دریاچه کیو و دیدنی‌های اطراف آن

«خرم‌آباد» شهری است در غرب ایران که هم «خرم» است و هم «آباد»! شهری سرزنده و برقرار که زیبایی مناظر طبیعی آن توصیف‌ناشدنی است... «دریاچه کیو» و بوستان‌های اطراف آن، بهترین گزینه برای مسافران خرم‌آباد است تا ساعتی را به تفریح بگذرانند و به تماشای طبیعت زیبای شهر بنشینند.

پیشینه و موقعیت خرم‌آباد

خرم‌آباد را بازمانده‌ای از شهر کهن «خایدالو» می‌دانند که در زمان حکومت عیلامیان (پایان هزاره سوم پیش از میلاد) شهری آباد و مهم محسوب می‌شد. بعدها در سال 646 پیش از میلاد با حمله «آشور بانی‌پال»، پادشاه آشور، این شهر ویران شد، ولی شاپور اول، پادشاه ساسانی (سلطنت از 240 تا 270 میلادی) دستور داد این شهر را مجددا آباد کنند. بدین ترتیب شهر جدید به «شاپورخواست» شهرت یافت. از آن دوران تا امروز، تقریبا در تمام ادوار تاریخی، خرم‌آباد موقعیت خود را به عنوان شهری مهم در غرب ایران حفظ کرده است. از نظر آب‌وهوایی، خرم‌آباد در شمار مناطق معتدل و نیمه‌مرطوب قرار می‌گیرد. بارش‌های فراوان به‌ویژه در فصل بهار، به این شهر لطافتی کم‌نظیر می‌بخشد. وجود مناظر طبیعی چشمگیر باعث شده خرم‌آباد در طول سال مقصد شمار زیادی از گردشگران باشد. در محدوده شهرستان بیش از پانصد هزار هکتار مرتع وجود دارد که در آن‌ها بلوط، گونه درختی غالب به شمار می‌آید. این شهر کوهستانی در دل دره‌ای واقع است و ارتفاعات مهمی همچون مخمل‌کوه، سفیدکوه و کوه مدبه آن را دربر گرفته‌اند. دریاچه کیو، بزرگ‌ترین دریاچه درون‌شهری خرم‌آباد، از زیباترین چشم‌اندازهای طبیعی منطقه به حساب می‌آید. این دریاچه در شمال‌غربی شهر و در نزدیکی مخمل‌کوه قرار دارد. پیرامون دریاچه کیو چند بوستان و دریاچه کوچک دیگر نیز احداث شده است. همین امر سبب شده این محدوده به یکی از مهم‌ترین تفرج‌گاه‌های خرم‌آباد بدل شود؛ جایی که هر ساله پذیرای گردشگران پرشماری است.

دریاچه کیو در یک روز پاییزی

دریاچه کیو، موقعیت و ویژگی‌ها

در خرم‌آباد چشمه‌های متعددی جریان دارد، اما شاهرگ حیاتی شهر، رودخانه «خرم‌رود» (در زبان لری: «گِه‌لال») است که در بخش مرکزی شهر از پیوستن دو شاخه -یکی از سمت شرق و دیگری از شمال- شکل می‌گیرد. محل تلاقی این دو شاخه در نزدیکی «پل صفوی» خرم‌آباد است. این پل همان طور که از نامش پیداست، در دوره صفویه (قرن شانزدهم میلادی) ساخته شده است. پل صفوی را از نظر شکل و ساختار به «پل خواجو» در اصفهان شبیه می‌دانند... در شمال پل صفوی، دریاچه‌ای زیبا به نام «کیو» واقع شده است و بوستانی به همین نام نیز در کنار آن دیده می‌شود. وجود امکانات تفریحی و شهر بازی در غرب دریاچه، فرصت تفریح و بازی را در اختیار گردشگران قرار می‌دهد. همچنین در نزدیکی دریاچه کیو چندین مرکز اقامتی در دسترس است.

مساحت دریاچه حدود هفت هکتار است و عمق آن بین سه تا هفت متر تغییر می‌کند. بخش عمده آب دریاچه کیو از چشمه‌ای به نام «سراب کیو» تأمین می‌شود. در سال‌های ۱۹۷۵ و ۱۹۷۶ میلادی (۱۳۵۴ و ۱۳۵۵ خورشیدی) طرحی برای سامان‌دهی فضای پیرامون این دریاچه اجرا شد و شکل کنونی آن پدید آمد. در جریان این عملیات برای تأمین آب دریاچه، بخشی از جریان چشمه‌ای به نام «گلستان» -واقع در زیر قلعه فلک‌الافلاک- به آن منتقل شد.

خرم‌رود از شرق دریاچه کیو عبور می‌کند و تقریباً با آن هم‌جوار است. میان رودخانه و دریاچه، پهنه‌ای آبی به نام «مهتاب» قرار دارد که به دلیل شباهتش به هلال ماه چنین نام گرفته است. در جنوب دریاچه کیو نیز دریاچه‌ای مصنوعی به نام «ماهی» ساخته شده است. این دریاچه را به خاطر شباهتش به ماهی به این نام خوانده‌اند. در کنار دریاچه «بوستان زیباکنار» جای دارد. همچنین «باغ گیاه‌شناسی زاگرس» از دیگر جاذبه‌های نزدیک به دریاچه کیو است. این باغ با مساحت ۱۲ هکتار در سال ۲۰۱۶ میلادی (۱۳۹۵ خورشیدی) به‌منظور حفظ ذخایر ژنتیکی جنگل‌های زاگرس تأسیس شد. گونه‌های موجود در باغ در چهار بخش «درختان و گونه‌های جنگلی»، «گیاهان دارویی»، «میوه‌های بومی و جنگلی» و «گیاهان آبزی» طبقه‌بندی شده‌اند. بنا به گفته مسئولان باغ، حدود ۱۳ هزار نمونه گیاهی و گلخانه‌ای در آن نگهداری می‌شود. بازدید از این مجموعه فرصتی ارزشمند برای آشنایی با تنوع زیستی منطقه زاگرس فراهم می‌آورد.