«اسلام و تکثرگرایی دینی» و کثرتگرایی دینی از منظر یک فرد مسلمان
«اسلام و تکثرگرایی دینی» و کثرتگرایی دینی از منظر یک فرد مسلمان
کتاب اسلام و تکثرگرایی دینی (Islam and Religious Pluralism) نوشته «محمد گریلگنهاوزن» فیلسوف آمریکایی است. پروفسور محمد لگنهاوزن، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی- پژوهشی امام خمینی(ره) است. او با دانشگاه قم، دانشگاه ادیان و مذاهب و موسسه بینالمللی مطالعات اسلامی نیز همکاری دارد. لگنهاوزن یک درهه (سالهای 1979 تا 1989) در دانشگاه تگزاس جنوبی تدریس میکرد. پروفسور لگنهاوزن بعد از یک دهه از دانشگاه تگزارش جنوبی استعفا داد. گفته میشود سران دانشگاه از خود خواسته بودند که در حوزه مدیریت دانشگاه فعالیت کند و از تدریس دست بکشد. لگنهاوزن استعفا داد و تحقیقات خود را در حوزه اسلام شروع کرد. منتشر فرصت برای آمدن به ایران بود که با دعوت «انجمن حکمت و فلسفه» به ایران سفر کرد. در ایران تحقیقات خود در حوزه اسلام را آغاز کرد و کتاب اسلام و کثرتگرایی دینی را نوشت. به سبب نگارش این کتاب، لگنهاوزن برگزیده نخستین دوره جشنواره بین المللی فارابی در سال 2007 شد. کتاب اسلام و تکثرگرایی دینی را «نرجس جواندل» به درخواست انتشارات طه در سال 2000 به فارسی ترجمه کرد. ترجمه عربی و اندونزیایی آن نیز به ترتیب در سال 2000 و 2002 انجام شد. پروفسور محمد لگنهاوزن در سال 1394 پژوهشگر برتر سی و سومین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و در سال 2010 «چهرۀ ماندگار» ایران شد.
تکثرگرایی دینی
مباحث کتاب اسلام و تکثرگرایی دینی در دو بخش با عنوان «لیبرالیسم و کثرتگرایی» و «کثرتگرایی دینی غیرفروکاهشی اسلام» سامان یافته است. نویسنده در بخش اول، کثرتگرایی دینی به منزله یک نظریه را درباره کثرت ادیان مطرح میکند؛ سپس براساس این نظریه تفاوتهای بین ادیان و مذاهب، مانند تفاوتهای فرهنگی یا نژادی که نسبت به ذات مشترک انسانیت از اهمیت کمتری دارند، به شکل جامع بررسی میکند. نگاره پروفسور لگنهاوزن در این کتاب، کثرتگرایی دینی را از منظر یک فرد مسلمان، بررسی میکند و در ادامه وجوه اشتراک و افتراق آن را با کثرتگرایی دینی مسیحیت لیبرالیسم یکبهیک بیان میکند تا مخاطب نگاهی جامع از وجوه اشتراک و افتراق این دو به دست آورد. بخش دوم کتاب با عنوان «کثرتگرایی دینی غیرفروکاهشی»، مباحثی در باب اندیشه کثرتگرایی دینی است. او در این بخش توضیح میدهد که حقیقت دینی بیرون از قلمرو اسلام هم وجود دارد تا غیرمسلمانان هم بتوانند به بهشت راه یابند و برای همین، رفتار با غیرمسلمانان باید توام با ادب و احترام باشد. ولی گونهای از کثرتگرایی دینی غیرفروکاهشی که در این بحث از آن دفاع کرده است، این تفکر را مردود میداند که کثرت یا تفاوتهای دینی مانند تفاوتهای فرهنگی و قومی است. از نظر لگنهاوزن، این اندیشه هم مردود شمرده شده که خداوند نسبت به اختلاف بین ادیان بیتفاوت است و هیچ دلیلی برای انتخاب یک دین نسبت به دین دیگر وجود ندارد. لگنهاوزن تاکید دارد تنوع دینی یکی از مهمترین مسائل جوامع امروز است و تاریخ ادیان شاهد وقایع و تحولات هولناکی بوده که منشأ آن تسامح نداشتن و تحمل نکردن دیگران است. در این کتاب یکی از اندیشمندان مسلمان مسئله پلورالیسم دینی را که طرفدار اصلی آن «جان هیک» اندیشمند غربی است، مورد بررسی و تحلیل انتقادی قرار میدهد و در پایان براساس منابع اسلامی، دیدگاه اسلام را در این خصوص بیان میکند. کتاب اسلام و تکثرگرایی دینی، میخواهد به دین اسلام وفادار بماند. مخاطب مسلمان این را میداند که کثرتگرایی دینی ابتدا در متون الهیات مسیحی مطرح شد و بعد متفکران مسلمان هم به آن توجه کردند.
تدریس «فلسفه دین»
اسلام و تکثرگرایی دینی اینطور استدلال میکند که برخی از وجوه کثرتگرایی دینی مسیحیت لیبرال با تعالیم اسلام سازگار نیست هرچند وجوهی را نیز در آن میتوان یافت که قابل قبول باشد. درواقع، کثرتگرایی دینی نسبت به مفاهیم حقیقیت دینی، معرفت، نجات، وظیفه و تکلیف نسبت به خدا و نسبت به کسانی که دینی غیر از دین ما اختیار کردند، نزدیک است. پروفسور لگنهاوزن در شرایطی این بحثها را با پژوهش و اعتقاد مطرح میکند که خود در سال 1953 میلادی در نیویورک متولد شد و در یک خانوادهای مسیحی کاتولیک پرورش یافت. او تحصیلات خود را در مدرسه کاتولیکها آغاز کرد و به محیطهای دینی کاتولیک رفت و آمد داشت. در دوره دبیرستان به این نتیجه رسید که حضرت مسیح، خدا نیست و نمیتوان تثلیث را (آنگونه که در محیطهای دینی مسیحیت تعلیم میدادند) پذیرفت. هنوز پایبندی او به خدا و مسیحیت باقی بود، تا اینکه در دانشگاه ایالتی نیویورک در آلبنی مشغول تحصیل شد و در آنجا بود که اعتقاد خود را به آیین مسیحیت از دست داد و بیدین شد. در دانشگاه تگزاس جنوبی با شماری از دانشجویان مسلمان، از کشورهای مختلف اسلامی از جمله ایران، لبنان، پاکستان، فلسطین، عربستان، اردن و نیجریه آشنا شد. این آشنایی ذهنیت او را تغییر داد. ابتدا تدریس «فلسفه دین» را انتخاب کرد و بعد از سه سال تحقیق، دین اسلام را پذیرفت. با آمدن به ایران مسیری را طی کرد که در ابتدای همین بحث به آن پرداخته شد.
نام | «اسلام و تکثرگرایی دینی» و کثرتگرایی دینی از منظر یک فرد مسلمان |
کشور | ایران |
نویسنده | محمد گریلگنهاوزن |
Choose blindless
کوری سرخ کوری سبز کوری آبی قرمز به سختی دیده می شود سبز به سختی دیده می شود آبی به سختی دیده می شود تک رنگ تک رنگ خاصتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله کلمات:
تغییر ارتفاع خط:
نوع ماوس را تغییر دهید: