنبال پرچمی خونین راه می‌افتند و به سوی میدان اصلی شهر می‌روند.
در مسیر، افراد مختلف به این دسته ملحق می‌شوند. در اثنای حرکت عزاداران، قربانی‌هایی صورت می‌گیرد که بعدا از گوشت آن‌ها برای پخت غذای نذری و توزیع در میان عزاداران استفاده می‌شود. علاوه بر آن، در مسیر عده‌ای با شیر و خرما از عزاداران پذیرایی می‌کنند. بعد از رسیدن به میدان اصلی شهر، عزاداران مراسم سینه‌زنی را آغاز می‌کنند و پس از آن، به صورت نشسته به عزاداری می‌پردازند. این آیین تا بعد از طلوع خورشید ادامه می‌یابد. با پراکنده شدن عزاداران، گروه‌های دیگری به ترتیب در میدان حاضر می‌شوند و به عزاداری می‌پردازند.
جلوه‌های مردم‌شناسی آیین الله الله حسینه وینا
بر تن کردن لباس احرام که در حج، توسط حجاج استفاده می‌شود، جلوه‌ای از پیوند حج و عزاداری محرم، به عنوان دو مراسم مهم مسلمانان است. این کار یادآور آخرین حج امام حسین است که آن را برای حق‌طلبی، نیمه‌کاره رها کرد و به سوی کوفه رفت. مردم کوفه در آن زمان از امام حسین دعوت کرده بودند برای مبارزه با یزید، حاکم ستمگر وقت، به آن شهر برود و آنان را رهبری کند، ولی پیش از رسیدن وی به آن شهر، پیمان و دعوت خود را زیر پا گذاشتند و راه را بر امام حسین و خانواده او بستند...
مردم در این مراسم، پابرهنه شرکت می‌کنند و معتقدند این کار، نشانه احترام به امام حسین است. «الله الله حسینه وینا» که عزاداران زمزمه می‌کنند، بخشی از یک شعر عربی است که «خدایا خدایا حسین من کجاست» معنا می‌دهد. گویا حجاجی که در زمان حج از حضور امام حسین بی‌بهره بودند، پس از شهادتش گرد هم آمده‌اند و به دنبال او می‌گردند.
ثبت ملی آیین الله الله مراغه
این آیین در سال 2012 میلادی (1391 خورشیدی) با نام شهر مراغه در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ایران ثبت شد.
| نام | الله الله حسینه وینا، آوای عزاداران مراغه‌ای در صبح عاشورا |
| کشور | ایران |
| ناحیه | آذربایجان شرقی |
| شهر | مراغه |
| نوع | دینی |
| ثبت | ملی |
آداب و رسوم
نوع کور رنگی را انتخاب کنید
کوری سرخ کوری سبز کوری آبی قرمز به سختی دیده می شود سبز به سختی دیده می شود آبی به سختی دیده می شود تک رنگ تک رنگ خاصتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله کلمات:
تغییر ارتفاع خط:
نوع ماوس را تغییر دهید: