استهبان، شهری با جاذبه‌های طبیعی و تاریخی متنوع

استهبان یکی از شهرستان‌های استان فارس به شمار می‌آید که شهری به همین نام، مرکز آن است. جمعیت این شهرستان نزدیک 75 هزار نفر است و مساحت آن به 2652 کیلومتر مربع می‌رسد. استهبان دشتی است که 1767 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و با کوه‌ها احاطه شده است. به همین دلیل شرایط برای وجود چشم‌اندازهای طبیعی در آن مهیاست. در جنگل‌های پراکنده این شهرستان انواع درختان یافت می‌شوند. وجود درختان انجیر پر شمار در شهر استهبان، آن را به «شهر انجیر» معروف کرده است.

درباره معنای نام استهبان دو احتمال قوی‌تر وجود دارد: برخی معتقدند این نام به معنای انگورستان است، برخی نیز آن را به معنی «نگهبان استخر» می‌دانند و معتقدند به خاطر وجود چشمه‌های آب متعدد بر این منطقه نهاده شده است.

در شهرستان استهبان جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بسیاری وجود دارد و انتخاب این شهرستان به عنوان مقصد گردشگری، می‌تواند بسیار جذاب باشد.

جاذبه‌های طبیعی

چشمه قهری استهبان

طبیعت بسیار زیبای این چشمه که در نزدیکی شهر استهبان قرار دارد، محل دلچسبی برای طبیعت‌گردهاست. گفته می‌شود این چشمه به صورت دست‌کند ایجاد شده و آن را فردی به نام گرگین‌ میلاد، یکی از پادشاهان سلسله افسانه‌ای کیانیان حفر کرده است. این چشمه بسیار پر آب است و نهر جاری از آن با عبور از دره‌های پر پیچ و خم، باغ‌های اطراف را آبیاری می‌کند.

غار زکریا و دره دم‌تنگ

یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی نزدیک شهر استهبان، غار زکریاست که در ارتفاعات کوه تودج قرار دارد. دهانه ورودی غار نزدیک یک متر قطر دارد. ارتفاع غار به چهار متر هم می‌رسد. غار چند تالار تو در تو دارد که درون آن، استالاگمیت‌ها و استالاگتیت‌های زیبایی به وجود آمده است. سفالینه‌های به دست آمده در این غار باستان‌شناسان را به این باور رسانده که احتمالا در برهه‌ای از تاریخ، از غار زکریا به عنوان مخفی‌گاه استفاده شده است.

یکی دیگر از دیدنی‌های اطراف کوه‌های تودج، دره‌ دم‌تنگ است که اختلاف بالاترین و پایین‌ترین نقطه آن به هزار متر می‌رسد.

زیستگاه بک‌بک

در جنوب شرق شهرستان استهبان، منطقه‌ای حفاظت‌شده وجود دارد که در آن گونه‌های متنوع و ارزشمندی از پرندگان مهاجر دیده شده‌اند.

تنگ لای‌تاریک

این تنگه در جنوب غربی شهرستان استهبان قرار دارد و به پوشش جنگلی وسیع و چشمه‌های پر تعداد معروف است.

جاذبه‌های تفریحی و تاریخی

پارک جنگلی استهبان

پارک جنگلی استهبان در دامنه کوه تودج، در دسترس است و در آن انواع درختان انگور، بادام، پسته و انجیر وجود دارد. نهرهای جاری در این پارک جنگلی در کنار چشمه‌سارها و آبشار دیدنی آن، تفرج‌گاهی زیبا به وجود آورده است.

آبشار سرآسیاب استهبان

این آبشار در سال 1956 میلادی، با تراشیدن 16 پله به وجود آمده است. در گذشته یک آسیاب آبی نیز در پایین‌دست آبشار وجود داشت که بقایای آن هنوز هم قابل تشخیص است. بر اساس نقل‌های تاریخی، در استهبان به دلیل وجود آبشارهای فراوان، 11 آسیاب آبی وجود داشته است، از این میان هشت آسیاب هنوز سالم است و دو آسیاب (آسیاب هشتم و نهم) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آرامگاه شیخ علی‌نقی استهباناتی

ساختمان این آرامگاه از دوره صفوی (قرن هفدهم) بر جا مانده است. این آرامگاه به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و مزار شیخ علی فرزند محمد، از علمای قرن دوازدهم هجری قمری (اوایل قرن هجدهم) در آن قرار دارد.

آب‌انبار حاجی محریم

استهبان هم مثل بسیاری از شهرهای قدیمی ایران، سازه‌ای به نام آب‌انبار درون خود داشته است. ارتفاع گنبد این آب‌انبار به هفت متر و شعاع آن به پنج متر می‌رسد. در ساخت آب‌انبار از سنگ و ساروج استفاده شده است.

مخزن این آب‌انبار، برخلاف آب‌انبارهای دیگر استهبان شکلی مستطیلی دارد. این اثر در سال 2008 میلادی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

قلعه دختر استهبان

این قلعه احتمالا در سده‌های میانه دوره اسلامی ساخته شده است (حوالی قرن سیزدهم تا پانزدهم میلادی). به ادعای مورخان، این قلعه در دوره حکومتی به نام «شبانکاره» ساخته شده که در طول حدود 300 سال بر بخش‌هایی از استان فارس و مناطق اطراف آن، حکومت کرده‌اند. پس از فروپاشی این حکومت، قلعه به صورت کامل تخریب شده و امروز اثری از آن دیده نمی‌شود، با این حال مخروبه‌ها و تکه سفال‌هایی که در محوطه قلعه پیدا شده ارزش تاریخی دارد. این اثر نیز در سال 2008 میلادی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

اطلاعات

نام	استهبان، شهری با جاذبه‌های طبیعی و تاریخی متنوع
کشور	ایران
ناحیه	فارس
شهر	استهبان
نوع	تاریخی
ثبت	بدون ثبت