موزه مردم‌شناسی ابرکوه، نمایشگاه انطباق انسان با طبیعت خشن کویر

موزه مردم‌شناسی ابرکوه، نمایشگاه انطباق انسان با طبیعت خشن کویر

موزه مردم‌شناسی ابرکوه، نمایشگاه انطباق انسان با طبیعت خشن کویر
ابرکوه شهر بزرگی نیست، ولی پیشینه‌ای دراز و آثار تاریخی فراوانی دارد. امروزه برخی از اشیای قدیمی به دست آمده از بناهای مختلف این شهر، در موزه مردم‌شناسی ابرکوه نگهداری می‌شود. خود همین موزه هم در یکی از خانه‌های قدیمی این شهر که به «خانه صولت» مشهور است واقع شده است. در واقع بازدید از موزه مردم‌شناسی ابرکوه علاوه بر دیدن نمودهایی از زندگی و تاریخ مردم شهر، لذت حضور در خانه‌ای تاریخی را نیز به گردشگران ارزانی می‌دارد.

تاریخچه خانه صولت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه

تاریخ ساخت خانه صولت به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه (نیمه دوم قرن هجدهم) بر می‌گردد. این خانه قدیمی در یکی از میدان‌های قدیمی ابرکوه به نام «دروازه میدان» و در مجاورت چند باب دیگر از خانه‌های قدیمی شهر قرار دارد. خانه صولت در سال 1997 م. (1376 خورشیدی) به عنوان اثر ملی، در فهرست میراث فرهنگی ایران به ثبت رسید. 10 سال بعد از این تاریخ، این خانه به عنوان موزه مردم‌شناسی ابرکوه کار خود را آغاز کرد و در آن اشیای مختلفی که اغلب با کمک مردم گردآوری شده بود، به نمایش درآمد.


برخی اشیای موزه مردم‌شناسی ابرکوه

در موزه مردم‌شناسی ابرکوه، فرهنگ و زندگی مردم شهر در طول تاریخ به نمایش گذاشته می‌شود. در این موزه اشیایی همچون تپانچه، تفنگ، ابزار کشاورزی، وسایل استحمام، سندهای تاریخی، سکه‌های رایج زمان قاجاریه، مهر، اشیای زینتی، سنگ‌های حکاکی‌شده، چراغ‌های زنبوری از جنس مس، برنج و ورشو، قفل‌های دست‌ساز و فولادی قدیمی، لباس‌های محلی و نسخه‌هایی خطی از چند کتاب، نگهداری می‌شود. چند سند خطی از جمله چند قباله ازدواج در این موزه به نمایش درآمده که در نوع خود قابل توجه است.
در مجموع نزدیک 800 شیء گران‌بها و تاریخی، از دوران پس از اسلام تا زمان معاصر، در این موزه قرار دارد. پارچه‌بافی، گیوه‌دوزی، رختخواب‌دوزی، قالی‌بافی و نمدمالی، از جمله صنایع دستی است که در موزه مردم‌شناسی ابرکوه در معرض دید بازدیدکنندگاه قرار گرفته است. بخشی از موزه نیز به نمایش لباس محلی اهالی ابرکوه اختصاص پیدا کرده است. بازدید از این موزه شیوه انطباق زندگی، کار و معاش مردم کویر با شرایط دشوار زیست کویری را به خوبی به نمایش می‌گذارد.

معماری موزه مردم‌شناسی ابرکوه

هنگامی که از بیرون به منزل صولت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه نگاه کنید، چیزی جز یک بنا از خشت و گل نمی‌بینید، ولی با ورود به داخل خانه، دنیایی از زیبایی و نقش و نگار پیش روی شما ظاهر می‌شود. سر در عمارت گچ‌بری‌ها و مقرنس‌های دل‌انگیزی دارد. پس از ورود به ساختمان، راهرویی دراز پیش روی مهمانان قرار می‌گیرد که برج چهارگوشی در کنار آن نمایان است. این خانه با مساحتی نزدیک به هزار متر مربع، حیاطی زیبا با یک حوض فواره‌دار و باغچه کوچک در میانه آن، احداث شده است. سنگفرش‌های حیاط جدید است و در جریان مرمت‌هایی که در سال‌های اخیر انجام شده، نصب شده است. راهرویی که به حیاط ختم می‌شود، با گچ‌بری تزئین شده و ایوان اتاق‌های دور تا دور حیاط، با صفه‌هایی گوشواره‌ای شکل خودنمایی می‌کند. حیاط مرکزی نسبت به فضای پیرامونی خود حدود یک متر پایین‌تر است. بدین ترتیب به سبک خانه‌های قدیمی ایران، روبروی اتاق‌ها، ایوان به وجود آمده است. این بنای قدیمی مانند بسیاری از بناهای مربوط به معماری ایرانی، دارای دو محیط اندرونی و بیرونی است که بخش اندرونی به زنان، کنیزان و خدمتکاران و بخش بیرونی به مردان و مهمانان اختصاص داشته است.
خانه صولت با احتساب زیرزمین، سه طبقه دارد. در قسمت شمالی اتاقی با پنج در کوچک و رو به جنوب ساخته شده تا نور خورشید در مدت بیشتری به آن بتابد. این قسمت از بنا در زمستان مورد استفاده بوده است. روبروی آن اتاق، یک اتاق دیگر قرار دارد که رو به شمال باز می‌شود و در تابستان کاربرد داشته است. این اتاق گچ‌بری‌های خاصی دارد که با نقش‌ برجسته‌هایی با شکل گل و بوته، با طرح‌های اسلیمی تزئین شده است. در زیر این اتاق یک پایاب قرار دارد که برای دسترسی ساکنان به قنات به وجود آمده است. با توجه به آن که در مناطق خشک و کویری ایران، آب یک منبع بسیار گران‌بها بوده، وجود پایاب در یک منزل از تمکن مالی صاحب آن منزل خبر می‌دهد. در واقع این خانه به یکی از خان‌های قدیمی شهر به نام صولت اختصاص داشته است.
نام موزه مردم‌شناسی ابرکوه، نمایشگاه انطباق انسان با طبیعت خشن کویر
کشور ایران
ناحیهیزد
شهرابرکوه
نوعاجتماعی
متن خود را وارد کرده و Enter را فشار دهید

تغییر اندازه فونت:

تغییر فاصله کلمات:

تغییر ارتفاع خط:

نوع ماوس را تغییر دهید: