ارسنجان، تاریخ و آثار دیدنی آن

شهرهای استان فارس به خاطر برخورداری از تاریخی کهن، آثار باستانی و تاریخی فراوانی دارند، به طوری که کمتر شهری می‌توان در این استان پهناور پیدا کرد که جاذبه‌هایی با قدمت چند هزارساله در خود نداشته باشد. ارسنجان نیز یکی از شهرستان‌های استان فارس است که در آن آثار باستانی و تاریخی زیادی وجود دارد.

تاریخچه ارسنجان

ریشه نام این منطقه «ارسنگان» بوده که از دو بخش «ارسن» به معنای خوش‌‌آب‌وهوا و «گان» به معنای مکان تشکیل شده است. بنابراین می‌توان نام این منطقه را «جای خوش‌آب‌وهوا» معنی کرد. نام ارسنجان در کتاب‌های قدیمی مربوط به جغرافیای ایران ذکر شده، ولی با قطعیت نمی‌توان شکل‌گیری آن را به دوره‌ زمانی خاصی منسوب کرد. چند تپه تاریخی مربوط به چند هزار سال پیش از میلاد در ارسنجان وجود دارد. همچنین در این شهر بقایای آثاری از دوره هخامنشیان (550 تا 330 پیش از میلاد) به جا مانده است که نشان می‌دهد این منطقه در آن دوره، اهمیتی فراوان داشته است.

جمعیت و جغرافیای ارسنجان

ارسنجان نزدیک 20 هزار نفر جمعیت دارد. در این شهرستان جنگل‌هایی سرسبز و کوه‌هایی بلند وجود دارد که مناظری بدیع به وجود آورده است. بدین ترتیب علاوه بر آثار تاریخی ارسنجان، می‌توان از جاذبه‌های طبیعی آن نیز به عنوان بخشی از زیبایی‌های این منطقه یاد کرد. در محیط طبیعی ارسنجان گیاهانی همچون جاشیر، آویشن برگ‌پهن، آویشن برگ‌نازک، کنگر، قارچ کوهی، بن‌سرخ، پیازوک، پونه، نعناع وحشی، گل یخ و زعفران می‌روید.

آثار تاریخی ارسنجان

غار سیده خاتون

این غار بزرگ‌ترین غار باستانی منطقه ارسنجان است و در آن چند هزار ابزار سنگی که برای شکار کاربرد داشته کشف شده است. کاوش‌های باستان‌شناسی قدمت این غار را به 60 تا 70 هزار سال پیش باز می‌گرداند.

پناهگاه صخره‌ای قلاتخوار

در 500 متری شرق روستای قلاتخوار بخش مرکزی ارسنجان، پناهگاهی قرار دارد که به عقیده کارشناسان، در دوره نوسنگی (11 هزار سال تا 4500 سال پیش از میلاد) مورد استفاده انسان بوده است. این اثر در سال 2007 میلادی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

ایوان قدمگاه

ایوان قدمگاه ارسنجان از جمله آثار به جا مانده از دوره هخامنشیان است. این بنا در سال 1975 میلادی به عنوان اثر ملی در فهرست میراث فرهنگی ایران به ثبت رسیده است. در صد متری غرب این اثر، گورستانی وجود دارد که در آن گورهایی از دوره پیش از اسلام تا دوره قاجار (قرن نوزدهم) به چشم می‌خورد.

بند گمبان (بند دختر)

ساخت این سد به دوره آل‌بویه (قرن دهم و یازدهم میلادی) و به عقیده برخی، به دوره ساسانی (قرون سوم تا هفتم میلادی) برمی‌گردد. این بند در مسیر رودخانه قرار ندارد، بلکه آن را برای ذخیره آب چند چشمه ساخته‌اند. در اطراف این بند دو گورستان قدیمی وجود دارد که گورستان شرقی، قدیمی‌تر از گورستان غربی است. سنگ قبری متعلق به سال 581 قمری (1185 میلادی) در گورستان شرقی قابل تشخیص است.

مدرسه سعیدیه

این بنا در دوره صفویه (سال تاسیس 1085 هجری قمری برابر با 1674 میلادی) بنا شده و در سال 1976 میلادی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. ساختار بنا به شکل چهار ایوانی است و در هر ایوان، چهار حجره قرار دارد. در میانه حیاط مدرسه حوضی سنگی به چشم می‌خورد.

مسجد جامع ارسنجان

این مسجد در دوره صفویه (قرن شانزدهم میلادی) ساخته شده است. طاق و تویزه‌های ممتدی که روی ستون‌های محکم مسجد استوار شده، شکوهی وصف‌ناشدنی به مسجد بخشیده است. در جنوب و شرق مسجد دو شبستان دیده می‌شود که در فصول مختلف سال، برای برپایی مراسم دینی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

جاذبه‌های طبیعی ارسنجان

غار ضحاک

یکی مقاصد جذاب ارسنجان برای طبیعت‌گردان و صخره‌نوردان، غار ضحاک است. دهانه غار روی یک دیواره قرار دارد و دسترسی به آن با استفاده از تجهیزات کوهنوردی میسر است. غار 60 متر طول دارد و درباره آن نقل می‌کنند که فریدون پیش از آن که ضحاک را به کوه دماوند ببرد، وی را در این غار محبوس کرده است.

مروارید سبز ارسنجان

در چهار کیلومتری شمال غرب ارسنجان، یک درخت بنه روی صخره‌ای عظیم روییده است و نزدیک شش متر ارتفاع دارد. به گفته اهالی، این درخت 500 سال عمر دارد. ریشه‌های درخت پس از شکافتن صخره، به زمین راه یافته است.

طاق پیر باصفا

این اثر طبیعی در دامنه کوه چنار، در چهار کیلومتری شمال شرقی ارسنجان واقع است. گفته می‌شود فردی که محل رجوع یا «مرشد» مردم بوده، در این محل دفن شده است.

اطلاعات

نام	ارسنجان، تاریخ و آثار دیدنی آن
کشور	ایران
ناحیه	فارس
شهر	ارسنجان
نوع	تاریخی,طبیعی
ثبت	بدون ثبت