خانه اردوباری، مرکز نگهداری اسناد تاریخی ارزشمند شمال غرب ایران
خانه اردوباری، مرکز نگهداری اسناد تاریخی ارزشمند شمال غرب ایران
در یکی از مناطق میانی شهر تبریز، شماری خانه‌های تاریخی قرار دارند که در کنار هم، یکی از دیدنی‌ترین بخش‌های این شهر را تشکیل می‌دهند. «خانه اردوباری» که امروز به عنوان «خانه اسناد ملی شمال غرب ایران» شناخته می‌شود، یکی از همین آثار تاریخی محسوب می‌شود. عمارت شهرداری و میدان ساعت، موزه استاد شهریار، مسجد کبود و بازار تاریخی تبریز، از جمله بناهای دیدنی اطراف خانه اردوباری به شمار می‌روند.
ویژگی‌ها و معماری خانه اردوباری
این بنا در طول حیات خود، روزهای پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. ساخت خانه اردوباری به دوره پهلوی اول (اوایل قرن بیستم) باز می‌گردد. این بنا در میان سال‌های 1928 تا 1931 میلادی (1307 تا 1310 خورشیدی)، همزمان با دوره ساخت کاخ شهرداری تبریز ساخته شده است. نخستین مالک این منزل بزرگ، پزشکی به نام موسی‌بیگ بود. وی بخشی از خانه را به درمانگاهی برای مداوای بیماران تبدیل کرده بود. با شروع جنگ جهانی دوم، این خانه به کنسولگری عراق تبدیل شد. این کنسولگری پس از اشغال تبریز توسط نیروهای شوروی، تعطیل شد. نیروهای روس در 26 آگوست 1945 میلادی (چهارم شهریور 1324 خورشیدی) به تبریز وارد شدند. در جریان این اشغال‌گری، رضا پهلوی، شاه ایران از سمت خود استعفا داد و مجبور شد از ایران خارج شود.
سال‌ها بعد، روان‌پزشکی به نام دکتر اردوباری آن را خریداری و به کلینیک بیماران روانی تبدیل کرد. بعدها خانه اردوباری در دهه 1970 میلادی (1350 خورشیدی) به چاپخانه تبدیل شد، ولی در دهه 1990 میلادی (1370 خورشیدی) مجددا تغییر کاربری پیدا کرد و به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران سپرده شد. در حال حاضر در این خانه تاریخی اسناد باارزش تاریخی نگهداری می‌شود. سندی مربوط به دوره حکومت شاه تهماسب (1514 تا 1576 میلادی/ 930 تا 984 قمری)، یکی از ارزشمند‌ترین این اسناد به شمار می‌آید. شاه تهماسب دومین شاه دودمان صفوی بود و در خوشنویسی و نقاشی، دستی داشت. جنگ با حکومت عثمانی، از مهم‌ترین رویدادهای دوران حکومت او بود.
بخش‌هایی از این منزل تاریخی نیز به عنوان دفاتر اداری مورد استفاده قرار گرفته است. بازدید از فضاهای داخلی این خانه، بدون هماهنگی قبلی ممکن نیست، با این حال بیشتر گردشگران با حضور در محل خانه، می‌توانند از تماشای نمای خارجی این منزل لذت ببرند.
ویژگی‌ها و معماری خانه اردوباری
یکی از ویژگی‌های خانه اردوباری، معماری متفاوت آن است. این خانه بر خلاف بیشتر خانه‌های ساخته‌شده در دوره پهلوی اول، از سنگ و آجر ساخته شده و در نوع خود، یک خانه اعیانی محسوب می‌شود. ترکیب هنرمندانه آجرها و سنگ‌های ساختمانی، همچون تراکیت، جلوه‌ای زیبا به خانه بخشیده است. محل استخراج این سنگ‌ها، معدن اسپراخون تبریز است.
خانه سه طبقه دارد و زیربنای آن به 1600 متر مربع می‌رسد. به سبک خانه‌های قدیمی ایرانی، یک حیاط مرکزی در آن وجود دارد و در اطراف آن، اتاق‌هایی برای سکونت اهالی ساخته شده است. در این حیاط باغچه‌هایی قرار دارد که در آن، درختان گردو، توت و هلو کاشته شده است. نحوه ساخت اتاق‌ها به گونه‌ای است که همگی، به خوبی از نور خارجی تغذیه شوند و دید مناسبی به حیاط داشته باشند. پنجره‌های قوس‌دار ساختمان که از جنس چوب ساخته شده‌اند، بهترین انتخاب برای ایجاد هارمونی لازم در معماری خارجی آن بوده‌اند.
نزدیکی خانه اردوباری به میدان ساعت و کاخ شهرداری تبریز، دسترسی به آن را بسیار آسان کرده است. خطوط اتوبوس شهری تبریز و مترو این شهر، در ایستگاه میدان ساعت، امکان دسترسی آسان به این خانه تاریخی را فراهم می‌کند.
ثبت ملی خانه اردوباری
خانه اردوباری در سال 1999 میلادی (1378 خورشیدی) به عنوان اثر ملی به ثبت رسید.
| نام | خانه اردوباری، مرکز نگهداری اسناد تاریخی ارزشمند شمال غرب ایران |
| کشور | ایران |
| ناحیه | آذربایجان شرقی |
| شهر | تبریز |
| نوع | تاریخی |
| ثبت | ملی |
جاذبه‌های گردشگری و اماکن
_crop.jpg)
نوع کور رنگی را انتخاب کنید
کوری سرخ کوری سبز کوری آبی قرمز به سختی دیده می شود سبز به سختی دیده می شود آبی به سختی دیده می شود تک رنگ تک رنگ خاصتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله کلمات:
تغییر ارتفاع خط:
نوع ماوس را تغییر دهید: