غار گودبونگاه، مقصدی بکر برای علاقمندان به طبیعت‌گردی

با وجود آن که استان یزد، به عنوان منطقه‌ای هموار و کویری شناخته می‌شود، در برخی مناطق آن غارهایی جالب وجود دارند. بر اساس آمارها حداقل 80 غار در این استان وجود دارد که در برخی از آن‌ها آثاری از زندگی انسان ماقبل تاریخ نیز دیده شده است. از این میان حتی برخی از غارهای استان یزد در تاریخ و داستان‌ها نیز راه پیدا کرده‌اند و جنبه‌ای مقدس به خود گرفته‌اند، مانند غار اشکفت یزدان در شهرستان میبد که سال‌ها میزبان آتش مقدس زردشتیان بود... غارهای یزد می‌توانند به عنوان جاذبه‌هایی دیدنی، مقصدی مناسب برای گردشگران باشند. یکی از ویژگی‌های مهم این غارها، تنوع شکل و ساختار آن‌هاست، تنوعی که هر کدام از این غارها را از جنبه‌ای برجسته و خاص می‌کند. غار گودبونگاه یکی از غارهای زیبا و دیدنی استان یزد به شمار می‌آید که بازدید از آن می‌تواند یک برنامه طبیعت‌گردی و غارنوردی بسیار مفرح باشد.

غار گودبونگاه در کجا قرار دارد؟
فاصله غار گودبونگاه با شهر ندوشن 17 کیلومتر است و روستای هفتهر نزدیک‌ترین آبادی به آن شمرده می‌شود. غار در میان تپه‌ماهورها و کوه‌های کم‌ارتفاعی واقع شده که زیست‌گاهی برای گونه‌هایی از پستانداران و پرندگان، همچون قوچ و میش، کل و بز، کبک و تیهو است. در مناطق اطراف غار می‌توان دو اکوسیستم مرتعی و کوهستانی را شناسایی کرد. پوشش گیاهی بخش مرتعی بسیار تنک است و در بخش کوهستانی، گونه‌هایی همچون بادام کوهی، انجیر کوهی و بنه می‌رویند. در این منطقه مار جعفری نیز زندگی می‌کند. این گونه از افعی‌ها جزء مارهای کوچکی هستند که طول بدن آن‌ها به بیش از 90 سانتی‌متر نمی‌رسد. به خاطر وجود این گونه، هر سال مواردی از مار گزیدگی انسان و دام در این منطقه گزارش می‌شود. در مجموع مطالعات صورت‌گرفته در منطقه تعداد گونه‌های گیاهی شناسایی‌شده را به بیش از 250 می‌رساند که از این میان 44 گونه به صورت انحصاری در ایران می‌رویند.

غار گودبونگاه، ساختار و ویژگی‌ها
غار در 11 کیلومتری غرب منطقه شکارممنوع مرور شهرستان میبد واقع است. کارشناسان عمر غار را با توجه به گسل‌ها و ساختار زمین‌شناسی منطقه به دوره پیش از کرتاسه (حدود 150 میلیون سال پیش) مربوط می‌دانند. غار یک دهانه تقریبا دایره‌ای با قطر حدودا 9 متری دارد. ورودی غار شبیه یک چاه است که طول آن 15 متر و شیب آن حدود 50 درصد است. این ورودی پرشیب به تالار اصلی ختم می‌شود.
در تالار اصلی می‌توان نشانه‌هایی از زندگی برخی پرندگان، از جمله کبوتر را مشاهده کرد، با این حال به دلیل آن که نور خورشید امکان نفوذ به این قسمت از غار را ندارد، هیچ گیاهی در آن نمی‌روید. کف این تالار عظیم خاکی نرم و چسبنده دارد. استالاگمیت‌های بسیار بزرگ و مرتفع موجود در این تالار، هر بیننده‌ای را به حیرت وا می‌دارد. این سازه‌های زیبای طبیعی در طول صدها هزار سال به وسیله انباشت رسوباتی به وجود آمده که قطرات آب آن‌ها را از سقف غار به پایین حمل کرده‌اند. در حال حاضر به خاطر خشکسالی شدید، به جز در زمان بارندگی اثری از آب در غار دیده نمی‌شود. بزرگ‌ترین استالاگمیت تالار اصلی ارتفاعی حدود پنج متر دارد. ابعاد تالار اصلی حدودا 18 در 35 متر است. در انتهای این تالار، چند حجم ستون‌مانند سنگی شکل گرفته که از کف تا سقف غار کشیده‌ شده‌اند.
غار گودبونگاه به دلیل دور بودن از مراکز تجمع انسانی، تاکنون بکر و ناشناخته و از گزند فعالیت‌های انسانی نظیر معدن‌کاوی در امان مانده است. به همین دلیل غارنهشته‌ها و ساختار داخلی آن کاملا سالم است. البته خشکسالی و قطع جریان آب که مهم‌ترین عامل حمل رسوبات به بخش‌های داخلی غار و ایجاد برجستگی‌ها و تزئینات طبیعی آن به شمار می‌رود، روی فرایند غارزایی آن تاثیراتی منفی بر جا گذاشته است. پاییز و زمستان بهترین زمان بازدید از غار محسوب می‌شود. در اوایل فصل بهار نیز طبیعت منطقه از همیشه سرسبزتر است و می‌تواند منظره‌های زیبایی را به گردشگران هدیه دهد. کاوش در این غار زیبا از نظر فنی دشوار نیست و به تجهیزات پیشرفته نیاز ندارد، ولی استفاده از کفش مناسب و وسایل اولیه غارنوردی و همراه داشتن آب و خوراکی‌های لازم، ضروری است.