موزه صفوی بناب، مجموعه‌ای از اشیای قدیمی در یک خانه تاریخی
موزه صفوی بناب، مجموعه‌ای از اشیای قدیمی در یک خانه تاریخی
در میان شهرهای استان آذربایجان شرقی، بناب به خاطر برخورداری از آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری جایگاهی ویژه دارد. این شهر در شرق دریاچه ارومیه و در دامنه کوه‌های سهند، در 120 کیلومتری جنوب غربی تبریز واقع است. شرایط جغرافیایی و حاصلخیزی زمین‌های بناب، سکونت در این شهر را در طول تاریخ رونق داده است. بر اساس آثار به دست آمده از ارتفاعات جنوبی گورستان‌های قره‌قشون، این شهر در عصر صفویان (قرن شانزدهم میلادی) آبادان و پررونق بوده است. البته آثاری از زندگی دوران ماقبل تاریخ نیز در بناب به دست آمده است. موزه صفوی بناب از جمله دیدنی‌های این شهر به شمار می‌رود که در آن آثار و اشیای مربوط به بخش‌هایی از تاریخ این شهر قابل مشاهده است.
موزه صفوی بناب در کجا قرار دارد؟
این موزه در محله قدیمی گزاوشت، در خیابان بهشتی، در یکی از مناطق میانی شهر بناب قرار دارد. واقع شدن موزه صفوی بناب در خانه سیف‌العلما، از خانه‌های تاریخی این شهر، لذت بازدید از آن را مضاعف می‌کند. این خانه در دوره قاجاریه (قرن نوزدهم میلادی) تاسیس شده و قدمت آن به حدود یک و نیم قرن می‌رسد. خانه به فردی به نام شیخ علی قاضی تعلق داشته است. وی یکی از علمای مشهور بناب محسوب می‌شد که ناصرالدین‌شاه قاجار (سلطنت از 1831 تا 1896 میلادی) لقب «سیف‌العلما» را به وی اعطا کرده بود. شیخ علی قاضی در دوره خود در مقابل گروهی که به سرکردگی فردی به نام شیخ عبیدالله شمزینی به شورش برخاسته بودند، مقاومت کرد و آنان را شکست داد...
مجموع کل زیربنای موزه صفوی بناب حدود 490 متر مربع است. خانه سیف‌العلما در دو طبقه ساخته شده است. خشت و آجر اصلی‌ترین مصالح مورد استفاده در ساخت این بنای تاریخی محسوب می‌شود. ایوان جلوی عمارت که سقف آن با چهار ستون بلند چوبی استوار شده، شکوهی توصیف‌ناپذیر به آن بخشیده است. در میان آثار تاریخی شهر بناب، مسجد اسماعیل‌بیگ با این خانه تاریخی شباهت زیادی دارد. این مسجد در دوره صفویه ساخته شده است.
از نظر ظاهری، تزئینات زیادی در این خانه به کار رفته است، از جمله آجرکاری‌هایی به صورت اشکال هندسی در نما دیده می‌شود. نما و پلان خانه با ساختاری قرینه طراحی شده است. به‌مانند خانه‌های قدیمی ایرانی، حیاطی وسیع با حوضی در میانه و باغچه‌هایی کوچک در اطراف به چشم می‌خورد. خانه سیف‌العلما در سال 2001 میلادی (1380 خورشیدی) در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. این اثر تاریخی پس از انجام عملیات مرمت، در سال 2011 میلادی (1390 خورشیدی) به عنوان «موزه صفوی» تغییر کاربری پیدا کرد.
ویژگی‌های موزه صفوی بناب و اشیای موجود در آن
در طبقه همکف موزه صفوی، اشیای باستانی کشف‌شده در کاوش‌های باستان‌شناسی مناطق اطراف بناب به نمایش درآمده است. این اشیا در سه قسمت (پیش از تاریخ، پیش از اسلام و دوره اسلامی) تقسیم‌بندی شده‌اند. کوزه‌های سفالی و سنگ‌های ابسیدین از جمله اشیای پیش از تاریخ این بخش از موزه به شمار می‌آیند. همچنین چند پیه‌سوز، کوزه، لیوان و تنگ ساخته‌شده با سفال خاکستری در بخش پیش از اسلام و انواع گچبری‌ها به خط کوفی، کتیبه‌های نقش‌دار، کاسه و ظروف سفالی در بخش دوره اسلامی به نمایش گذاشته شده است.
در طبقه اول موزه، آثاری از دوره حکومت صفوی در هشت بخش به نمایش درآمده است:
1. نسخه‌های خطی، خط و کتابت
2. تزیینات و سازه‌های چوبی
3. تصاویر شاهنامه تهماسبی
4. قطعات خطی خطاطان دربار صفوی از جمله علیرضا عباسی، میرعماد و محمدرضا تبریزی
5. سکه
6. اشیای سفالی و کاشی
7. اشیای فلزی
8. سنگ مزارهای تاریخی و سنگ‌نوشته‌ها، شیر و قوچ سنگی و پایه ستون.
بخشی از موزه، به نمایش تصاویری از صفحات شاهنامه تهماسبی اختصاص داده شده است. این شاهنامه نسخه‌ای گران‌بها از شاهنامه فردوسی است که در قرن شانزدهم میلادی کتابت شده است. این اثر 258 صفحه نگارگری دارد و در آن افسانه‌ها، اساطیر و داستان‌های شاهنامه به شکل مصور قابل مشاهده‌اند. به ادعای کارشناسان، این اثر به خاطر ارزش بالا هنری‌اش، در عداد یکی از 10 متن هنری گران‌قیمت جهان قرار می‌گیرد. صفحات مختلف این اثر گران‌بها در موزه‌های ایران، آمریکا، کانادا و قطر نگهداری می‌شود.
البته دیدنی‌های موزه به این موارد محدود نیست. در حیاط موزه تندیس سربازان دوره صفویه و شاه اسماعیل صفوی (سلطنت از 1501 تا 1524 میلادی)، بنیان‌گذار امپراتوری صفوی، سوار بر اسب و شمشیر به دست، قرار داده شده است.
| نام | موزه صفوی بناب، مجموعه‌ای از اشیای قدیمی در یک خانه تاریخی |
| کشور | ایران |
| ناحیه | آذربایجان شرقی |
| شهر | بناب |
| نوع | تاریخی |
موزه‌ها
نوع کور رنگی را انتخاب کنید
کوری سرخ کوری سبز کوری آبی قرمز به سختی دیده می شود سبز به سختی دیده می شود آبی به سختی دیده می شود تک رنگ تک رنگ خاصتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله کلمات:
تغییر ارتفاع خط:
نوع ماوس را تغییر دهید: