رود ارس، باشکوه و زیبا
رود ارس، باشکوه و زیبا
در سراسر زندگی بشری، رودها به عنوان مراکزی برای یکجانشینی و شکل‌گیری تمدن‌های مهم محسوب می‌شوند. در شمالی‌ترین قسمت ایران، نام رود ارس که یک رود پر آب و خروشان به شمار می‌آید، علاوه بر چشم‌اندازهای بکر و زیبا، با رویدادهای تاریخی پر شماری پیوند خورده است.
ویژگی‌های رود ارس
رود ارس بیش از هزار کیلومتر طول دارد. این رود از کوه‌های بینگول در منطقه آناتولی کشور ترکیه سرچشمه می‌گیرد و به رو کورا می‌ریزد. آب این روخانه در نهایت به دریای خزر سرازیر می‌شود. رود ارس پس از پیوستن به رود آرپا، مرز مشترک ایران با جمهوری نخجوان، ارمنستان و جمهوری آذربایجان را به وجود می‌آورد.
رود ارس، مرز ایران
رود ارس پس از توافقنامه‌ای که به «ترکمانچای» معروف شد، از 21 فوریه 1828 میلادی (اول اسفند 1206 خورشیدی) به عنوان مرز ایران و امپراتوری روسیه شناخته شد. در حال حاضر با وجود گذشت حدود 200 سال از جدایی دو بخش رود ارس از یکدیگر، آیین‌ها و رسوم مشترکی در میان مردم دو سوی رودخانه جریان دارد که در بین آنان اشتراکات فرهنگی برقرار می‌کند.
جزیره‌ها و سازه‌های رود ارس
برای ارتباط بین دو سوی رود ارس و استفاده از جریان آب آن، در سال‌های مختلف سازه‌هایی روی آن به وجود آمده است. سدی به نام «پلدشت» که در ناحیه‌ای به همین نام، در شمال‌غربی‌ترین منطقه ایران بنا شده، یکی از این سازه‌هاست که ایران و اتحاد جماهیر شوروی آن را مشترکا بنا کرده‌اند. سد‌های خداآفرین و قیز قلعه‌سی نیز با همکاری ایران و جمهوری آذربایجان روی رود ارس ساخته شده است. همچنین پنج پل به نام‌های آهنی، شوسه، پلدشت، خداآفرین (مرز ایران و جمهوری آذربایجان) و نوردوز (مرز ایران و ارمنستان) روی این رود به وجود آمده است.
در میانه رود ارس 805 جزیره کوچک و بزرگ وجود دارد که در زبان محلی به آن «شام» می‌گویند و همگی خالی از سکنه هستند. بر اساس قرارداد مرزی، 427 جزیره به ایران و 382 جزیره به شوروی رسیده است که هم‌اکنون بخشی از خاک جمهوری آذربایجان به شمار می‌آید. بر اساس این قرارداد، خط قعر مرز اصلی است و در جاهایی که رود به چند شاخه تقسیم شده، شاخه پرآب‌تر به عنوان مرز در نظر گرفته شده است.
از میان تمام این جزایر، تنها معدودی نام مشخص دارند و بقیه، با شماره‌هایی نامگذاری شده‌اند. معمولا از جزایر عمده این رودخانه برای تامین غذای دام‌ها بهره‌برداری می‌شود.
نام رود ارس و جایگاه آن در ادبیات پارسی
رود ارس را در ترکی استانبولی «آراس»، در ترکی آذربایجانی «آراز» و در زبان ارمنی «آراکس» می‌نامند. به گفته زبان‌شناسان، «ارس» احتمالا از لغت «ارخس» (Araxs) در زبان مادی ریشه گرفته که به معنای «تیزرو» است؛ نامی که به جریان سریع آب این رودخانه اشاره دارد. ارمنی‌ها معتقدند نام رود با «آراست»، نوه بزرگ خاندان افسانه‌ای ارمنی هایک ارتباط دارد.
شاعران بزرگ ایرانی همچون حافظ، مولانا و نظامی، در اشعار خود به رود ارس اشاره کرده‌اند. در مجموع این اشارات، رود ارس به عنوان رودی خروشان و پر آب در نظر گرفته شده است. همچنین رود ارس به عقیده شاعران ایرانی، محلی است که در آن جا رسیدن به حقایق ممکن است و می‌توان با رسیدن به آن به درجات معنوی رسید. همان گونه که حافظ فرموده است:
ای صبا گر بگذری بر ساحل رود ارس/ بوسه زن بر خاک آن وادی و مشکین کن نفس
روز ملی ارس در تقویم ایران
25 آگوست 1941 میلادی (سوم شهریور 1320) در جریان جنگ جهانی دوم، شوروی و انگلیس حملاتی زمینی و هوایی را به ایران آغاز کردند. در مرز جلفا در شمال غرب ایران، نیروهای شوروی قصد داشتند با عبور از روی پل آهنی رود ارس، به ایران نفوذ کنند. در حالی که دستور عقب‌نشینی صادر شده بود، «سرجوخه مصیب ملک محمدی»، «سید محمد راثی هاشمی» و «عبدالله شهریاری» به صورت داوطلبانه در مقابل خیل عظیم نیروهای مهاجم ایستادگی کردند و آنان را 48 ساعت پشت مرز نگه داشتند. ارتش شوروی تنها پس از شهادت این سه مرزبان توانست از پل عبور کند و پا به خاک ایران بگذارد.
ایستادگی سه سرباز در مقابل یک ارتش بسیار مجهز و توپخانه مهیب آن، یکی از حماسه‌های تاریخ معاصر ایران است. به پاس این رشادت، در محل شهادت این سه سرباز، سردیس‌ها و بنایی یادبود ساخته و 25 آگوست به عنوان روز ملی ارس نامگذاری شده است.
| نام | رود ارس، باشکوه و زیبا |
| کشور | ایران |
| ناحیه | آذربایجان شرقی |
| شهر | جلفا |
| نوع | طبیعی |
| ثبت | بدون ثبت |
جاذبه‌های گردشگری و اماکن
Choose blindless
کوری سرخ کوری سبز کوری آبی قرمز به سختی دیده می شود سبز به سختی دیده می شود آبی به سختی دیده می شود تک رنگ تک رنگ خاصتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله کلمات:
تغییر ارتفاع خط:
نوع ماوس را تغییر دهید: