پهنه‌های آبی ایران و جاذبه‌های آن برای گردشگران

بیشتر مناطق ایران، آب و هوایی گرم و خشک دارد، با این حال پهنه‌هایی آبی در سراسر ایران، خصوصا در مناطق کوهستانی وجود دارد که هر کدام زیست‌گاه جانوران فراوان و سرچشمه مناظر بسیار زیبا به شمار می‌رود.

خلیج فارس، دریای عمان، دریای کاسپین (خزر یا مازندران)، دریاچه ارومیه، دریاچه زریبار (زریوار)، دریاچه قم، دریاچه نیریز، دریاچه هامون، دریاچه مهارلو، دریاچه پریشان، دریاچه شورگل، دریاچه اوان و دریاچه ولشت از مهم‌ترین پهنه‌های آبی ایران هستند. مهم‌ترین دریاچه‌ها و پهنه‌های آبی ایران در شمال و جنوب این کشور گسترده شده است و مناطق میانی آن، دریاچه‌های کمتری دارد.

مهم‌ترین پهنه‌های آبی ایران در جنوب

خلیج فارس

خلیج فارس بیش از 200 هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و در جنوب ایران قرار گرفته است. این خلیج از اروندرود در مرز ایران و عراق تا تنگه هرمز امتداد یافته است. شاید در میان تمام پهنه‌های آبی ایران، خلیج فارس از همه مشهورتر باشد، زیرا مرکز عمده استخراج و انتقال نفت جهان به شمار می‌رود. در اطراف این خلیج کشورهای دیگری همچون عراق، کویت، عربستان سعودی، قطر و امارات متحده قرار دارند.

سواحل خلیج فارس

خلیج فارس یکی از گرم‌ترین پهنه‌های آبی خاورمیانه به شمار می‌رود و در تابستان، دمای آن به 65 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. با این حال به ندرت در آن طوفان شکل می‌گیرد. آب خلیج فارس با غلظت نمک نزدیک به 38 تا 40 هزار میلی‌گرم در لیتر، بسیار شور محسوب می‌‌شود. این غلظت نمک به خاطر تبخیر زیاد و ورودی کم آب به آن از رودخانه‌هاست.

دیدنی‌های سواحل خلیج فارس در ایران، بسیار زیاد و بی‌همتاست. مناطق سنگی و مرجانی خلیج فارس که یکی از مراکز عمده صید مروارید به شمار می‌رود، در کنار جزایر هرمز، خارک، قشم، کیش، تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی، جاذبه‌هایی دیدنی برای گردشگران در خود دارند.

دریای عمان

دریای عمان در جنوب ایران، 903 هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و خلیج فارس را به اقیانوس هند مرتبط می‌کند. در شمال این پهنه‌ آبی ایران و پاکستان قرار دارند. دریای عمان از شرق به شبه‌جزیره دکن و از غرب به شبه‌جزیره عربی محدود شده است. بنادر چابهار، گواتر و جاسک، از بزرگ‌ترین بنادر ایران در سواحل دریای عمان است.

ساحل صخره‌ای دریای عمان

سواحل دریای عمان از نظر تنوع چشم‌انداز بسیار غنی است. این سواحل در کنار تنگه هرمز، به عنوان راه‌های آبی راهبردی شناخته می‌شود و روزانه چندین نفت‌کش غول‌پیکر از آن عبور می‌کنند.

مهم‌ترین پهنه‌های آبی ایران در شمال

دریای کاسپین

دریای کاسپین که دریای خزر و مازندران نیز نامیده می‌شود، با 371 هزار کیلومتر مربع، در واقع یک دریاچه است، ولی به خاطر آن که بزرگ‌ترین دریاچه جهان به شمار می‌آید، آن را دریا نام نهاده‌اند.

تمام سواحل جنوبی دریای کاسپین به طول 992 کیلومتر، متعلق به ایران است و ترکمنستان در جنوب شرق، قزاقستان در شمال شرق و شمال، روسیه در شمال غرب و آذربایجان در جنوب غرب آن قرار دارند. سطح دریای خزر 28 متر پایین‌تر از سطح دریاهای آزاد است. مناطق شمالی ایران که در مجاورت دریای خزر قرار دارند، از نظر آب و هوایی معتدل هستند و پوششی غنی از گیاهان دارند. شبه‌جزیره میانکاله، جزیره آشوراده، خلیج حسین‌قلی، خلیج گرگان و خلیج انزلی، از جمله جاذبه‌های طبیعی دریای خزر است.

پهنه‌های آبی ایران: مهم‌ترین دریاچه‌های داخلی

در ایران به خاطر تغییراتی که در طول سال در بارش‌ها به وجود می‌آید، دریاچه‌هایی فصلی و دائمی وجود دارد.

دریاچه ارومیه

این دریاچه که در شمال غربی ایران واقع است، مساحتی نزدیک به 60 هزار کیلومتر مربع دارد و بزرگ‌ترین دریاچه داخلی ایران محسوب می‌شود. دلتاهایی که در اطراف این دریاچه شکل گرفته، به خاطر خواص درمانی رسوبات آب، هر سال گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. غلظت نمک این دریاچه بسیار زیاد است و به همین دلیل، ماهی‌ها امکان زندگی در این دریاچه را ندارند. 23 درصد این نمک را مواد معدنی تشکیل می‌دهد.

دریاچه زریبار

این دریاچه به عنوان یکی از پهنه‌های آبی دائمی ایران شناخته می‌شود که ماهی‌های زیادی در آن وجود دارند و پرندگان بسیاری در اطراف آن زندگی می‌کنند.

دریاچه قم

این دریاچه یک پهنه آبی فصلی به حساب می‌آید که در جنوب تهران قرار دارد. با کاهش و افزایش بارندگی در طول سال، مساحت این دریاچه تغییر می‌کند. به دلیل آن که رودهای اطراف به همراه خود حجم قابل توجهی از رسوبات نمکی را به این دریاچه وارد می‌کنند، این دریاچه را دریاچه نمک نیز می‌نامند.

دریاچه نیریز

این دریاچه عمق کمی دارد و در برخی فصول پرباران سال آب‌گیری می‌شود. این دریاچه که در استان فارس، در جنوب ایران قرار گرفته، از شمال به دریاچه فصلی دیگری به نام «تشک» متصل است. هر دو دریاچه آب بسیار شوری دارند.

دریاچه هامون

دریاچه هامون یکی از زیست‌گاه‌های غنی ایران به شمار می‌رود، ولی امروزه به دلیل خشکسالی و اختلافات آبی ایران و افغانستان، میزان آب آن بسیار کم است. تنها رودخانه‌ای که به دریاچه هامون می‌ریزد «هیرمند» است. رودخانه هامون که در جنوب شرق ایران واقع است، در زمان پر آبی 3200 کیلومتر مربع وسعت داشته است.

دریاچه مهارلو

این دریاچه نیز در جنوب ایران، در استان فارس واقع است. آب شور این دریاچه برای استحصال نمک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دریاچه پریشان

برخلاف بیشتر دریاچه‌های استان فارس، این دریاچه آب شیرین دارد و در جنوب غربی شهر زیبای شیراز، در دشت کارون واقع شده است. آب شیرین این دریاچه امکان پرورش ماهی را فراهم آورده است.

دریاچه شور گل

این پهنه آبی به عنوان یک دریاچه فصلی، در مرکز ایران و شمال شهر اراک قرار گرفته است. تغییر در میزان بارش مناطق اطراف دریاچه آب آن را در طول سال متغیر می‌کند.

اطلاعات

نام	پهنه‌های آبی ایران و جاذبه‌های آن برای گردشگران
کشور	ایران
نوع	طبیعی
ثبت	بدون ثبت