زیارتگاه چک چک، محل اجتماع زرتشتیان در آیین‌های ماه ژوئن
زیارتگاه چک چک، محل اجتماع زرتشتیان در آیین‌های ماه ژوئن
زیارتگاه چک چک که با نام «پیر سبز» و «چک چکو» هم شناخته می‌شود، یکی از عبادتگاه‌های اصلی زرتشتیان یزد به شمار می‌رود که در نزدیکی شهر اردکان قرار دارد که تنها پیروان آیین زرتشت اجازه حضور در آن را دارند. زرتشتیان هر سال از 14 تا 18 ژوئن در این عبادتگاه جمع می‌شوند و به عبادت می‌پردازند. این عبادتگاه در منطقه‌ای کوهستانی در کوه‌های میان اردکان و انجیره قرار دارد و نام آن به خاطر چکه کردن آب از دل یک صخره انتخاب شده است. در واقع «چک چک» احتمالا نام‌آوای صدای چکیدن آب است. آبی که از دل این صخره بیرون می‌آید، در حال حاضر به یک منبع هدایت می‌شود تا در موقع نیاز از آن استفاده شود.
فاصله تقریبی زیارتگاه چک چک از شهر اردکان 43 کیلومتر و از شهر یزد، 100 کیلومتر است.
ورودی زیارتگاه چک چک
به عقیده مردم محلی یکی از دختران یزدگرد که «نیک‌بانو» نام داشت، به کوهی در 43 کیلومتری شرق اردکان امروز می‌گریزد، ولی در دامنه کوه با دشمن مواجه می‌شود. نیک‌بانو از ترس دشمن، برای نجات به کوه التماس می‌کند. ناگهان شکافی در کوه به وجود می‌آید و نیک‌بانو در آن پنهان می‌شود. بعدا به خاطر وجود این دختر، آبی از بالای کوه چکه می‌کند و مسافران از آن سیراب می‌شوند. این آب زمانی که تعداد مسافران زیاد باشد یا چوپانی با گله خود به پای کوه برسد، بیشتر می‌شود تا همه سیراب شوند! یک روز، چوپانی گله خود را گم می‌کند و پس از جستجوی بسیار، خسته و ناامید، نزدیک صخره می‌رود و از آن آب می‌نوشد. سپس به خواب می‌رود و در خواب، بانویی را می‌بیند. آن بانو به چوپان می‌گوید من از گله تو محافظت می‌کند، تو نیز اتاقی در این مکان بساز و شمعی در آن بیافروز!
چوپان پس از برخاستن از خواب، گله خود را سالم پیش نظرش می‌بیند. گله را به روستا بر می‌گرداند و خوابش را برای روستاییان تعریف می‌کند. زرتشتیان نیز برای گرامی‌داشت این رویداد عجیب، زیارتگاهی در آن مکان بر پا می‌کنند و آن را «چک چک» می‌نامند.
ویژگی‌ها و سبک معماری زیارتگاه چک چک
ویژگی‌های خاص این بنا، آن را به نمادی از اتحاد زرتشتیان تبدیل کرده است. در دیواره سنگی یک طرف بنا، گیاهانی مثل پر سیاوش و انجیر کوهی روییده است. این گیاهان شکافی در سنگ ایجاد کرده‌اند که چکه آب، از این شکاف صورت می‌گیرد. آب در حوضی که پای دیواره ساخته شده، جمع می‌شود.
نمایی از داخل زیارتگاه چک چک
راه‌پله‌ای متشکل از 360 پله، راه رسیدن به این زیارتگاه را هموار کرده است. محیط پیرامون زیارتگاه پر از درخت است، مساله‌ای که در جغرافیای کویری منطقه، بسیار عجیب به نظر می‌رسد. چند اتاقک ساده برای زائران زرتشتی این عبادتگاه در آن ساخته شده است. قدیمی‌ترین این اتاقک‌ها، به دوره ناصرالدین‌شاه (قرن نوزدهم) مربوط است. درون یکی از اتاقک‌ها چاهی به عمق 70 متر حفر شده است.
در بالاترین نقطه شمالی این زیارتگاه، چناری کهنسال قرار دارد که عمر آن بین 300 تا 350 سال تخمین زده می‌شود. این چنار کهنسال که در سال 2015 میلادی (1394 خورشیدی) در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده، با آب چشمه‌ای که تقریبا در تمام طول سال جوشان است، سیراب می‌شود.
مراسم زرتشتیان در زیارتگاه چک چک
در مراسم سالیانه زرتشتیان، مناسک مختلفی اجرا می‌شود. پخت نان سورک و توزیع آن در میان زائران، یکی از این آیین‌هاست. نان سورک که در میان زرتشتیان «سیرگ» یا «سیرو» هم نامیده می‌شود، نوعی نان روغنی است که از آرد، شکر، نمک، تخم گشنیز، گل‌رنگ و مایه خمیر برای ساخت خمیردر آن استفاده می‌شود و آن را در روغن کنجد سرخ می‌کنند.
مراسم زرتشتیان در زیارتگاه چک چک
خواندن اوستا، نیایش اهورامزدا، روشن کردن شمع، عود و آتش، خواندن سرودهای شاد، پخت آش و غذای نذری و گاهنبارخوانی، دیگر آیین‌های این مراسم است. به عقیده زرتشتیان اهورامزدا جهان را در شش گاه (مرحله) آفریده است: گاه آسمان، گاه آب، گاه زمین، گاه گیاهان، گاه جانواران و گاه مردم. در گاهنبارخوانی موبدی زرتشتی با لباسی سفید، به قرائت آهنگین اوستا و مرور این شش گاه می‌پردازد.
زرتشتیان تمام این مراسم را به عنوان گرامی‌داشتی برای نیک‌بانو، دختر یزدگرد سوم برگزار می‌کنند.
این زیارتگاه در مراسم جشن مهرگان هم میزبان زرتشتیان است. در این جشن که به مدت شش روز برگزار می‌شود، زرتشتیان با پوشیدن لباس‌های ارغوانی به جشن و سرور می‌پردازند.
| نام | زیارتگاه چک چک، محل اجتماع زرتشتیان در آیین‌های ماه ژوئن |
| کشور | ایران |
| ناحیه | یزد |
| شهر | اردکان |
| نوع | تاریخی,دینی |
| ثبت | ملی |
جاذبه‌های گردشگری و اماکن
Choose blindless
کوری سرخ کوری سبز کوری آبی قرمز به سختی دیده می شود سبز به سختی دیده می شود آبی به سختی دیده می شود تک رنگ تک رنگ خاصتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله کلمات:
تغییر ارتفاع خط:
نوع ماوس را تغییر دهید: