فرهنگ تعارف، شاه‌کلید تعاملات اجتماعی میان ایرانی‌ها
فرهنگ ایرانی بسیار پیچیده است، طوری که گاهی ممکن است یک نفر کلمه‌ای به زبان بیاورد و منظورش دقیقا عکس آن باشد! در ایران «نه» همیشه یک پاسخ منفی نیست، همان طور که ممکن است کسی به شما بگوید «بفرما» ولی واقعا منظورش این باشد که «بهتر است بروی»! ایران سرزمین «تعارف» است، جایی که مردم آن واقعا سخاوتمندند، ولی در نشان دادن این سخاوت افراط می‌کنند. شناخت فرهنگ تعارف خصوصا برای غیرایرانی‌هایی که با ایرانیان ارتباط دارند ضروری است، چون تعارف بخشی از هویت ایرانی‌هاست.
ریشه‌های تعارف در فرهنگ ایرانی
در میان ایرانی‌ها، تعارف راهی برای نمایش محبت و نشان دادن ادب است. کارشناسان این فرهنگ را بازتابی از جهان‌بینی و ساختار فرهنگی ایران می‌دانند. البته در دیگر فرهنگ‌ها هم تعارف وجود دارد، ولی هرگز به پیچیدگی و گستردگی فرهنگ ایرانی نیست. فرهنگ تعارف در میان ایرانی‌ها به قدری گسترده است که تا کوچک‌ترین رفتارهای اجتماعی نیز راه یافته است. مثلا دو ایرانی که می‌خواهند همزمان از یک در عبور کنند و وارد جایی شوند، حتما باید به هم تعارف کنند تا دیگری زودتر وارد شود. کار وقتی گره می‌خورد که به جای دو نفر، یک جمع سه‌نفره یا بیشتر به جلوی یک در برسند؛ آن وقت تعارف است که بر زبان همه جاری میشود! نهایتا یک نفر باید کوتاه بیاید و با عذرخواهی وارد شود تا بقیه هم یکی پس از دیگری به داخل بروند.
گاهی وسط تعارف‌ها کار گره می‌خورد!
تعارف با برخی صفات ایرانی‌ها هم رابطه‌ای نزدیک دارد. کافی است یک بار مهمان یک ایرانی شوید و سرِ سفره آنان بنشینید تا با تعارف‌هایش شما را شگفت‌زده کند! ایرانی‌ها معتقدند مهمانی که سرِ سفره آنان می‌نشیند باید حتما سیر شود. برای همین سعی می‌کنند کاری کنند که مهمان بدون خجالت و رودرواسی غذا بخورد. خیلی پیش می‌آید که سرِ سفره، مهمان سیر شده است ولی مجبور است به خاطر تعارفات میزبان دو سه بشقاب اضافه بخورد. تازه بعد از آن، زمانی که مهمان حسابی سیر شده است، میزبان خودش وارد عمل میشود و مجددا برای مهمان غذا می‌کشد! تازه بعد از این مرحله نوبت به چایی و شیرینی و پذیرایی‌های بعدی می‌رسد... فرهنگ تعارف به جز مهمان‌نوازی، با ادب و فروتنی که در فرهنگ ایرانی ستایش شده‌اند ارتباط دارد و به نوعی، نشانه‌ای از بزرگواری افراد است.
از نظر پژوهش‌گران یکی از ریشه‌های فرهنگ تعارف در ایران، وجود ساختار سلسله‌مراتبی چند هزارساله در آن است. در چنین جوامعی ادب بیش از حد و پرهیز از گفتگوی مستقیم و بیان افکار و درونیات، برای بقا و پیشرفت ضروری است و تعارف راهی برای ارزیابی شرایط و حفظ کرامت افراد مقابل در این نظام ارتباطی است. تعارف راهی برای پرهیز از ارائه درخواست‌های مستقیم است و می‌تواند در شرایط خاص، آبروی فرد را حفظ کند و برای او محیطی امن برای تعاملات اجتماعی به وجود آورد.
در مقابل تعارف ایرانی‌ها چه کنیم؟!
اگر با ایرانی‌ها مواجه شوید، لاجرم باید فرهنگ تعارف را بشناسید، زیرا تعارف از جدی‌ترین تعاملات سیاسی بین‌المللی ایرانی‌ها تا کوچک‌ترین گفتگوهای دوستانه آن‌ها رخنه کرده است! پس هر کس با فرهنگ ایرانی مواجه میشود باید بداند چه زمانی تعارف را بپذیرد و چه زمانی آن را رد کند. این موضوع به این دلیل مهم است که امکان دارد یک رد یا قبول بی‌موقع، موجب بروز سوءتفاهم و کدورت شود و معمولا ایرانی‌ها به دلیل ویژگی‌های فرهنگی خود- که چند مورد را بالاتر گفتیم- این کدورت‌ها را هرگز به زبان نمی‌آورند...
تصور کنید برای خرید یک فرش دستبافت بسیار گران‌بها به مغازه رفته‌اید و نوبت حساب و کتاب میشود. فروشنده در این لحظه از گرفتن پول امتناع می‌کند و هر چه اصرار می‌کنید نمی‌پذیرد. آیا باید آن فرش نفیس را بردارید و بروید؟! هرگز! این یک تعارف است و نشانه‌ای از احترام به مشتری محسوب میشود. در مقابل شما هم باید برای پرداخت مبلغ اصرار کنید تا پس از رد و بدل شدن چند «تعارف» فروشنده کوتاه بیاید و مبلغ را از شما بپذیرد!
- اصل اول: تعارف کسی را که کاری برای شما انجام داده که در ازای آن عرفا مبلغی پرداخت میشود (مثل یک راننده تاکسی که شما را به مقصدی می‌رساند یا فروشنده‌ای که کالایی به شما می‌فروشد) خیلی مودبانه رد کنید، حتی اگر زیاد اصرار می‌کند. ولی اگر چنین کارهایی به نشانه احترام و از روی محبت و دوستی صورت می‌گیرد (مثلا یک دوست شما را از فرودگاه به منزل یا هتل می‌رساند)، به هیچ وجه پرداخت وجه جایز نیست و مطرح کردن چنین موضوعی نشانه بی‌احترامی است.
- اصل دوم: اگر تعارفی به شما میشود و نمی‌خواهید یا نمی‌توانید آن را قبول کنید (مثلا سرِ سفره در حالی که سیر هستید از شما می‌خواهند به غذا خوردن ادامه دهید) با بیان چند کلمه محبت‌آمیز آن را رد کنید و مستقیما نه نگویید. این کار در بین ایرانی‌ها معمول است و باید پاسخ تعارف را به عنوان یک عمل محترمانه، با کلمات و جملات محبت‌آمیز و تشکرآمیز بیان کرد.
- اصل سوم: هیچ وقت در همان مرتبه اول تعارف را نپذیرید. معمولا ایرانی‌ها هم همین کار را می‌کنند و از پذیرفتن تعارف در مرتبه نخست پرهیز می‌کنند. اگر در موقعیتی هستید که واقعا دوست دارید تعارف را بپذیرید، اصلا نگران نباشید، چون ایرانی‌ها یک تعارف را چند بار پشت سر هم تکرار می‌کنند، پس فرصت پذیرفتن آن در نوبت‌های بعدی هم هست!!! البته اگر واقعا در پذیرفتن تعارف مردد هستید، در مرتبه‌های بعد برای این که از قصد فرد روبرو مطمئن شوید با جملات پرسشی از او بخواهید به وضوح بگوید آیا واقعا می‌توانید تعارف او را بپذیرید یا خیر.
| نام | فرهنگ تعارف، شاه‌کلید تعاملات اجتماعی میان ایرانی‌ها |
| کشور | ایران |
| نوع | سایر |
| ثبت | بدون ثبت |
Choose blindless
کوری سرخ کوری سبز کوری آبی قرمز به سختی دیده می شود سبز به سختی دیده می شود آبی به سختی دیده می شود تک رنگ تک رنگ خاصتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله کلمات:
تغییر ارتفاع خط:
نوع ماوس را تغییر دهید: