ابن بواب و کتابت قرآن با خط نسخ ریحانی
ابن بواب و کتابت قرآن با خط نسخ ریحانی
علاءالدین ابوالحسن علی بن هلال معروف به «ابن‌بواب» خوشنویس و تذهیب‌کار نامدار قرون چهارم و پنجم هجری قمری (قرن 10 و 11 میلادی) است. از محل تولد و زمان به دنیا آمدن ابن بواب اطلاعات دقیقی در دست نیست. تنها موضوع مشخص، زندگی او در بغداد است که بخش اعظمی از دوران حیات او را شامل می‌شود. پدرش هلال، دربان آل بویه بود و به همین دلیل علاءالدین ابوالحسن علی بن هلال را ابن بواب نامده‌اند.
خط منسوب به ابن‌بواب
ابن بواب پیش از آن که به خوشنویسی بپردازد، به نقاشی و نگارگری خانه‌های بزرگان مشغول بود، پس از آن به تذهیب روی آورد. او کم‌کم به خوشنویسی روی آورد و به نوشتن و کتابت مشغول شد. او خوشنویسی را از محمد بن اسد و محمد بن سمسانی، شاگردان ابن مقله آموخت. این دو استاد از خوشنویسان بزرگ و پدیدآورندگان خط نسخ و دولتمردان دوره عباسی بودند. ابن بواب با بینشی هنرمندانه به خط منسوب زیبایی هنری بخشید. ابداع خط ریحان و محقق را هم به ابن بواب نسبت داده‌اند و گفته می‌شود او در اصلاح و زیباسازی خط‌هایی مثل نرگس، لؤلؤی، مرصّع و وشی تلاش بسیاری کرده است. ابن بواب در خوشنویسی به چنان مقامی رسید که یگانه روزگار خود شد و آن طور که در منابع تاریخی آمده است از خوشنویسان پیش از او کسی را نمی‌توان یافت که مانند او بنویسد. بهاءالدوله فرزند عضدالدوله دیلمی در روزگار آل بویه او را به عنوان کتابدار کتابخانه خود در شیراز انتخاب کرد. ابن بواب، آموزشگاهی هم برای تعلیم خط تأسیس کرد که تا سال 698 هجری قمری (1298 میلادی) پابرجا بود.
کمیاب شدن خط ابن‌بواب
خط ابن بواب در اوايل قرن هفتم هجری قمری (قرن 13 میلادی) به دلیل اهمیتش، كمياب شد. این در حالی است که در ابتدای شروع به کار، ابن بواب برای درخواست دو دینار، 70 سطر به یکی از بزرگان آن دوران نامه نوشته بود. از این تاریخ زمانی نگذشته بود که با پی بردن به اهمیت خط ابن بواب، آثار خوشنويسی او كمياب و گران‌بها شد. در منابع تاریخی آمده است همین نامه درخواست دو دینار ابن بواب ابتدا با 17 دینار و بار دوم با 25 دینار به فروش رفت. ابن بواب 64 نسخه از قرآن مجيد را كتابت كرده است. نسخه كامل قرآن موجود به خط او در كتابخانه چستربيتی ایرلند نگهداری می‌شود. این نسخه در سال 391 هجری قمری (1001 میلادی) نوشته شده است. با این که نوع خط این نسخه را نسخ نوشته‌اند، اما کارشناسان اعتقاد دارند این کتابت از نسخ آميخته به ريحان يا به عبارت ديگر نسخ ريحانی است. آثار ديگری هم به ابن‌بواب منسوب است. از آن جمله دو نسخه از ديوان سلامه بن جندل شاعر دوران اعراب جاهلی كه اولی در توپكاپی سرايی استانبول و دومی در موزه آثار ترک و اسلام نگهداری می‌شود.
شيوه خوشنويسی ابن بواب تا زمانی كه شيوه ياقوت مستعصمی رواج پیدا نکرده بود، استفاده می‌شد ولی بعد از آن استفاده از خط یاقوت مستعصمی جای آن را گرفت. از شاگردان ابن‌بواب در خوشنويسی میتوان به محمد بن عبدالملك اشاره کرد. ابن بواب طبع شعر هم داشت و اشعاری را به او نسبت داده‌اند که از آن جمله قصیده‌ای درباره ادوات خوشنویسی است که 28 بیت دارد. سرانجام ابن‌بواب در بغداد درگذشت و در جوار مزار احمد بن حنبل به خاک سپرده شد.
| نام | ابن بواب و کتابت قرآن با خط نسخ ریحانی |
| کشور | ایران |
| نام مستعار | ابن بواب |
| زمان تولید | قرن چهارم و پنجم هجری قمری |
| آثار | کتابت قرآن مجید با خط نسخ ریحانی |
| دوره حیات | گذشته |
| نوع | هنری |
مشاهیر
(b)_crop.jpg)
نوع کور رنگی را انتخاب کنید
کوری سرخ کوری سبز کوری آبی قرمز به سختی دیده می شود سبز به سختی دیده می شود آبی به سختی دیده می شود تک رنگ تک رنگ خاصتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله کلمات:
تغییر ارتفاع خط:
نوع ماوس را تغییر دهید: