باغ چشمه بلقیس، تفرجگاهی زیبا

«باغ ایرانی» به خاطر استفاده از ظرفیت‌های محیطی برای ایجاد توازن بین طبیعت و بناهای ساخته دست انسان، شکلی دلپذیر و آرامش‌بخش دارد. کافی است در یک باغ ایرانی حضور پیدا کنید تا با شنیدن صدای پیچیدن باد در شاخسار درختان و جریان آبی که به آرامی از جوی‌ها می‌گذرد، این حسِ آرامش را به خوبی دریابید. اگر به استان کهگیلویه و بویراحمد سفر می‌کنید، حتما از «باغ چشمه بلقیس» دیدن کنید تا شاهد یکی از زیباترین نمونه‌های باغ ایرانی باشید. این مجموعه با وجود آن که نسبت به بسیاری از باغ‌های تاریخی ایران جدیدتر است، اصول معماری و مهندسی باغ ایرانی را به خوبی به نمایش می‌گذارد.

تاریخچه و ویژگی‌های باغ چشمه بلقیس
محققان معتقدند ساخت اولیه باغ چشمه بلقیس به چند قرن پیش باز می‌گردد، ولی ساختار امروزی باغ، حاصل بازسازی آن در اواسط قرن بیستم میلادی (دهه 1320 خورشیدی) است. تا باغ پیش از این بازسازی، بیشه‌زاری مملو از درختان بید و زبان‌گنجشک بود. درختان و درختچه‌های باغ در عملیات بازسازی ریشه‌کن شدند، سپس جوی‌هایی ساخته و آبِ چشمه به آن هدایت شد. در مرحله بعد نیز سنگفرش‌ها کار گذاشته شد و درختان زینتی از انواع مختلف غرس شدند. در حین همین عملیات بازسازی، برخی بقایا از ساختار قدیمی باغ کشف شد؛ از جمله بقایای یک حوض قدیمی در گودال میانه باغ. بازسازی باغ پس از حدود 13 سال در 1957 میلادی (1336 خورشیدی) به پایان رسید. پس از آن نیز عملیات دیگری برای مرمت فضاهای باغ در سال 2014 میلادی (1393 خورشیدی) انجام گرفت که در آن آبشار مصنوعی و پل‌های شیشه‌ای مجموعه به‌سازی شد. این باغ در چهار کیلومتری جنوب شرقی شهر «چرام» در استان کهگیلویه و بویراحمد، در مسیر جاده ارتباطی چرام و گچساران قرار دارد. از نظر جغرافیایی، چرام در جنوب غربی ایران و میانه استان واقع است. بیشتر مردم این شهر از قوم لر هستند و به زبان لری سخن می‌گویند. بر اساس ادعای برخی مورخان قدمت سکونت انسان در این منطقه به دوره تمدن عیلام (هزار سوم پیش از میلاد) باز می‌گردد. این منطقه دارای بیش از 300 اثر تاریخی است... در نقاط مختلف باغ آلاچیق‌ها و سکوهایی وجود دارد که می‌توان در آن‌ها چادر هم برپا کرد. آب چشمه اصلی و چشمه‌های فرعی باغ در یک جوی اصلی جریان می‌یابد و درختان باغ را آبیاری می‌کند. آبی که در باغ جریان پیدا می‌کند، پس از خروج از باغ به سوی شالیزارهای چرام جاری می‌شود و در نهایت به رود «ناز مکان» چرام می‌ریزد. مساحت باغ در مجموع بیش از 55 هزار متر مربع است. یک برج استوانه‌ای‌شکل در شمال غرب باغ احداث شده که ارتفاع آن 15 متر و قطرش هفت متر است. صخره عظیمی در بخش شرقی باغ به ارتفاع 20 متر وجود دارد که آبشارِ مصنوعی مجموعه از آن به پایین می‌ریزد. حوض دایره‌ای‌شکل مرکز باغ با عمق 150 سانتی‌متر و شعاع 10 متر، جلوه زیبایی دارد، خصوصا با جزیره دایره‌ای‌شکل میانه آن که محل کاشت چند اصله درخت است. آب از طریق دو مسیر به این حوض وارد و از طریق یک مجرا از آن خارج می‌شود. در باغ چشمه بلقیس درختان و بوته‌های زیادی را می‌توان مشاهده کرد که بسیاری از آن‌ها جنبه زینتی دارند. با این حال درختان گردو، گلابی، سیب، لیموترش، خرمالو، پرتقال، نارنگی، انجیر، انگور، توت، نارنج و خرما مجموعه‌ای رنگارنگ و دیدنی از درختان مثمر را گرد آورده‌اند. پیچک و گل رز نیز بیشترین گونه‌های تزئینی باغ هستند. بازدید از این باغ خصوصا در فصل بهار که زمان اوج زیبایی آن به شمار می‌رود، خاطره‌ای فراموش‌ناشدنی خواهد بود.

ثبت ملی باغ چشمه بلقیس
این باغ زیبا در سال 2002 میلادی (1381 خورشیدی) در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.