یزد، یکی از بهترین مقاصد گردشگری در ایران

یزد یکی از شهرهای کویری ایران است که به دلایل زیادی، از جمله تاریخ کهن و معماری قابل توجه خود، مورد علاقه بسیاری از گردشگران است. سفر به یزد یکی از بهترین راه‌ها برای آشنا شدن با قنات، به عنوان سیستم آبرسانی باستانی ایران است، سیستمی که با دقت بالا، در طول تاریخ در ایران گسترش پیدا کرد و منابع آبی را با بیشترین بهره‌وری به شهرهای مختلف رساند.

جغرافیای یزد

یزد با ارتفاق 1210 متر از سطح دریا، در 270 کیلومتری جنوب شرقی شهر زیبای اصفهان و 631 کیلومتری تهران واقع شده است. در جنوب یزد کوه‌های تفت قرار گرفته است. آب و هوای مطبوع کوه‌های تفت باعث شده مردم یزد در روزهای تابستانی برای تفریح به این کوه‌ها برود. از نظر آب و هوایی، یزد به دلیل قرار گرفتن بین دو کویر بزرگ ایران، دشت کویر و دشت لوت، آب و هوایی گرم و خشک و تابستان‌هایی سوزان دارد. بارش سالانه این شهر به 62 میلی‌متر می‌رسد. بدین ترتیب در بین مراکز استان‌های ایران، یزد خشک‌ترین مرکز استان به حساب می‌آید.

راه‌های سفر به یزد

اگر قصد داشته باشید از راه‌های زمینی، از تهران به یزد بروید، حدود هشت ساعت زمان لازم است. در این مسیر از شهرهای قم، کاشان، اردستان، نایین، اردکان و میبد عبور خواهید کرد.

مسافرت هوایی از تهران به یزد، حدود 67 دقیقه زمان می‌برد. فرودگاه شهر یزد حدود 10 کیلومتر با مرکز شهر فاصله دارد.

امکان سفر ریلی هم از تهران به یزد وجود دارد. این سفر نزدیک شش ساعت زمان می‌برد.

جمعیت و اقتصاد یزد

شهر یزد با بیش از 600 هزار نفر جمعیت، یکی از شهرهای بزرگ ایران محسوب می‌شود. این شهر از گذشته در مسیر عبور کاروان‌های تجاری قرار داشته و مردم آن، بیش از آن که به کشاورزی اشتغال داشته باشند، مشغول تجارت بوده‌اند. البته در میان مردمان یزد، کشاورزی یکی از پیشه‌های مرسوم بوده است، برای مثال زرتشتیان یزد از گذشته، به این شغل مشغول بوده‌اند. قنات به عنوان مهم‌ترین سیستم آبرسانی یزد، کشاورزی را پشتیبانی می‌کرد.

یزد تولیدات صنعتی زیادی نیز دارد. در گذشته این شهر مرکز تولید پارچه‌هایی گران‌بها به نام ترمه بوده است. هنوز هم ترمه یزد بسیار معروف است و با نقش و نگار‌های ایرانی، چشم مسافران و گردشگران را به خود خیره می‌کند. در حال حاضر صنایع کاشی و چینی در یزد فعالند و محصولاتی در تراز جهانی به بازارها عرضه می‌کنند.

تاریخچه یزد

پیدایش یزد را به زمان حکومت مادها (حدود 678 تا 549 پیش از میلاد) نسبت می‌دهند. در آن زمان نام این شهر «ایساتیس» بوده است. شکوفایی یزد از زمان ساسانیان (224 تا 651 م.) شروع شد. در آن دوره، یزد مرکز تجمع پیروان آیین زرتشتی بود.

در قرن پنجم هجری قمری، شهر مقر حاکم‌نشین یکی از سلسله‌های محلی بنام ابن کاکویه بود. این سلسله تغییرات کالبدی روشنی در شهر به وجود آورد. در سال 432 هجری (1040 م.) دیواری گرداگرد شهر کشید و چهار دروازه به نام‌های درب کیا، درب قطریان، درب مهریجرد و درب کوشک‌نو ایجاد کرد. در حال حاضر محل این دروازه‌ها در شهر قابل شناسایی است. این خاندان به ایجاد عناصر دیگری نیز دست زدند، مانند تاسیس محله یعقوبی توسط فردی به نام ابویعقوب.

