خنج، شهری در مسیر جاده کهن ابریشم

علاوه بر جاذبه‌های تاریخی استان فارس، این استان مکان‌هایی طبیعی و دیدنی در دل خود دارد. شهر خنج، با وجود آن که یکی از شهرهای کوچک این استان به شمار می‌رود، تاریخی غنی دارد و در آن هم آثار تاریخی و هم جاذبه‌های طبیعی در دسترس گردشگران قرار دارد.

شهر خنج کجاست؟

شهر خنج مرکز شهرستان خنج است. این شهرستان با حدود 50 هزار نفر جمعیت، بیش از پنج هزار کیلومتر مربع وسعت دارد. وجود مزارع وسیع نخل در این شهرستان در کنار باغات مرکبات، به بخش کشاورزی آن رونق بخشیده است. مردم این شهرستان از تبار فارس و قشقایی هستند. اکثر مردم این شهرستان مسلمان و پیرو مذهب شافعی هستند.

شهر خنج به عنوان مرکز این شهرستان، با شیراز 270 کیلومتر فاصله دارد. فاصله 110 کیلومتری این شهرستان با خلیج فارس، ارتفاع 670 متری از سطح دریا و قرار گرفتن در دامنه رشته‌کوه‌های زاگرس، آب و هوای این شهر را در مواقعی از سال بسیار مرطوب می‌کند. با این حال آب و هوای خنج به طور کلی گرم و خشک است و در تابستان‌ها به شدت گرم می‌شود.

تاریخ خنج

احتمالا شهر خنج پیرامون قلعه‌ای با نام توانگر شکل گرفته است. این قلعه در قسمت شمالی شهر قرار دارد و قدمت آن حدود سه هزار سال تخمین زده می‌شود.

نام این شهر از واژه اوستایی و زرتشتی «هنگ» ریشه گرفته است. نام این شهرستان مترادف با «شادی» و «جشن» گرفته می‌شود که با توجه به نزدیکی آن به روستای «سده»، محل برگزاری جشن‌های سده زرتشتیان، قابل قبول می‌نماید.

آثار تاریخی خنج

خنج از دوران باستان تا امروز، تاریخی کهن دارد و به همین دلیل آثار تاریخی زیادی در آن بر جا مانده است.

مسجد جامع سلجوقی

این اثر در قرن یازدهم میلادی ساخته شده است. این مسجد تا حد زیادی به مسجد عتیق شیراز شباهت دارد و در سال 1999 م. در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

برکه میرشریف

این برکه یک آب‌انبار سر پوشیده است و به عنوان بزرگ‌ترین آب‌انبار منطقه به شمار می‌رود.

حمام خانی

حمام‌ها در گذشته، به عنوان یکی از مراکز خدماتی بهداشتی فعالیت می‌کردند. این حمام مانند دیگر حمام‌ها از قسمت‌هایی همچون رختکن، گرم‌خانه و خزینه تشکیل شده و در سال 1975 م. در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. قدمت این اثر به دوره قاجاریه (قرن نوزدهم) بر می‌گردد.

قلعه شاه‌آرین

این قلعه در دامنه کوهی به نام قلاتو واقع است و در اطراف آن آثاری از وجود بناهایی سنگی و آب‌انبار به چشم می‌خورد.

سنگ‌فرش جاده ابریشم کهن

این جاده را «دیگ اشکن» هم می‌نامیدند. در گذشته خنج در مسیر دسترسی به سیراف، مهم‌ترین بندر تجاری راه ابریشم قرار داشته است. سیراف محل اتصال ایران به جاده آبی ابریشم بوده که از بنادر جنوب چین آغاز می‌شد و پس از عبور از اقیانوس هند به خلیج فارس می‌رسید. این جاده را «جاده ادویه» نیز می‌نامیدند. شواهد نشان می‌دهد خنج به دلیل قرار گرفتن در مسیر سیراف، به شکوفایی اقتصادی رسید و حتی پس از افول این بندر، به بالندگی خود ادامه داد. وجود تعداد زیادی خانقاه در این شهر گواهی بر این ادعاست.

در گذشته قسمت‌هایی از این مسیر با سنگ و ساروج فرش شده و هنوز بقایایی از آن وجود دارد.

مجموعه دانیالیه

این مجموعه بازمانده‌ای از قرن پانزدهم میلادی است و در آن خانقاه، مناره و آرامگاهی متعلق به فردی به نام شیخ دانیال خنجی، وجود دارد.

بقاع خنج

در خنج چند بقعه، از جمله بقعه شیخ عبدالسلام خنجی، بقعه شیخ شمس‌الدین محمد ابونجم خنجی و بقعه کاکا فخرالدین قرار دارد.|

مقبره امرای سلجوقی

در این مقبره آرامگاه چند تن از سلاطین سلجوقی (قرن یازدهم میلادی) وجود دارد.

دریاچه خنج

دریاچه خنج یک دریاچه فصلی در جنوب استان فارس است که در فصل‌های پرباران تا 60 میلیون متر مکعب آب را در خود جای می‌دهد و وسعت آن به 600 کیلومتر مربع می‌رسد. این دریاچه تفرج‌گاهی پرطرفدار در جنوب فارس است و استراحتگاه مناسبی در مسیر کوچ پرندگان به شمار می‌آید. پرندگان مهاجر به خاطر مجاورت این دریاچه با تالاب هیرم، از آن به عنوان مکانی مناسب برای تخم‌گذاری و لانه‌سازی استفاده می‌کنند.

وجود این دریاچه در مناطق بیابانی گرم جنوبی ایران، چهره‌ای تماشایی از طبیعت چهار فصل ایران را به نمایش می‌گذارد. آب دریاچه از کوه‌های خنج و بخشی از آب‌های سطحی شهرستان‌های لارستان و گراش از شرق و شهرستان‌های جهرم، قیر و کارزین از شمال، غرب و جنوب تامین می‌شود.

اطلاعات

نام	خنج، شهری در مسیر جاده کهن ابریشم
کشور	ایران
ناحیه	فارس
شهر	خنج
نوع	تاریخی
ثبت	بدون ثبت