رسم اسفندی میبد، هدیه‌ای شیرین برای نوعروسان!
رسم اسفندی میبد، هدیه‌ای شیرین برای نوعروسان!
ازدواج از دیرباز یکی از مهم‌ترین سنت‌ها و آیین‌ها در جوامع بشری بوده که جنبه‌های مذهبی، اجتماعی و فردی متنوعی دارد. در ایران رسوم زیادی پیرامون ازدواج شکل گرفته که بیشتر آن‌ها حول برگزاری مراسم شادی و اعطای هدیه به عروس و داماد است. رسم اسفندی در میبد، از جمله خاص‌ترین رسوم پیرامون این رویداد است که امروزه نیز به همان سیاق گذشته در این شهر کهن جریان دارد.
میبد در کجا واقع شده است؟
شهر میبد در شمال غرب شهر یزد و در مسیر جاده تهران به بندرعباس قرار دارد. میبد شهری کهن است و برخی کارشناسان مدعی شده‌اند باید این شهر را از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های انسانی در مرکز ایران به شمار آورد. کشف چند اثر با نقوشی از تمدن عیلامی (هزاره سوم پیش از میلاد) موید این ادعاست... میبد 1034 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و با معماری خشتی خانه‌های خود معروف است. زیلو اصلی‌ترین محصول صنایع دستی میبد است که نوعی کف‌پوش و زیرانداز محسوب می‌شود. زیلو را با نخ پنبه‌ای می‌بافند و به همین دلیل، خنکی خوبی دارد و در مناطق کویری بسیار پر طرفدار است. میبد در سال 2018 میلادی (1397 خورشیدی) به عنوان شهر جهانی زیلو انتخاب شد.
رسم اسفندی میبد و ویژگی‌های آن
میبدی‌ها معمولا از 25 بهمن تا اول اسفند (سیزدهم تا نوزدهم فوریه) رسم اسفندی را به اجرا در می‌آورند. در گاه‌شمارهای قدیمی که بیشتر در میان کشاورزان رواج داشته است، روزی که امروز در تقویمْ بیست و پنجم بهمن شمرده می‌شود، یکم اسفند برابر با نخستین روز زمستان به حساب می‌آمد، از این رو هنوز هم بر پایه سنت‌های قدیمی اجرای این رسم از همین روز شروع می‌شود. در گذشته مردم میبد در روز اول اسفند گاه‌شماری قدیم، به اردکان که در مجاورت این شهر قرار داشت می‌رفتند و در استقبال از نوروز شیرینی‌هایی همچون زولبیا، پشمک و حلوا ارده می‌خریدند و به این کار «اسفندی خریدن» می‌گفتند.
شیوه اجرای رسم اسفندی
در رسم اسفندی بردن میبدی‌ها یک هدیه از جانب خانواده داماد به عروس اعطا می‌شود. معمولا این هدیه شامل شیرینی و پارچه‌ای است که با آن چادررنگی یا لباس می‌دوزند. شیرینی اهدایی نیز معمولا از نوع زولبیا، از شیرینی‌های سنتی یزدی است، ولی گاهی حلوا، حاجی بادامی، پشمک و کله‌قند نیز به جای زولبیا اهدا می‌شود؛ البته ممکن است چند مورد از این شیرینی‌ها با همدیگر به عروس اهدا شود، ولی به هر حال یک یا چند نوع شیرینی باید در اسفندی وجود داشته باشد. سایر هدایا نیز بر اساس تمکن مالی خانواده داماد تهیه می‌شود. هر چه هدیه اسفندی پربارتر باشد، نشانه احترام بیشتر خانواده داماد نسبت به عروس است. از این رو گاهی کفش، پارچه مخملی، انگشتر نگین‌دار و زیورآلاتی از جنس طلا نیز به عروس اهدا می‌شود. در گذشته بیشتر خانواده‌های میبدی که صاحب پسر بودند و به حج می‌رفتند، در سفر خود قطعه طلایی خریداری می‌کردند و برای عروس آینده‌شان کنار می‌گذاشتند. گاهی تقدیم این قطعه طلا در مراسم اسفندی صورت می‌گرفت، ولی بیشتر مردم میبد این قطعه طلا را در عید نوروز، به عنوان عیدی به عروس می‌دادند. دیگر رسمی که در گذشته با این آیین انجام می‌شد، «شاگردونی گرفتن» بود، به این معنی که خانواده عروس سینی حاوی هدایا را با قند و شیرینی یا پارچه‌هایی مناسب لباس‌های زنانه و مردانه برای پدر و مادر شوهر پر می‌کردند و بر می‌گرداندند.
در میبد خانواده داماد هدیه اسفندی را در یک سینی قرار می‌دهند و به عروس تقدیم می‌کنند
این رسم در نخستین اسفندماه پس از ازدواج دختر انجام می‌گیرد. معمولا بین مراسم عقد (مراسمی مذهبی که صیغه‌ای بین دختر و پسر جاری می‌شود تا ازدواج آن‌ها رسمیت پیدا کند) تا زمانی که عروس و داماد با هم به خانه جدید می‌روند، فاصله‌ای چندماهه وجود دارد. این فاصله اگر شامل ماه اسفند شود، اسفندی را طی مراسمی به منزل پدری عروس می‌برند. ولی اگر عروس و داماد به منزل جدید رفته باشند، پدر و مادر داماد، اسفندی را به خانه پسرشان می‌برند تا به عروس خود اهدا کنند. برای اهدای اسفندی به عروس، بعضی خانواده‌ها به صورت دسته‌جمعی به منزل پدر عروس می‌رفتند و گاهی فقط پدر و مادر داماد با همراهی داماد برای اهدای هدیه راهی خانه عروس می‌شدند.
| نام | رسم اسفندی میبد، هدیه‌ای شیرین برای نوعروسان! |
| کشور | ایران |
| ناحیه | یزد |
| شهر | میبد |
| نوع | هنری |
| ثبت | بدون ثبت |
آداب و رسوم
نوع کور رنگی را انتخاب کنید
کوری سرخ کوری سبز کوری آبی قرمز به سختی دیده می شود سبز به سختی دیده می شود آبی به سختی دیده می شود تک رنگ تک رنگ خاصتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله کلمات:
تغییر ارتفاع خط:
نوع ماوس را تغییر دهید: