صابون مراغه، محصول بهداشتی طبیعی و بدون زواید شیمیایی

امروزه صابون یکی از پرکاربردترین مواد در صنایع بهداشتی و آرایشی است، ولی در بیشتر صابون‌های امروزی، از مواد شیمیایی استفاده شده است، موادی که نه تنها برای تولید آن آسیب‌های زیادی به محیط زیست وارد می‌شود، بلکه مصرف بیش از اندازه‌اش موجب آسیب به پوست خواهد شد. در این میان اما، هنوز گونه‌هایی از صابون‌های قدیمی وجود دارند که حائز این ویژگی‌های نامطلوب نیستند. صابون مراغه که به عنوان یکی از سوغاتی‌های این شهر شناخته می‌شود، یکی از همین انواع صابون است که در تولید آن روشی سنتی به کار گرفته می‌شود.

مراغه که به عنوان دومین شهر بزرگ و پرجمعیت استان آذربایجان شرقی شناخته می‌شود، آثار تاریخی و طبیعی فراوانی دارد. علاوه بر این جاذبه‌ها، برخی محصولات کشاورزی و دامی این شهر نیز شهرت فراوان دارند که صابون مراغه یکی از آن‌هاست.

پیشینه و خواص صابون مراغه

حداقل از 150 سال پیش تاکنون، مراغه به ساخت صابون‌هایی طبیعی شهرت داشته است. این صابون‌ها به خاطر روش تولید و موادی که در ایجاد آن مورد استفاده قرار گرفته، تا بیش از 10 سال خواص خود را حفظ می‌کنند و قابل استفاده هستند. به عقیده مردم مراغه، صابون مراغه هر چه بیشتر بماند، مرغوب‌تر می‌شود و اثر شویندگی بهتری بر جای می‌گذارد. استفاده از صابون مراغه برای کسانی که پوست‌ بسیار چرب دارند، توصیه شده است. پوست پس از استفاده از این صابون بسیار نرم می‌شود.

صابون مراغه را در سه رنگ سفید، زرد و سیاه می‌سازند. صابون سیاه از ضایعات دیگر صابون‌ها ساخته می‌شود و قیمت و پاک‌کنندگی کمتری دارد. البته گاهی به صابون سیاه سدر و حنا اضافه می‌کنند تا خواص آن بیشتر شود. این نوع صابون‌ها به عنوان جایگزین‌هایی برای شامپوهای شیمیایی، در شستن سر به کار می‌رود و در تقویت پیاز مو و دفع شوره و ریزش مو، مفید است.

در بین انواع صابون‌های مراغه، صابون زرد به دلیل برخورداری از ph مناسب و میزان کنترل‌شده‌ای از اسیدها، محبوبیت بیشتری دارد. این نوع صابون کمترین حساسیت‌های پوستی را، حتی در بین گروه‌های حساس، به دنبال دارد.

استفاده از صابون مراغه برای شستن عمق موی سر، موجب می‌شود چربی‌های زائد از آن زدوده شود و آلودگی‌هایی که موجب آسیب دیدن مو می‌شود، از بین برود. صابون مراغه بر خلاف شامپوهای رایج، منافذ پوست سر را باز می‌کند تا ترشحات غددی به نحو بهتری انجام شود.

سلامت و خواص منحصر به فرد صابون مراغه سبب شده این محصول در کشورها و مناطق همسایه ایران، مانند ترکیه، قفقاز، آسیای میانه و عراق، مشتریان زیادی پیدا کند.

صابون مراغه و نان سنگک!

نان سنگک یکی از نان‌های سنتی ایرانی است که در تنور و روی سنگ‌ریزه‌های داغ پخته می‌شود. این نان در سرو بسیاری از غذاهای سنتی ایران، مانند دیزی و کله‌پاچه، مورد استفاده قرار می‌گیرد. شیوه پخت نان سنگک سبب شده مزه آن ویژه و پرطرفدار باشد.

نانواهای سنگکی برای آن که سطح سنگ‌ریزه‌های داخل تنور برای پخش و پخت خمیر مناسب شود، از گذشته‌های دور تخته‌ای سنگین از جنس چوب را به صابون آغشته می‌کنند و روی سنگ‌ریزه‌ها می‌مالند. این کار هم سطح سنگ‌ریزه‌ها را یک‌دست می‌کند، هم از چسبیدن سنگ‌ریزه به خمیر جلوگیری می‌کند و هم باعث می‌شود خمیر به خوبی برشته شود. از آن جا که صابون مراغه از مواد کاملا طبیعی درست شده، در بین نانواهای سنگکی به عنوان یکی از سالم‌ترین گزینه‌ها شناخته می‌‌شود.

شیوه ساخت صابون مراغه

در تولید صابون مراغه، چربی حیوانی مهم‌ترین ماده اولیه است. از آن جا که مراغه به عنوان قطب تولید صابون شناخته می‌شود، از همه شهرهای اطراف پیه‌های (چربی‌های زائد) حیوانی را جمع و به این شهر منتقل می‌کنند. سپس این پیه‌ها را در دیگ‌های بزرگی گرم می‌کنند و به آن سود سوزآور می‌افزایند. سود سوزآور یا سدیم هیدروکسید ماده جامد سفیدرنگی است که در تماس با پوست انسان می‌تواند سوختگی شیمیایی به وجود آورد، ولی در صنعت صابون‌سازی استفاده فراوان دارد. این ماده از ابتدا توسط صابون‌سازان کشف و برای تولید آن به کار برده شد. پس از قالب‌گیری صابون به شکل جامد درمی‌آید و آماده استفاده می‌شود.