در دوره اتابکان (قرون ششم و هفتم هجری یا 13 و 14 میلادی) نیز حکام محلات روستایی، باغ‌ها، قصر، بازار، مدارس علمیه، سراها و دروازه‌های گوناگونی ساختند. مانند قریه مریم‌آباد یا مریاباد در جانب شرقی شهر که توسط مادر اسفهسالار قطب‌الدین ابومنصور (متوفی 642 قمری یا 1244 میلادی) مادر امیر یزد بنا شد.

در دوران حکمرانی آل مظفر یا مظفریان در قرن هشتم هجری (قرن 15 میلادی) نیز ساخت کالبدی شهر دچار تغییرات بسیاری شد. محلات باغ بهشتی، ایلچی‌خان، باب کیا و سنجدستان، دیوار و خندق دور شهر و چند دروازه در این دوره بنا شد. ایجاد عمارات و ابنیه جدید در دوره گورکانیان (قرن نهم و دهم هجری برابر با سده‌های 16 و 17 میلادی) ادامه یافت و چند بنا همچون مجموعه امیر چخماق، بازار علی‌آقا، بازار خواجه شمس‌الدین، مسجد جامع و بقعه سید رکن‌الدین ساخته شد.

در زمان حکومت صفویه (1501 تا 1736 م.) تحول چندانی در یزد به وجود نیامد و رکودی نسبی در زیرساخت‌های آن به وقوع پیوست. در اواخر قرن هجدهم با قدرت یافتن حکومت قاجاریه در ایران، حکومت یزد به عهده خان‌های بختیاری بود. در این دوره استفاده از مسیر یزد برای تجارت بیشتر شد و پیشرفت و شکوفایی این شهر سرعت گرفت. اضافه شدن مناطق مسکونی جدید، ایجاد مراکز خدماتی مثل باغ دولت‌آباد، مدرسه قیصریه، میدان مشهور خان و بازار، ارمغانی از این دوره بود. [1]

جاذبه‌های گردشگری یزد

بافت شهری یزد پس از قرن‌ها، به شکل گذشته پا بر جا مانده است. بدین ترتیب هر گردشگری که به یزد سفر کند، می‌تواند روزهای پیاپی با جاذبه‌های مختلف مواجه شود و از گوناگونی آن‌ها به وجد آید.

محله‌های قدیمی یزد آثار تاریخی فراوانی در دل خود دارند. مساجد قدیمی این شهر، مانند مسجد جامع، تکایا و مراکز عزاداری مانند تکیه میر چخماق، مراکز دینی زرتشتیان مانند آتشکده ورهرام، بقعه‌ها و آرامگاه‌ها مانند بقعه 12 امام، خانه‌های قدیمی مانند خانه تهرانی‌ها و خانه ملک‌التجار، بازارها و حمام‌ها مانند بازار و حمام خان، آب‌انبارهایی مانند آب‌انبار شش بادگیر و آب‌انبار رستم‌گیو، در کنار آثار دیدنی دیگری همچون باغ دولت‌آباد، کاروانسرای زین‌العابدین، عمارت و بوستان ناجی و قنات زارچ، انتخاب‌های متعدد و گوناگونی را پیش روی گردشگران قرار می‌دهد. به این مجموعه جاذبه‌های طبیعی یزد شامل ییلاق‌های میان‌کوه، غار شگفت یزدان، آبشار فصلی دره‌گاهان و کمپ‌های کویری را اضافه کنید تا لذت دیدار از شهر یزد بیشتر برایتان ملموس شود!

پانوشت:

[1] برای مطالعه بیشتر مراجعه کنید به ساخت شهر و معماری در اقلیم گرم و خشک ایران: محمود توسلی؛ ناشر: محمود توسلی؛ 1391

اطلاعات

نام	یزد، یکی از بهترین مقاصد گردشگری در ایران
کشور	ایران
ناحیه	یزد
شهر	یزد
نوع	تاریخی
ثبت	بدون ثبت