کلیسای هریپ‌سیمه، سندی از دیرینگی حضور ارمنیان در ایران
کلیسای هریپ‌سیمه، سندی از دیرینگی حضور ارمنیان در ایران
ارمنیان ایران، در حال حاضر در شهرهایی همچون اصفهان، تبریز، تهران و شیراز زندگی می‌کنند و جمعیت آنان حدود 100 هزار نفر تخمین زده می‌شود. سکونت این گروه جمعیتی در ایران سابقه‌ای دراز دارد و به دوره‌های پیش از ظهور اسلام باز می‌گردد. در حال حاضر تعداد قابل توجهی از کلیساهای ارمنی در مناطق مختلف ایران، خصوصا شمال غرب آن وجود دارد که برخی از آن‌ها، به خاطر معماری و ارزش تاریخی، به عنوان میراث جهانی به ثبت رسیده‌اند. حضور ارمنیان در ایران، ظرفیت بسیار مناسبی برای تبادلات فرهنگی بین ملت‌های ایران و ارمنستان به وجود آورده است، به شکلی که همه‌ساله شمار زیادی از ارمنیان، خصوصا برای شرکت در مراسم مذهبی سالیانه، در میان این دو کشور به رفت و آمد می‌پردازند.
«کلیسای موجومبار» یا «هریپ‌سیمه مقدس» که «سورپ هریپ‌سیمه» و «موژومبار» نیز ضبط شده، یکی از کلیساهای قدیمی استان آذربایجان شرقی است که مورخان آن را یکی از نشانه‌های دیرینگی سکونت ارمنیان در ایران می‌دانند.
ویژگی‌ها و معماری کلیسای هریپ‌سیمه
ساختمان کلیسا از سنگ ساخته شده است. شکل کلی کلیسای هریپ‌سیمه مستطیلی به ابعاد 13 در 23 متر است. ارتفاع بنا به هشت متر می‌رسد و سقف، به شکل شیروانی ساخته شده است. سقف را به وسیله خاک و شن پوشانده‌اند تا مقاومت بیشتری در برابر باران و تغییرات محیطی داشته باشد. چهار ستون عظیم، وزن بنا را تحمل می‌کنند. محرابی نیز در کلیسای هریپ‌سیمه ساخته شده که شکلی نیم‌دایره‌ای دارد. در ضلع شرقی کلیسا، دو اتاق کوچک وجود دارد.
معماری کلیسای هریپ‌سیمه از اصول معماری ارمنی تبعیت می‌کند. این شیوه معماری در طول بیش از 4500 سال از سوی ارمنیان در ساخت بناهای مختلف، خصوصا کلیساها مورد استفاده قرار می‌گرفت. در این شیوه معماری، اقلیم و شرایط جغرافیایی مناطق کوهستانی به خوبی مورد توجه قرار گرفته و در ساخت بناها، از سنگ‌های معدنی، استفاده می‌شود. استفاده از سنگ در معماری ارمنی، زیبایی خاصی به آن می‌بخشد. در حال حاضر کلیساها، مهم‌ترین ساختمان‌های معرف معماری ارمنی هستند، با این وجود سابقه این شیوه معماری به پیش از ظهور مسیحیت باز می‌گردد. شاید نخستین گسترش عمده معماری ارمنی را بتوان به دوران حکومت اورارتوها نسبت داد. اورارتوها در هزاره نخست پیش از میلاد حکومتی را در جنوب غرب دریای کاسپین تشکیل داده و با استفاده از مزایای تجارت منطقه‌ای، ثروتی فراوان به دست آورده بودند.
نور کلیسا به وسیله پنجره‌های کوچکی که در بالای دیوارهای غربی، شرقی، جنوبی و سقف آن تعبیه شده تامین می‌شود. تابش نور خورشید در اوقات مختلف روز از این نورگیرها، به بخش‌های داخلی کلیسا جلوه‌ای خاص می‌بخشد.
داستانی درباره نام کلیسای هریپ‌سیمه
اطلاعات دقیقی درباره انتخاب نام کلیسا وجود ندارد، ولی بر اساس برخی نقل‌ها، آشوت یکم، پادشاه ارمنستان دختری به نام هریپ‌سیمه داشت. آشوت یکم با تصمیم بزرگان ارمنی، در سال 875 میلادی به پادشاهی ارمنستان برگزیده شد. طبق این نقل، احتمالا بنای کلیسا به قرن نهم میلادی باز می‌گردد، با این حال برخی کارشناسان ساخت کلیسا را به قرن سیزدهم یا چهاردهم میلادی (دوران حکومت ایلخانان) منسوب می‌کنند. منابع تاریخی به بازسازی بنای کلیسا در سال 1691 میلادی (1070 خورشیدی) اشاره کرده‌اند. همچنین در زمین‌لرزه مهیبی که در سال 1840 میلادی (1219 خورشیدی) رخ داده، یکی از دیواره‌های کلیسا تخریب و مجددا بازسازی شده است.
کلیسای هریپ‌سیمه در کجا قرار دارد؟
این کلیسا در غرب استان آذربایجان شرقی، در روستای موجومبار شهرستان شبستر قرار دارد. برای دیدن این بنا، باید حدود 30 کیلومتر را در جاده تبریز به مرند پیمود و در دهستان رودقات بخش صوفیان شبستر به روستای موجومبار سفر کرد. ارمنیان این روستا چند دهه پیش به ارمنستان و دیگر شهرهای ایران مهاجرت کرده‌اند. روستا هم‌اکنون بیش از 350 نفر جمعیت دارد.
ثبت ملی کلیسای هریپ‌سیمه
کلیسای هریپ‌سیمه در سال 1968 میلادی (1347 خورشیدی) در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
| نام | کلیسای هریپ‌سیمه، سندی از دیرینگی حضور ارمنیان در ایران |
| کشور | ایران |
| ناحیه | آذربایجان شرقی |
| شهر | شبستر |
| نوع | تاریخی,دینی |
| ثبت | ملی |
جاذبه‌های گردشگری و اماکن
_crop.jpg)
نوع کور رنگی را انتخاب کنید
کوری سرخ کوری سبز کوری آبی قرمز به سختی دیده می شود سبز به سختی دیده می شود آبی به سختی دیده می شود تک رنگ تک رنگ خاصتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله کلمات:
تغییر ارتفاع خط:
نوع ماوس را تغییر دهید: