هریس، منطقه‌ای تاریخی با طبیعتی که دیدن آن خاطره‌ای ماندگار خواهد شد!

استان آذربایجان شرقی یکی از استان‌های مهم ایران محسوب می‌شود. آذربایجان شرقی از نظر تاریخی، صنعتی، کشاورزی، جغرافیایی و طبیعی، ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد. در سال 2024 جمعیت ساکن در این استان بیش از چهار میلیون نفر بود. شهرستان هریس، بر اساس تقسیم‌بندی کشوری سال 2024 ایران، یکی از 21 شهرستان این استان به شمار می‌رود و با شهرستان تبریز هم‌جوار است.

اقلیم و جغرافیای هریس

وسعت شهرستان هریس به بیش از دو هزار و 300 کیلومتر مربع می‌رسد. بدین ترتیب این شهرستان 3.2 درصد از وسعت استان را به خود اختصاص داده است. نزدیک 70 درصد از اراضی این شهرستان، جلگه‌ای هستند و 30 درصد دیگر را مناطق مرتفع کوهستانی تشکیل می‌دهند. پست‌ترین نقاط شهرستان حدود هزار و 500 متر ارتفاع دارند و ارتفاع بلندترین نقطه آن، سه هزار و 143 متر از سطح دریاست. رشته‌کوه‌های بزغوش، سابلاغ، آق‌داغ و قوشاداغ از جمله ارتفاعات مهم شهرستان هستند.

هوای این شهرستان در زمستان‌ها سرد و یخبندان و در تابستان‌ها ملایم است. زمین‌های مستعد و شرایط آب و هوایی، کشاورزی را در هریس پررونق کرده است، به طوری که زراعت، باغداری و صیفی‌کاری به عنوان عمده فعالیت‌های اقتصادی آن شناخته می‌شود. گندم، جو، علوفه، حبوبات، پیاز و سیب‌زمینی مهم‌ترین تولیدات کشاورزی منطقه هستند. باران‌های بهاره و پاییزه در کنار ذوب برف‌های زمستانی و چشمه‌های طبیعی، منابع اصلی تامین آب هریس به شمار می‌روند. تلخه‌رود مهم‌ترین رود شهرستان محسوب می‌شود. هریس یکی از مناطق ییلاقی عشایر است.

تاریخچه هریس

در وقف‌نامه ربع رشیدی که شرحی بر املاک و شیوه اداره این دانشگاه کهن است، از هریس نام برده شده است. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت در قرن چهاردهم میلادی (قرن‌های هفتم و هشتم هجری قمری) آبادی‌هایی بزرگ و آباد در منطقه‌ای که امروز به عنوان شهرستان هریس شناخته می‌شود، وجود داشته است. به جا ماندن آثاری تاریخی از دوره ایلخانان (1256 تا 1356 میلادی) در این شهرستان، نشانه اهمیت تاریخی آن به شمار می‌رود.

دیدنی‌ها و آثار تاریخی

در سراسر شهرستان هریس، جاذبه‌های طبیعی فراوانی وجود دارد. این جاذبه‌ها هریس را به مقصدی مناسب و جذاب برای طبیعت‌گردان تبدیل می‌کند.

آبشار شیرلان (شیران) در ارتفاع دو هزار و 200 متری از سطح دریا و در حاشیه شمال شرقی روستای شیران‌کندی واقع است. ارتفاع آبشار نزدیک 12 متر است و آبریز آن، حوضچه‌ای با آب زلال است که در فصول گرم سال، به محلی مناسب برای آب‌تنی تبدیل می‌شود.

یکی از عجیب‌ترین مناطق هریس، منطقه گردشگری آق‌قوم در روستای مینق است. این منطقه با تپه‌های پوشیده‌شده از ماسه بادی که هیچ اثری از رویش گیاهان بر آن دیده نمی‌شود، به‌سان کویری در میان تپه‌های سرسبز است. در مینق یک گورستان کهن نیز قرار دارد.

منطقه گردشگری ساپلاق در دشتی سرسبز در شمال شهرستان واقع است و با شهر هریس سه کیلومتر فاصله دارد. رویش گونه‌های گیاهی مخصوص این منطقه، زیبایی آن را در فصل بهار دوچندان می‌کند.

آبشار گوراوان در روستایی به همین نام واقع شده است. آبشار با وجود ارتفاع کم، در منطقه‌ای زیبا و خوش آب و هوا قرار دارد و بازدید از آن بسیار دلچسب و جذاب است.

دریاچه مصنوعی سد خاکی پارام در 25 کیلومتری شمال شرق هریس، از دیگر جاذبه‌های طبیعی و تفرج‌گاه‌های این شهرستان به شمار می‌رود.

کوه اکوزداغی در روستای هیق، یکی از روستاهای تاریخی منطقه که گورستانی بسیار قدیمی را نیز در خود جای داده، محل جوشش چشمه‌ای است که آب آن بسیار زلال است و برای درمان امراض کلیه تجویز می‌شود. هر سال در هنگام گرم‌شدن هوا، عشایر شاهسون به دامنه این کوه کوچ می‌کنند و در سه محل که برای اتراق آن‌ها در نظر گرفته شده است، ساکن می‌شوند. در دامنه این کوه انواع گیاهان دارویی رشد می‌کند.

بقعه شیخ اسحاق از مشهورترین بناهای تاریخی شهرستان هریس است که در روستای خانقاه خانمرود واقع شده است. بنای این بقعه به دوره صفویه (قرن شانزدهم میلادی) باز می‌گردد. قرار گرفتن بقعه شیخ اسحاق در کنار کوه اکوزداغی لذت بازدید از آن را مضاعف کرده است. این بنا در سال 1999 میلادی (1378 خورشیدی) در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

اطلاعات

نام	هریس، منطقه‌ای تاریخی با طبیعتی که دیدن آن خاطره‌ای ماندگار خواهد شد!
کشور	ایران
ناحیه	آذربایجان شرقی
شهر	هریس
نوع	تاریخی
ثبت	بدون ثبت