موسیقی ترکمنی

طایفه‌هایی از قوم تركمن (اغوزها) كه هزار و اندی سال پیش به هنگام زیستن در كرانه‌های روی سیحون به دست امیران سامانی به اسلام گرویده بودند، بعدها در ناحیه‌ای سكنا گزیدند كه امروزه تركمن صحرا خوانده می‌شود. این منطقه در ایران شامل قسمت‌هایی از استان گلستان و بخشی از شمال غربی خراسان است.

مهم‌ترین بخش موسیقی تركمنی مجموعه آثاری است كه توسط بخشی‌ها خوانده و نواخته می‌شود. بخشی‌ها نوازندگان دوتار (تامدیره)، آوازخوان و داستان‌گو هستند. ساز دیگری كه بخشی را همراهی می‌كند، كمانچه است. آوازه‌های چوپانی و ساربانی به همراهی نی، آهنگ‌هایی كه با نی برای تسكین یا درمان نواخته می‌شود، مولودخوانی، ذكرخوانی طلبه‌ها در حوزه‌های علمیه، لالایی ، مویه‌ها و... از دیگر نمونه‌های موسیقی تركمنی ایران است.

موسیقی تركمنی كه تعداد نغمه‌های آن بالغ بر 500 آهنگ است هر كدام مربوط به ناحیه یا تیره‌ای خاص است اجرا می‌شوند. سازهای متداول در تركمن صحرای ایران شامل دوتار (تامدیره)، كمانچه و چهار نوع نی است. قوپوزكه همان زنبورک است نیز توسط زنان و دختران تركمن نواخته می‌شود.