چنارهای کهنسال آذربایجان شرقی، سوژه‌ای مناسب برای گردشگری طبیعت

گردشگری طبیعت یا اکوتوریسم از گونه‌های گردشگری است که در آن، گردشگران به دیدن مناطق یا جاذبه‌های طبیعی می‌روند. در سراسر جهان درختان فراوانی وجود دارند که عمر آن‌ها به چند قرن می‌رسد. این درختان از جمله جذاب‌ترین موضوعاتی محسوب می‌شوند که گردشگران طبیعت به دنبال دیدن آن هستند. هر کدام از این درختان خشکسالی‌ها، جنگ‌ها، قحطی‌ها، زمین‌لرزه‌ها و رویدادهای فراوانی را از سر گذرانده‌اند و امروز به عنوان کهنسال‌ترین موجودات زنده مناطق اطراف خود، زیبایی و شکوه طبیعت را نمایان می‌کنند.

در ایران گونه‌های مختلفی از درختان دیرزی وجود دارند که سرو، نارون و چنار از مهم‌ترین آن‌ها به شمار می‌روند. ایرانیان درختان کهنسال را محترم می‌شمارند و به حفاظت از آن‌ها اهتمام دارند. در برخی مناطق، مردم بومی درختان کهنسال را مقدس می‌دانند و عقیده دارند رسیدگی به درخت برایشان اتفاقات خوبی رقم خواهد زد. حتی برخی معتقدند این درختان قدرت‌های ماورایی دارند و توسل به آن‌ها می‌تواند گره از مشکلات‌شان باز کند...

در استان آذربایجان شرقی، درختان کهنسال زیادی- اغلب از گونه چنار- وجود دارند که برخی از آن‌ها به دلیل اهمیت‌شان در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده‌اند. شمار درختان ثبت‌شده این استان در فهرست ملی به بیش از 20 اصله می‌رسد. این درختان با عظمت، می‌توانند بهترین سوژه برای کسانی باشند که به گردشگری طبیعت علاقمندند.

چنارهای کهنسال آذربایجان شرقی

چنار از درختان بومی نیم‌کره شمالی است که ارتفاع آن تا 50 متر نیز می‌رسد. این درخت معمولا در کنار جویبارها و در مناطق مرطوب رشد می‌کند. اگر محیط مناسبی برای چنار فراهم باشد می‌تواند رشد زیادی داشته باشد و تا چند قرن زنده بماند.

چنار ایرانی گونه‌ای از چنارهای خاوری است که کاشت آن در باغ‌های ایران رواج دارد. این گونه در استان آذربایجان شرقی نیز به صورت گسترده به چشم می‌خورد. شماری از چنارهای کهنسال این استان به عنوان آثار طبیعی ملی به ثبت رسیده‌اند.

چنار پراپر آذرشهر

پراپر یکی از محلات قدیمی آذرشهر است. نام این محله به معنای «پراکنده» است. این نام احتمالا از چنار کهنسالی که در میانه آن قرار دارد اقتباس شده باشد. برخی کارشناسان عمر این درخت را بیش از هزار سال تخمین می‌زنند. از جمله زیبایی‌های این چنار، دو تکه شدن آن است. این اتفاق در زمانی رخ داده که میانه درخت دچار پوسیدگی شده و شکافی در آن به وجود آمده است. این چنار کهنسال در کنار مسجدی به نام «سنگ علی» قرار دارد. در این مسجد سنگی به چشم می‌خورد که به عقیده مردم محلی، اثر دست امام علی است.

چنار قره‌قشلاق اهر

در روستای قره‌قشلاق شهرستان اهر چناری کهنسال با عمر تقریبی 300 سال قرار دارد. این چنار در سال 2024 میلادی در فهرست میراث طبیعی ملی ایران به ثبت رسید.

چنار زگلیک اهر

زگلیک روستایی در 25 کلیومتری شرق اهر است. درخت چنار واقع در این روستا که در مجاورت دره‌هایی موسوم به «مریخی» واقع شده نزدیک 800 سال عمر دارد و در سال 2018 میلادی (1397 خورشیدی) در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

چنار خامنه

چنار خامنه در شرق این شهر واقع شده است و عمری در حدود 800 سال دارد. از جانب شرقی غربی، قطر درخت 530 سانتی‌متر و از جانب شمالی جنوبی 320 سانتی‌متر است. وسعت تاج این درخت به حدود 300 متر مربع می‌رسد و ارتفاع آن به حدود 15 متر بالغ می‌شود. درخت به خاطر ارتفاع زیادش، بارها با اصابت صاعقه دچار حریق شده، ولی با وجود آن که آثار این حریق‌ها بر پیکر آن باقی مانده، حیات خود را حفظ کرده است.

چنار کندلج مرند

اهالی محلی عمر این درخت را بیش از دو قرن می‌دانند. این چنار در قسمت شمالی شهرستان مرند و در روستای کندلج واقع است. ثبت ملی این چنار به سال 2018 میلادی (1397 خورشیدی) باز می‌گردد.

چنار طوعلی علیا خداآفرین

طوعلی علیا روستایی در شهرستان خداآفرین است که مناظر طبیعی آن بسیار دیدنی است. در این روستا چناری کهنسال در کنار چشمه و جویی قرار دارد و به عنوان تفرج‌گاه مردم به شناخته می‌شود. این چنار در سال 2019 میلادی (1398 خورشیدی) به ثبت ملی رسید.

چنار روستای ارسی جلفا

این چنار کهنسال با ارتفاعی در حدود 15 متر در مسجد المهدی روستای ارسی قرار گرفته است. وزن بسیار زیاد شاخه‌های درخت، موجب شده در تنه آن ترک‌هایی به وجود آید. به گفته برخی کارشناسان عمر این درخت به هزار و 200 سال می‌رسد. ثبت ملی چنار روستای ارسی جلفا در سال 2012 میلادی (1390 خورشیدی) صورت گرفت.

چنار روستای زاویه جلفا

روستای زاویه با شهر جلفا 21 کیلومتر فاصله دارد. در حیاط امامزاده سید اسماعیل این روستا دو چنار تنومند و کهنسال در فاصله چهار متری یکدیگر واقع شده‌اند. این دو درخت به دلیل واقع شدن در محوطه امامزاده از سوی مردم روستا بسیار مورد احترام هستند. کارشناسان عمر درخت شمالی را حدود هزار سال و عمر درخت جنوبی را حدود 600 سال تخمین زده‌اند.

چنار اسکو

برخی گمانه‌زنی‌ها عمر این درخت را که در میانه شهر اسکو قرار دارد، بیش از هزار و 200 سال می‌دانند. چنار اسکو در سال 2012 میلادی (1390 خورشیدی) در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسید. قطر شرقی غربی درخت 190 سانتی‌متر و قطر شمالی جنوبی آن 340 سانتی‌متر است. درخت بیش از 18 متر ارتفاع دارد. سال‌ها پیش در درون درخت به دلیل پوسیدگی حفره‌ای ایجاد شده بود که به عنوان کارگاه کفاشی مورد استفاده قرار می‌گرفت. این بخش امروز مرمت و تندیس مرد پینه‌دوز در کنار آن نصب شده است.

اطلاعات

نام	چنارهای کهنسال آذربایجان شرقی، سوژه‌ای مناسب برای گردشگری طبیعت
کشور	ایران
ناحیه	آذربایجان شرقی
نوع	طبیعی
ثبت	ملی