در اسلام، کار و تلاش برای تأمین معاش و خدمت به دیگران از جایگاه بسیار والایی برخوردار است. قرآن کریم و روایات اسلامی، کارگر و تلاش او را به‌عنوان یکی از مظاهر ارزشمند زندگی انسانی معرفی کرده‌اند و او را در جایگاهی هم‌تراز با مبارزی که با جان و خونش در راه خدا فعالیت می‌کند، قرار داده‌اند. این نگاه عمیق و الهی به کار و کارگر، نشان‌دهنده اهمیت تلاش و فعالیت در زندگی فردی و اجتماعی از منظر اسلام است.

در روایات اسلامی، کارگر به مجاهد در راه خدا تشبیه شده است. مجاهد کسی است که با تمام وجود برای حفظ دین و ارزش‌های الهی تلاش می‌کند و در این مسیر از جان و مال خود می‌گذرد. کارگر نیز با تلاش و زحمت خود، نه تنها نیازهای مادی خانواده و جامعه را تأمین می‌کند، بلکه با این عمل خود، به تحقق عدالت اجتماعی و رشد اقتصادی کمک می‌کند. درحقیقت، کار و تلاش کارگر، نوعی جهاد است که به آبادانی دنیا و رضایت خداوند منجر می‌شود. پیامبر اکرم (ص) در این باره می‌فرمایند: «کسی که برای تأمین معاش خانواده‌اش تلاش می‌کند، همانند مجاهدی است که در راه خدا می‌جنگد.»

یکی از زیباترین جلوه‌های احترام اسلام به کارگر، داستانی است که در آن پیامبر اکرم (ص) دست یک کارگر را می‌بوسند. روایت شده است که پیامبر (ص) روزی دست یک کارگر را دیدند که بر اثر کار زیاد زبر و پینه‌ بسته بود. ایشان با دیدن این دست، آن را بوسیدند و فرمودند: «این دستی است که خدا و پیامبرش آن را دوست دارند.» این حرکت پیامبر (ص) نشان‌دهنده جایگاه والای کارگر در اسلام است و به ما می‌آموزد که کار و تلاش، نه تنها امری دنیوی، بلکه عملی معنوی و مورد رضایت خداوند است.

یکی از صفات زیبای خداوند در قرآن کریم، «الرزاق» است، به معنای کسی که روزی‌دهنده است. کارگر، با تلاش و فعالیت خود، تجلی‌دهنده این صفت الهی است. او با کار خود، نه تنها برای خود و خانواده‌اش روزی فراهم می‌کند، بلکه به دیگران نیز خدمت می‌کند و در تأمین نیازهای جامعه نقش دارد. این تلاش و زحمت، انعکاسی از رحمت و رزاقیت خداوند است که از طریق خداوند به انسانی که مورد رحمت الهی است منتقل می‌شود.

اسلام، به‌شدت با بیکاری و تنبلی مخالف است و آن را عاملی برای فساد اخلاقی و اجتماعی می‌داند. پیامبر اکرم (ص) در برخورد با یک جوان عابد که بیکار بود، فرمودند: «این جوان از چشمم افتاد.» این سخن پیامبر (ص) نشان می‌دهد که عبادت بدون کار و تلاش، از نظر اسلام ارزشی ندارد. اسلام تأکید دارد که انسان باید علاوه بر عبادت، در زندگی دنیوی نیز فعال باشد و از طریق کار و تلاش، نیازهای خود و دیگران را برآورده کند. بیکاری، نه تنها باعث فقر و مشکلات مادی می‌شود، بلکه روحیه انسان را نیز تضعیف می‌کند و او را از مسیر رشد و کمال بازمی‌دارد.

یکی از مهم‌ترین آموزه‌های اسلام، خدمت به خلق خداست. زیرا انسان عاشق، هر چیزی را که در نسبت با محبوب اوست دوست دارد و مؤمن که محبت الهی را در قلب خود دارد، مخلوقات او را نیز دوست می‌دارد. کارگر، با تلاش و زحمت خود، به بهترین شکل ممکن این آموزه را عملی می‌کند. او با کار خود، نیازهای دیگران را برآورده می‌کند و در آبادانی جامعه نقش دارد. پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «بهترین مردم، کسانی هستند که به دیگران سود برسانند.» کارگر، با فعالیت خود، مصداق بارز این گفتار است و تلاش او، هم برای خود و هم برای دیگران، منبع خیر و برکت است.