برج میلاد، بلندترین برج ایران

رشد جمعیت و افزایش سکونت در شهرهای بزرگ، معماران را ناگزیر کرد که طرح‌هایی برای ساخت برج‌های بلندمرتبه ارائه دهند. امروزه چنین برج‌های نمادهای شهرهای مدرن شناخته می‌شوند و مالکان و معماران آن‌ها علاوه بر بهره‌برداری‌های تجاری، تلاش می‌کنند بناهای خود را به گونه‌ای بسازند که مورد توجه گردشگران نیز قرار گیرد. در ایران «برج میلاد» عنوان بلندترین برج کشور را به خود اختصاص داده است؛ برجی که به خاطر ارتفاعش، می‌توان آن را از بیشتر نقاط تهران مشاهده کرد، البته به شرطی که هوا صاف و بدون آلودگی باشد.

برج میلاد، تاریخچه و ویژگی‌ها
در فهرست بلندمرتبه‌ترین ساختمان‌های جهان، برج میلاد در رتبه 24 قرار می‌گیرد (سال 2024). این برج 435 متر بلندی دارد و یک برج مخابراتی به شمار می‌آید. برج میلاد در میان برج‌های دارای کاربری مخابراتی، ششمین برج مرتفع جهان است. زیربنای کلی برج به 13 هزار متر مربع می‌رسد. این برج هم‌اکنون در محدوده منطقه دو شهرداری تهران قرار دارد و دسترسی به آن از بزرگراه‌های شیخ فضل‌الله، همت، حکیم و چمران میسر است.
گفته می‌شود پیش از پیروزی انقلاب اسلامی (1979 میلادی) ایده ساخت یک برج مخابراتی بلندمرتبه مطرح بود. این ایده در اواخر دهه 1990 میلادی، با تغییرات فراوان جامه عمل پوشید و کلنگ احداث برج میلاد در سال 1997 میلادی (1376 خورشیدی) بر زمین زده شد. مطالعات مربوط به انتخاب مکان و شکل اجرای طرح، از اوایل دهه 1990 میلادی آغاز و پس از دو سال، 21 نقطه تهران برای احداث برج برگزیده شد. در نهایت پس از ارزیابی‌ها چهار نقطه انتخاب شد و در نهایت، تپه‌های کوی نصر (گیشا) در غرب تهران بیشترین نظرات را برای احداث این برج جلب کرد. در گزینش این مکان گروه‌هایی از کارشناسان مخابراتی، راه‌سازی، معماری، اقتصادی، هواشناسی، شهرسازی و مطالعات ترافیک نقش داشتند. امکان دسترسی مناسب، ارتفاع محل احداث که موجب می‌شد برج از تمام نقاط تهران قابل مشاهده باشد، فضای مناسب محیطی برای اجرای برنامه‌های توسعه‌ای آتی، نزدیکی به تجهیزات و تاسیسات زیربنایی و امکان بهره‌برداری مناسب‌تر از تجهیزات ارتباطی و مخابراتی برج، دلایلی بود که برای انتخاب این محل مطرح شد.
برج میلاد با پلانی هشت‌ضلعی تاسیس شده است. در نمای برج نزدیک 17 هزار متر مربع شیشه به کار رفته است. وزن برج حدود 150 هزار تن برآورد می‌شود. در ستون بتنی برج که «شفت» نام دارد، شش آسانسور تعبیه شده است. این آسانسورها در جابجایی‌ها به سرعت هفت متر بر ثانیه می‌رسند. در ابتدای شروع عملیات عمرانی، نام پل «یادمان» بود ولی در سال 2001 میلادی (1380 خورشیدی) شهرداری وقت تهران به مناسبت صدمین سالروز ولادت آیت‌الله خمینی، رهبر انقلاب اسلامی، نام برج را به «میلاد» تغییر دارد. در نهایت پس از 11 سال برج به بهره‌برداری رسید.

بخش‌های مختلف برج میلاد
برج میلاد در مجموع 12 بخش دارد. بخش همکف برج (لابی) از دو زیرزمین، یک طبقه همکف و سه طبقه در بالای آن تشکیل شده است. بخشی از تاسیسات برج در زیرزمین‌های این بخش گنجانده شده‌اند. در دیگر طبقات بخش همکف تزئینات پرشماری شامل فواره، حوضچه، محیط‌های درختکاری‌شده، آبشار مصنوعی و سقف قوسی به چشم می‌خورد. این بخش برای برگزاری مراسم‌ها و رویدادها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گالری دست‌سازه و گالری فرش و هنر، دو بخش دیگر برج را تشکیل می‌دهند. در این بخش‌ها آثار صنایع دستی و هنری به نمایش درآمده است. سکوی دید بسته چهارمین بخش برج است که در ارتفاع 261 متری واقع است. در این سالن می‌توان چشم‌اندازی از شهر تهران را از پشت شیشه‌ها مشاهده کرد. در این قسمت اشیای مختلفی که عمدتا به شهرداری تهران اختصاص دارد در معرض دید قرار گرفته است. موزه مشاهیر، دیگر بخش برج میلاد است که در آن مجسمه‌هایی از مفاخر و مشاهیر ایران قرار دارد. در ارتفاع 276 متری برج، رستوران گردان واقع شده است. این رستوران مرتفع‌ترین رستوران تهران است و هر ساعت یک دور می‌چرخد. سکوی دید باز دیگر بخش برج است که ارتفاع آن از سطح زمین به 280 متر می‌رسد. در تراس دایره‌ای این طبقه که با 60 متر قطر، بیشترین مساحت طبقات را به خود اختصاص داده است، می‌توان نمایی 360 درجه از شهر تهران را مشاهده کرد. بخشی از برج با عنوان «سرای غذا» به عرضه انواع غذاها اختصاص دارد. البته یک رستوران مخصوص (VIP) نیز در برج قرار دارد که ارتفاع آن از زمین 292 متر است. در ارتفاع 302 متری برج میلاد، بالاترین طبقه آن با نام «گنبد آسمان» واقع شده است. این گنبد شیشه‌ای 13 متر ارتفاع دارد و در مرکز آن دیواری هشت‌ضلعی قرار گرفته است. روی دیوار هشت ضلعی آثاری هنری به چشم می‌خورد که اسطوره‌ها و نمادهای ایرانی را به نمایش می‌گذارد. البته یک دکل به ارتفاع 120 متر روی این طبقه افراشته شده که در پایین قاعده‌ای مربعی دارد ولی با افزایش ارتفاع، به 16ضلعی تبدیل می‌شود. این آنتن از فولاد ضد زنگ ساخته شده و عملکرد آن در راستای تقویت آنتن‌های مخابراتی و سیگنال‌های دیجیتال و آنالوگ است.