موسیقی آذری، جلوه‌ای از فرهنگ و هویت مردم آذری‌زبانان ایران
موسیقی آذری، جلوه‌ای از فرهنگ و هویت مردم آذری‌زبانان ایران
موسیقی یکی از جلوه‌های هر فرهنگ است که با مطالعه آن، می‌توان ریشه باورها و عقاید اهالی فرهنگ را کشف کرد. در ایران که اقوام و فرهنگ‌های متفاوتی در کنار هم زندگی می‌کنند، گونه‌های موسیقایی متفاوتی وجود دارد که هر کدام، بیانگر واقعیت‌هایی پنهان درباره روحیات و سبک زندگی خاص آن منطقه است. موسیقی آذری، به عنوان یکی از غنی‌ترین گونه‌های موسیقایی ایران شناخته می‌شود که با موسیقی نواحی شمالی و شمال غربی ایران و کشورهایی همچون جمهوری آذربایجان و ترکیه، نزدیکی فراوان دارد.
تاریخچه و ویژگی‌های موسیقی آذری
درباره پیشینه موسیقی آذری ایران، نظریات متفاوتی وجود دارد که پیدایش آن را حداقل به پنج هزار سال پیش مربوط می‌دانند. در طول تاریخ، موسیقی آذری در ایران غنا و تنوع بسیاری پیدا کرده و تجهیزات مورد استفاده از آن، تکامل یافته‌اند. این غنا به طور مستقیم با تجربه‌های تاریخی و آداب و رسوم زندگی مردم آذربایجان گره خورده است.
با وجود آن که موسیقی سنتی فارسی بیشتر جنبه عرفانی دارد، حماسه یکی از اصلی‌ترین مضامین موسیقی آذری است. البته در دوره‌های اخیر، در تعامل با موسیقی سنتی فارسی، موسیقی آذری ایران گرایش بیشتری به مضامین عارفانه پیدا کرده است. امکانات موسیقی آذری به اندازه‌ای وسیع است که در حزن و شادی، می‌تواند صحنه‌گردان باشد و به بهترین نحو احساسات را برانگیزد. نوآوری و بدیهه‌خوانی، یکی از اصلی‌ترین عواملی است که موسیقی آذری را در طول تاریخ رشد داده است و در این مسیر، عاشیق‌ها نقشی ویژه بازی کرده‌اند.
سبک‌های مختلف موسیقی آذری
به طور فنی، موسیقی به دو گونه عاشیقی و موقامی اجرا می‌شود. اما در یک تقسیم‌بندی کلی می‌توان موسیقی آذری ایران را به عاشیقی (خنیاگری)، ترانه‌های ملی و موقامی، موسیقی عزا و مذهبی، موسیقی کار و تلاش روزانه و موسیقی عروسی و رقص آذری تقسیم‌بندی کرد. این پنج دسته تقریبا در تمام بخش‌های آذری‌زبان ایران اجرا می‌شود، ولی از نظر فرم اجرا، ممکن است تفاوت‌هایی داشته باشد.
موسیقی عاشیقی، هویت موسیقی آذری
عاشیق‌های آذربایجان، مهم‌ترین هنرمندان موسیقی آذری هستند و در اجراهای خود، افکار و آرزوهای مردم را بیان می‌کنند. آنان معمولا نوازندگی و خوانندگی را از پدران خود می‌آموزند و آموزش‌های رو در رو و گوش کردن و به خاطر سپردن، مهم‌ترین عنصر آموزشی آن‌هاست. اشعار عاشیق‌ها در اوزان هجایی سروده می‌شود و مضامینی عرفانی و حماسی دارد.
موسیقی عاشیقی قدمتی دراز دارد. این موسیقی با ظهور سلسله صفویه (قرن شانزدهم میلادی) به اوج خود رسید. عاشیق‌ها در اجرای خود، برخی داستان‌ها و اشعار مرسوم را اجرا می‌کنند، ولی بدیهه‌خوانی یکی از اصلی‌ترین ارکان اجراهای آن‌هاست.
موسیقی موقامی آذری
موسیقی آذری موقام‌های مخصوص خود را دارد که در طول تاریخ، موفق شده استقلال خود را از موسیقی فارسی حفظ کند، هر چند از نظر فنی می‌توان آن را به موازات موسیقی دستگاهی ایرانی و موسیقی مقامی عربی و ترکی دانست. وجود دستگاه‌هایی مانند شور و گسترش هر دو به شیوه‌ای مشابه در دو نوع موسیقی آذری و موسیقی دستگاهی، از جمله شباهت‌هایی است که نشان می‌دهد ارتباط هنرمندان موسیقی فارسی و آذری با یکدیگر، به خوبی موجبات گسترش هر دو نوع را فراهم آورده است.
اجراهای گروهی و ریتمیک در قالب موسیقی‌های موقامی آذری، در حدود یک قرن اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته و آثار قابل توجهی خلق کرده است. هفت مقام اصلی دسته‌بندی شده‌است. این هفت مقام عبارتند از راست، سه‌گاه، شور که بسیار رایج‌ترند، شوشتر، بیات شیراز، چهارگاه، همایون و سه مقام جنبی سارنج، شهناز و نوعی از چهارگاه. در هر مقام گام‌هایی تعریف‌شده وجود دارد که هر کدام برای انتقال معنا و احساساتی خاص کاربرد پیدا می‌کنند. علاوه بر این 9 مقام ضربی نیز وجود دارند: حیرتی، ارسباری، سماع شمس، منصوریه، مانی، اوشاری، حیدری، شکسته قره‌باغ و شکسته قسمه.
| نام | موسیقی آذری، جلوه‌ای از فرهنگ و هویت مردم آذری‌زبانان ایران |
| کشور | ایران |
موسیقی
نوع کور رنگی را انتخاب کنید
کوری سرخ کوری سبز کوری آبی قرمز به سختی دیده می شود سبز به سختی دیده می شود آبی به سختی دیده می شود تک رنگ تک رنگ خاصتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله کلمات:
تغییر ارتفاع خط:
نوع ماوس را تغییر دهید: