باغ ارم شیراز، رنگین‌کمانی از گل و گیاه و زیبایی‌های معماری
باغ ارم شیراز، رنگین‌کمانی از گل و گیاه و زیبایی‌های معماری
آب و هوای معتدل شیراز، محیطی مناسب برای رشد گیاهان فراهم آورده است. در سراسر این شهر تاریخی، درختان نارنج رشد کرده‌اند، به طوری که این درخت به یکی از نمادهای شیراز تبدیل شده است. علاوه بر این، باغ‌های زیادی نیز در شیراز وجود دارند که با فضای زیبا و دل‌انگیز خود، هر سال میزبان شمار زیادی از گردشگران هستند. باغ ارم شیراز، یکی از همین باغ‌هاست و به عنوان یکی از مشهورترین باغ‌های این شهر شناخته می‌شود.
تاریخچه باغ ارم شیراز
باغ ارم را می‌توان یکی از قدیمی‌ترین باغ‌های ایرانی دانست. این باغ در قرن دوازدهم میلادی، در دوره حکومت سلجوقیان تاسیس شده است. اتابک قراچه، حاکم وقت فارس، کسی بود که دستور ساخت این باغ را صادر کرد. بعدها در دوره زندیه (اواخر قرن هجدهم) به دستور کریم‌خان زند، عملیاتی برای بهسازی باغ صورت گرفت. در دوره قاجار (قرن نوزدهم) نیز عمارتی درون باغ به وجود آمد و آن را به شکلی که امروز مشاهده می‌شود، درآورد. عمارت درون باغ، به سبک معماری قاجار ساخته شده است، ولی در آن مظاهر معماری زندیه نیز دیده می‌شود. چند کتیبه از زمان مرمت باغ در دوره قاجاریه در آن به چشم می‌خورد.
جغرافیا و ویژگی‌های باغ ارم شیراز
باغ ارم در انتهای شمال شرقی شیراز قرار دارد. این باغ در ساختاری مستطیلی ساخته شده است و ابعاد آن حدودا 250 در 720 متر بود. بدین ترتیب مساحت این باغ به 18 هکتار می‌رسید، ولی امروز فقط حاشیه شمالی آن باقی مانده که نزدیک 9 هکتار مساحت دارد. این باغ اکنون در اختیار دانشکده حقوق دانشگاه شیراز قرار گرفته است و به عنوان یک باغ گیاه‌شناسی شناخته می‌شود.
فضای داخلی باغ ارم
باغ ارم شیراز محوری اصلی دارد که در عرض باغ و به موازات اضلاع طولی آن قرار گرفته است. در دو طرف باغ، درختان سرو به صورت ردیفی کاشته شده‌اند که در میان آن‌ها، درختانی بلندتر دیده می‌شود که از گونه «سروناز» هستند. درختان سروناز موجود در باغ ارم، در هیچ جای شیراز مشابه ندارند. باغ ارم روی سطحی شیب‌دار ایجاد شده است که اختلاف ارتفاع بالاترین و پایین‌ترین قسمت آن را به حدود 15 متر می‌رساند. ورودی اصلی باغ در بخش جنوب شرقی و در پایین‌ترین قسمت آن قرار دارد. ورودی‌های دیگر نیز در ضلع شرقی و شمال غربی باغ قرار دارد.
ورودی باغ، عمارت میانی و کوشک اصلی، هر سه روی محور اصلی باغ واقعند و تقریبا در یک خط مستقیم قرار گرفته‌اند. کوشک اصلی در انتهای باغ، در قسمت شمالی آن ساخته شده است. در کوشک یک حیاط میانی به وجود آمده است که درختان سرو و نارنج و انواع گل‌های زینتی در آن مشاهده می‌شود. آب‌نمایی بزرگ نیز در مقابل کوشک ساخته شده که بر زیبایی آن می‌افزاید. در میانه باغ نیز، به شیوه بناهای ایرانی، حوضی بزرگ به وجود آمده است. عمارت میانی، یک بنای یک طبقه است که مثل باغ، ساختاری مستطیلی دارد. از عمارت میانی می‌توان دو سوی باغ و محور مرکزی را به خوبی مشاهده کرد.
تزئینات بنا
سر در ورودی با کاشی‌هایی زیبا با تصاویری داستان‌وار تزئین شده است. در تمام این تصاویر، قدرت پادشاهان به عنوان خط اصلی نمایش داده شده است. طرح این کاشی‌ها در اصطلاح فرم‌خورشید نامیده می‌شود و از سه هلال تشکیل شده است:
• هلال بالایی با طرح رستم در بارگاه حضرت سلیمان،
• هلال سمت چپ با طرحی از داستان مدهوش شدن ندیمگان از زیبایی حضرت یوسف،
• هلال سمت راست نگاره‌ای بر اساس داستان آب‌تنی شیرین و نظاره خسرو که به دل باختن خسرو انجامید.
در مرکز نگاره، تصویر ناصرالدین‌شاه (سلطنت از 1848 تا 1896 م.) در حالی که سوار بر اسب است، مشاهده می‌شود. روی دیوارهای کوشک نیز نقاشی‌هایی وجود دارد که می‌توان موضوع آن‌ها را در سه دسته تقسیم کرد:
• نقوش و موضوعات اساطیری و باستانی مانند شیر و خورشید، صحنه شکار و نقش‌های گرفت و گیر،
• موضوعات داستانی ملهم از داستان‌های قرآنی و داستان‌های کهن ایرانی،
• نقش‌های تزئینی از گیاهان، مناظر ساختمان‌های شهری و نقوش حیوانات و پرندگان.
ثبت ملی و جهانی باغ ارم شیراز
در سال 2011 میلادی (1390 خورشیدی)، باغ ارم به عنوان یکی از 9 مجموعه‌ای که با عنوان «باغ‌های ایرانی» به یونسکو معرفی شده بود، به ثبت جهانی رسید. این باغ پیش از این در سال 1974 میلادی (1353 خورشیدی) در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده بود.
| نام | باغ ارم شیراز، رنگین‌کمانی از گل و گیاه و زیبایی‌های معماری |
| کشور | ایران |
| ناحیه | فارس |
| شهر | شیراز |
| نوع | تاریخی |
| ثبت | یونسکو,ملی |
جاذبه‌های گردشگری و اماکن
_crop.jpg)
Choose blindless
کوری سرخ کوری سبز کوری آبی قرمز به سختی دیده می شود سبز به سختی دیده می شود آبی به سختی دیده می شود تک رنگ تک رنگ خاصتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله کلمات:
تغییر ارتفاع خط:
نوع ماوس را تغییر دهید: