بازار کازرون، قلب تپنده اقتصادی شهر

مثل بیشتر شهرهای قدیمی ایران، کازرون هم از وجود بازاری برخوردار است که محل داد و ستد کالاها و عامل رونق اقتصادی شهر به شمار می‌آید. بازار کازرون از میدان مسجد که مدرسه علمیه صالحیه در آن قرار دارد شروع می‌شود و به خیابانی به نام ابواسحاق می‌رسد. پیش از ایجاد این خیابان، بازار درازای بیشتری داشت و تا میدان خیرات، که امروز میدان شهدا نامیده می‌شود، ادامه پیدا می‌کرد، اما امروز خیابان ابواسحاق بازار را به دو نیمه تقسیم کرده است.

ویژگی‌ها و قسمت‌های مختلف بازار کازرون

بازار کازرون نمایشگاهی از محصولات صنعتی و بومی است. در این بازار حجره‌هایی به سبک سنتی فعالیت می‌کند و راسته‌های مختلفی در آن وجود دارد که هر کدام، انواع خاصی از کالاها را عرضه می‌کنند. در گذشته جلوه صنایع دستی در بازار بیشتر بود، ولی امروز به خاطر از میان رفتن بازار این صنایع، بسیاری از هنرمندان به فعالیت‌های دیگر مشغول شده‌اند. به همین دلیل دیگر از فعالیت برخی مشاغل، مانند آهنگری و نمدمالی خبری نیست.

در بخش‌های مختلف بازار، مغازه‌هایی مانند کبابی، کله‌پزی، آش‌فروشی و قهوه‌خانه به فروش خوراکی مشغول هستند. قدم زدن در این بازار امکان بازدید از حرفه‌های مختلف مانند خرازی، بقالی، عطاری، زرگری، روی‌گری، مس‌گری، رنگ‌رزی، قنادی، ریسمان‌تابی، ندافی و خیاطی را فراهم می‌آورد.

بازار شاه‌حمزه، بازار امام خمینی (معین)، بازار مخی (نخل)، بازار نمدمال‌ها، راسته‌های طلافروشان، لباس‌فروشان و کفش‌فروشان، بازار برادران و بازار مس‌گرها (بازار ابافتح)، از زیرمجموعه‌های بازار کازرون محسوب می‌شوند. بازار شاه‌حمزه و بازار مس‌گرها به صورت جداگانه، در سال 2006 میلادی (1385 خورشیدی) به ثبت ملی رسیده‌اند.

بازار شاه‌حمزه

این بازار از قسمت جنوبی امامزاده شاه‌حمزه آغاز می‌شود و به میدان وسیعی می‌رسد آن را که میدان رنگ‌رزی (بازار رنگ‌رزها) می‌نامند. ساختمان این بازار قدیمی با طاق‌هایی درست شده که در میانه آن نورگیرهایی به نام خورک به وجود آمده است. خورک سوراخ‌های گشادی است که علاوه بر تامین روشنایی، وظیفه تهویه هوای بازار را نیز بر عهده دارد. چندی پیش خیابانی در کنار بازار احداث و امامزاده شاه‌حمزه بازسازی شد. در جریان این عملیات عمرانی شماری از مغازه‌های بازار تخریب و مجموع وسعت بازار کمتر شد.

بازار مس‌گرها

این قسمت از بازار کازرون، از قدیمی‌ترین بخش‌هایی محسوب می‌شود که بافت سنتی آن پا بر جا مانده است. میدان یا بازار مس‌گرها محوطه‌ای است که 500 متر مربع وسعت دارد و به شکل مستطیلی ساخته شده است. این بازار در قسمت جنوب شرقی خود به بازار شاه‌حمزه متصل است. در همین قسمت مسجدی به نام «حاج تاج» ساخته شده است که تاریخ ساخت آن به حدود 100 سال پیش می‌رسد.

بازار نمدمالی

این بازار در جهت شرقی غربی احداث شده و در آن کارگاه‌های متعدد نمدمالی دایر بوده است، اما امروز تقریبا تمام این کارگاه‌ها تغییر کاربری داده‌اند. در گذشته دو آسیاب، به نام‌های آسیاب محسنی و آسیاب شاکر در دو طرف بازار وجود داشت که امروز فقط ساختمان آسیاب شاکر پا بر جا مانده است و به عنوان کارخانه یخ‌سازی کاربرد دارد.

بازار امام خمینی

این بازار را پیش از انقلاب اسلامی (1979 میلادی) به عنوان بازار معین‌التجار می‌خواندند. چند دهه پیش مرکز انتظامی شهر نیز در میانه بازار قرار داشت و به همین خاطر آن را «بازار شهربانی» می‌نامیدند.

تاریخچه بازار کازرون

نام بازار کازرون در متون قدیمی مربوط به قرن‌های چهارم و پنجم هجری قمری (قرن یازدهم میلادی) به چشم می‌خورد، بنابراین قدمت بازار را باید به پیش از این دوره مربوط دانست. با این حال در طول تاریخ، بارها این بازار مورد بازسازی قرار گرفته و هسته اصلی بازار که امروز هم وجود دارد، به دوران قاجار (قرن نوزدهم) مربوط است. حجره‌ها و مغازه‌هایی نیز در دوره صفویه (قرن شانزدهم میلادی) در این بازار ساخته شده است.

معماری بازار کازرون

بازار کازرون بخش‌های مختلفی دارد که هر کدام از آن‌ها، متناسب با کاربرد خود، از معماری مختلفی برخوردارند. برخی بخش‌های بازار سقفی بلند با طاق‌هایی پی‌درپی دارد. مصالح اصلی ساخت بازار، سنگ و گچ است.

مسجد جامع بازار

بنا اولیه این مسجد در قرن هفتم هجری (قرن سیزدهم میلادی) پی‌ریزی شده است. مسجد بازار از مهم‌ترین مساجد کازرون به شمار می‌رود.

اطلاعات

نام	بازار کازرون، قلب تپنده اقتصادی شهر
کشور	ایران
ناحیه	فارس
شهر	کازرون
نوع	تاریخی
ثبت	ملی