«ایران، تاریخ هنر»، درنگی بر هنر ایرانی و سیر تحول آن

«ایران، تاریخ هنر»، درنگی بر هنر ایرانی و سیر تحول آن

«ایران، تاریخ هنر»، درنگی بر هنر ایرانی و سیر تحول آن
کتاب «تاریخ الفن فی ایران»، نوشته دکتر حبیب‌الله آیت‌اللهی است و علی مشکوری آن را به عربی ترجمه کرده است. این اثر حاوی اطلاعات مبسوطی از هنر ایران پیش از اسلام و بعد از اسلام تا ظهور انقلاب اسلامی ایران است. تاریخ گونه‌های مختلف هنر از قبیل معماری، سفالگری، منبت‌کاری، سنگ‌نبشته و...، در این کتاب بررسی شده است. نام این کتاب به زبان فارسی «ایران؛ تاریخ هنر» است.

دوران تحصیل آیت‌اللهی

حبیب‌الله آیت‌اللهی در 16 اسفند 1313 (7 مارچ 1935) در شیراز متولد شد. به نقاشی علاقه داشت و برای تحصیلات دوره عالی در رشته نقاشی وارد دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران شد. تحصیلاتش را در سال 1338 (1960 میلادی) به اتمام رساند. نامش در بین دانشجویان ممتاز ورودی خود قرار داشت. این ممتاز بودن برای  آیت‌اللهی بلیت سفر به فرانسه بود. او با استفاده از قانون اعزام دانشجویان رتبه اول به خارج از کشور، راهی فرانسه شد و سه سال در آتلیه‌های لوگو و اوژمه به کسب هنر پرداخت. سپس به مدرسه عالی هنرهای زیبای پاریس رفت و در آنجا شیوه‌های تازه نقاشی و نقاشی دیواری را فرا گرفت. در ادامه به مدرسه عالی هنرهای تزئینی پاریس راه یافت. توانست در رشته آذین‌گری، معماری داخلی، نقاشی دیواری جدید، پیکره‌سازی و طراحی صنعتی، تخصص لازم را کسب کند. به موازات آن در دانشگاه سوربن به تحصیل پرداخت و در سال 1349 (1971 میلادی) دکترای رشته تاریخ هنر تحلیلی و تطبیقی را گرفت. عنوان پایان‌نامه دکترای او مقایسه عناصر هنر ایرانی پیش از اسلام و پس از اسلام است که با نام کتاب «ایران؛ تاریخ هنر» به چاپ رسیده است. آیت‌الله با گرفتن دکترا، به ایران بازگشت و در سمت استادیار در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به تدریس هنرهای تجسمی پرداخت. آیت اللهی، سال 1351 (1973 میلادی) در مدرسه عالی ساختمان، رشته معماری داخلی را تأسیس کرد.

پیروزی انقلاب

‌آیت‌اللهی مؤسس دانشکده هنر دانشگاه شاهد و تدوین‌کننده برنامه‌های آن دانشگاه بود. او از مؤسسان موزه هنرهای سنتی سازمان صنایع دستی است و با موزه هنرهای معاصر در ارزیابی آثار هنری خارجی همکاری کرده است. پیش از اینکه به فکر تاسیس این دانشکده باشد، سال 1354 (1976 میلادی) با گرفتن فرصت مطالعاتی بار دیگر عازم فرانسه شد و دوره کارشناسی ارشد زیبایی‌شناسی و دانش هنر و دوره دکترای هنرهای تجسمی علمی و عملی را با موفقیت گذراند. در بازگشت مجدد به فرانسه در رشته شهرسازی نیز آموزش دید و درجه‌ای معادل دکترای در این رشته گرفت. سال 1356 (1978 میلادی) و روزهای منتهی به انقلاب، شش ماه در دانشگاه سوربن به تدریس هنرهای اسلامی پرداخت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ایران بازگشت و سرپرستی گروه برنامه‌ریزی هنر و گروه ترجمه و تألیف کتاب‎های هنری و ریاست دانشکده هنرهای زیبا را به عهده گرفت. به عضویت شورای عالی علوم انسانی ستاد انقلاب فرهنگی درآمد. سال 1366 (1988 میلادی) از ریاست دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران انصراف داد. در زمان ریاست بر این دانشکده، رشته هنر دانشکده معماری و هنر یزد و دانشکده هنر زاهدان را بنیان گذاشت.

نگاه آیت‎ اللهی به هنر

حبيب‌الله آيت‌الهي همه جنبه‌هاي هنري ايران را نوعي هنر مقدس (هنر تحت تاثير مذهب) مي‌داند. او معتقد است كه برخلاف هنر غرب، در هر دوره‌اي از تاريخ ايران چندگونه زيبايي‌شناسي بر هنر حاكم بوده است. او نفوذ هنر مدرن، به ويژه كوبيسم در ايران را پديده‎اي مصنوعي و غيراصيل مي‎داند و آثار استادان واقعگرايي چون علي‌محمد حيدريان را مي‌ستايد. وي در پي استخراج جوهره هنر ايراني، با ويژگي‌هاي اسلامي آن است. او معتقد است، دست يافتن به اين مهم از طريق آموزش‌هاي نظري و تبليغات صحيح دستگاه‌هاي دولتي امکان‌پذیر است. اعتقاد دارد، هنرمند از چند چیز تاثیر می گیرد: یکی پشتوانه فرهنگی و دوم اتفاقاتی که در جامعه‌اش می‌گذرد و تلفیق این دو آینده را می‌سازد. ابراز تاسف می‎کند از اینکه ما ایرانی‌ها عادت داریم چیز نویی که می‎گیریم، کهنه‏ی خودمان را دور بیاندازیم. نگاهش این است که متولی هنر -هر که باشد- باید اصول زیبایی‌شناسانه هنر ایران را استخراج کند و در اختیار نسل جوان قرار دهد و راه‌های استفاده‌اش را هم بگوید. همه منتقدان و متفکران هم می‌گویند که هنرمند باید از جامعه خودش جلوتر باشد. فطرت انسان، فطرت خداجویی و خداپرستی است و هنر و مذهب از یک ریشه‌اند و ریشه آنها در الهی شدن و خدایی شدن است.  كتاب‌هاي «مباني نظري هنرهاي تجسمي»، «رنگ و كاربرد آن در هنرهاي مختلف»، «آيه نور، ولايت و هنر»، «ابعاد محسوس هنري» و... عناوين برخي آثار نگارشي دكتر آيت‌اللهي است. حبيب‌الله آيت‌اللهي در آثارش مرزبندی جدی بین هنر اسلامی و سایر هنرها قائل است.
نام «ایران، تاریخ هنر»، درنگی بر هنر ایرانی و سیر تحول آن
کشور ایران
نویسندهحبیب الله آیت‌اللهی

سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی یکی از سازمان‌های وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که در سال 1374 ه.ش (1995 میلادی) تأسیس شده است.[بیشتر]

متن خود را وارد کرده و Enter را فشار دهید

تغییر اندازه فونت:

تغییر فاصله کلمات:

تغییر ارتفاع خط:

نوع ماوس را تغییر دهید: